مقامات روسیه که تاکنون برای فیلترینگ و اعمال محدودیت‌های آنلاین در فضای مجازی تلاش کرده‌اند، روز چهارشنبه ۱۳ اوت (۲۲ مرداد) اعلام کردند که تماس‌های صوتی از طریق پیام‌رسان‌های تلگرام و واتس‌اپ را «به‌طور جزئی» محدود می‌کنند.
دیدارنیوز: «روسکومنادزور»، نهاد ناظر بر رسانه و اینترنت دولتی روسیه در بیانیه‌ای این اقدام را برای مقابله با جرایم ضروری دانست و گفت: «بر اساس گزارش نهاد‌های انتظامی و درخواست‌های متعدد شهروندان، پیام‌رسان‌های خارجی تلگرام و واتس‌اپ به اصلی‌ترین خدمات صوتی برای فریب و اخاذی پول، همچنین کشاندن شهروندان روسیه به اقدامات خرابکارانه و تروریستی تبدیل شده‌اند.»
این نهاد مدعی شد که «درخواست‌های مکرر برای انجام اقدامات متقابل از سوی مالکان این پیام‌رسان‌ها نادیده گرفته شده است».
سخنگوی واتس‌اپ در بیانیه‌ای گفت این پیام‌رسان رمزگذاری‌شده «در برابر تلاش‌های دولت برای نقض حق مردم در داشتن ارتباط امن ایستادگی می‌کند و به همین دلیل روسیه تلاش می‌کند آن را از دسترس بیش از ۱۰۰ میلیون کاربر روس خارج کند».
مقامات روسیه مدت‌هاست که به‌طور هدفمند و با رویکردی چندجانبه، اینترنت را محدود می‌کنند. در سال‌های اخیر، آنها قوانین سختگیرانه‌ای وضع کرده و وب‌سایت‌ها و پلتفرم‌هایی را که همکاری نکرده‌اند، فیلتر کرده‌اند. فناوری‌های لازم برای پایش و دستکاری ترافیک آنلاین نیز توسعه یافته است.
هرچند همچنان امکان دور زدن این محدودیت‌ها از طریق خدمات شبکه خصوصی مجازی یا وی‌پی‌ان وجود دارد، اما این خدمات هم به‌طور مرتب مسدود می‌شوند. این تابستان، مقامات با قطع گسترده اینترنت همراه، محدودیت‌های بیشتری بر دسترسی به اینترنت اعمال کردند.
مقامات گفته‌اند این اقدام برای جلوگیری از حملات پهپادی اوکراین ضروری بوده، اما کارشناسان آن را گامی دیگر برای تشدید کنترل بر اینترنت دانسته‌اند.
وزارت توسعه دیجیتال و ارتباطات روسیه اعلام کرده است که همراه با ارائه‌دهندگان اینترنت، در حال تهیه «فهرست سفید» وب‌سایت‌ها و خدمات ضروری است که کاربران بتوانند در زمان قطعی‌ها به آنها دسترسی داشته باشند.
در کریمه که مسکو در سال ۲۰۱۴ به‌طور غیرقانونی آن را از اوکراین به خاک خود ضمیمه کرد، مقامات منصوب روسیه روز چهارشنبه گفتند که قطع اینترنت همراه ممکن است تا مدت نامعلومی ادامه یابد.
افزایش فشار بر خدمات اینترنتی
مقامات روسیه مدت‌هاست که در یک اقدام حساب‌شده و چندجانبه، برای مهار اینترنت تلاش می‌کنند.
ماه گذشته دولت قانونی تصویب کرد که کاربران را به‌خاطر جستجوی محتوایی که غیرقانونی تشخیص دهد، مجازات می‌کند.
دولت همچنین تهدید کرده است که واتس‌اپ، یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های کشور را هدف قرار داده و به جای آن پیام‌رسان «ملی» جدید را عرضه کرده که پیش‌بینی می‌شود به‌شدت تحت نظارت باشد.
گزارش‌هایی درباره اختلال در تماس‌های واتس‌اپ و تلگرام اوایل همین هفته در رسانه‌های روسیه منتشر شد و کاربران از برقرار نشدن تماس‌ها یا عدم امکان شنیدن صدای طرف مقابل شکایت کردند.
بر اساس آمار شرکت پایش رسانه‌ای «مدیاسکوپ»، واتس‌اپ در ماه ژوئیه با بیش از ۹۶ میلیون کاربر ماهانه محبوب‌ترین پلتفرم در روسیه بوده و تلگرام با بیش از ۸۹ میلیون کاربر، در جایگاه دوم قرار داشته است.
هر دو پلتفرم پیش‌تر نیز با مقامات روس دچار تنش شده‌اند. کرملین بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ تلاش کرد تلگرام را مسدود کند، اما ناکام ماند.
پس از آغاز تهاجم روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، دولت شبکه‌های اجتماعی بزرگ مانند فیس‌بوک و اینستاگرام را مسدود و شرکت مادر آنها یعنی متا را که مالک واتس‌اپ نیز هست، به‌عنوان یک سازمان افراط‌گرا غیرقانونی اعلام کرد.
در ماه ژوئیه آنتون گورلکین، قانونگذار روس گفت واتس‌اپ «باید آماده خروج از بازار روسیه باشد» و پیام‌رسان «ملی» جدیدی به نام MAX، ساخته شرکت رسانه اجتماعی روسی VK جای آن را خواهد گرفت.
وزارت توسعه دیجیتال و ارتباطات روسیه گفته است که دسترسی به تماس‌ها از طریق واتس‌اپ و تلگرام در صورتی که این پلتفرم‌ها «با قوانین روسیه تطبیق پیدا کنند» می‌تواند دوباره برقرار شود.
این وزارتخانه توضیح داد که محدودیت‌های جزئی اعلام‌شده از سوی روسکومنادزور، فقط شامل تماس‌های صوتی می‌شود.
