سقط قانونی جنین حق زنان است؟

دکتر کاظمی ادامه داد: اولین گام در راه کنترل زنان بر بدن خود، استفاده از وسایل پیشگیری از بارداری بود. در ابتدا دولت‌ها این ایزار را در اختیار زنان قرار نمی‌دادند، مثلاً در سال­ ۱۹۲۰ در فرانسه، حق استفاده از روش­های پیشگیری از بارداری و سقط جنین ممنوع بود. به مرور بعد از چند سال، این حقوق؛ مخصوصاً حق استفاده از روش­های کنترل بارداری، قانونی شدند.

وی گفت: در ایران هم در دهه ۶۰ با افزایش جمعیت، سیاست­مدار‌ها به این نتیجه رسیدند که باید سیاست­گذاری جمعیتی داشته باشند تا بتوانند جمعیت را کنترل کنند. در این زمینه با کمک پرسنل بهداشتی توانستند نتایج درخشانی بدست آورند و کنترل جمعیت به خوبی انجام شد، ولی به تدریج در سال­های دهه ۹۰ دولت­مردان به این نتیجه رسیدند به خاطر پدیده سالمندی و پیری جمعیت، این سیاست­ها باید تغییر کند. جدای از ضرورت یا عدم ضرورت این مسئله، نوع اجرا کردن این برنامه و پیاده کردن آن به صورت ناگهانی، تبعات منفی را به دنبال داشت.

سیمین کاظمی، پزشک و جامعه شناس اجتماعی در بخش دیگری از صحبت هایش گفت:  سیاست‌های افزایش جمعیت و تشویق به باروری، بر زندگی روزمره گروه‌های زیادی از زنان تاثیر گذاشت. به عنوان مثال، بسیاری از زنان در بازه سنی ۱۵ تا ۴۹ سال، شرایط باردار شدن را نداشتند، اما با جمع آوری وسایل جلوگیری از بارداری، این افراد؛ گروه هدفِ باردار شدن قرار گرفتند. این امر موجب شد این زنان با مشکلات و تنگنا‌های زیادی مواجه شوند، لذا بسیاری از آنان دست به سقط جنین زدند و سقط جنین غیرقانونی مشکلات بیشتری برای آن‌ها ایجاد کرد.

وی در خصوص خطرات جسمی و روحی که بارداری ناخواسته برای زنان دارد، به نقش عاملیت در سقط جنین اشاره کرد و گفت: این عاملیت تنها از جانب مادر نیست و در بسیاری از موارد، مرد‌ها هم موافق ادامه بارداری همسران خود نیستند. یک مطالعه در این رابطه نشان می‌دهد در ۷۱ درصد از سقط‌ها، هر دو والد، حاضر به ادامه بارداری نبودند. در یک مطالعه دیگر، حدود ۸۰ درصد با موافقت یا تشویق همسران، سقط جنین را انجام داده بودند.

سیمین کاظمی افزود: علاوه بر اینکه حاملگی ناخواسته، پیامد‌هایی دارد، سقط جنین­‌های غیر قانونی هم تبعات زیادی دارد. در سقط جنین غیر بهداشتی، ممکن است خونریزی یا عفونت اتفاق بیفتد یا بقایای جنین در رحم بماند و مادر را به سمت مرگ ببرد. در یک مطالعه، مشخص شد که ۱۰ درصد موارد مرگ و میر مادران، ناشی از سقط جنین غیر قانونی است. بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۰۵ از ۲۱۱ میلیون بارداری، حدود ۴۶ میلیون با سقط خاتمه پیدا کرده­ اند که در بیشتر از ۱۸ میلیون به روش ناسالم انجام شده است. سقط جنین غیر ایمن، سالانه موجب مرگ ۶۸ هزار مادر در جهان می­شود و در رده سوم یا چهارم علل مرگ مادران قرار می­گیرد. مجموعه این‌ها از عوارض سقط جنین غیرقانونی است.»

کاظمی در توضیح ضرورت پیشگیری از آسیب‌هایی که از سقط غیراصولی و غیرقانونی جنین، متوجه زنان است گفت:: بهترین راه پیشگیری از سقط جنین غیر قانونی، جلوگیری از بارداری ناخواسته است. آموزش باید در راستای روش­های پیشگیری از بارداری باشد. علی رغم اینکه روش­های پیشگیری از بارداری از دسترس عموم زنان خارج شده، اما خود زنان می‌توانند اقداماتی انجام دهند، اما مشکلی که هست این است که تقریبا همه روش­های پیشگیری از بارداری، رد شده است و زنان نسبت به استفاده از آن‌ها بدبین شده اند. مثلاً در مورد عوارض استفاده از قرص­ها و «آی یو‌دی‌گذاری»، خیلی اغراق می­شود و این مسئله موجب ترس زنان می­شود. آقایان هم از منظر دیگری حاضر به استفاده از وسایل پیشگیری نیستند. همه این عوامل و برداشته شدن آموزش­­ها باعث می­شود موارد حاملگی ناخواسته رخ دهد و در نتیجه سقط جنین را افزایش دهد. کاری که باید انجام شود این است که روش­های پیشگیری از بارداری را هدفمند در اختیار زنان قرار دهیم. یعنی اینکه زنانی که واجد شرایط بارداری نیستند - مانند زنان زیر ۱۸ سال و بالای ۳۵ سال یا زنانی که تعداد بچه کافی دارند و... - به صورت آگاهانه و فعالانه وسایل بارداری را در اختیارشان قرار داد و به آنان آموزش داد.

یکی از دلایل مخالفان سقط جنین این است که بعضی از درخواست کنندگان، زنانی هستند که خارج از ازدواج شرعی، باردار شده اند و سقط می‌تواند راه ادامه این روابط را تسهیل کند. سیمین کاظمی در توضیح این مساله گفت: آمار و اطلاعات موجود، چنین چیزی را تایید نمی‌کند، زیرا پژوهش­‌ها نشان داده که طالبان سقط، بیشتر از دسته­‌ای هستند که ازدواج کرده­ اند و همسر قانونی دارند. در بیشتر اوقات، مردان نیز به شدت مخالف بارداری بوده اند. پژوهشی که خود وزرات بهداشت انجام داده نشان می‌دهد ۴۶ درصد از بارداری‌های ناخواسته، مربوط به کسانی است که در مقطع حاملگی، سه بچه یا بیشتر داشته اند.