تلسکوپ فضایی گایا که مأموریت اصلی آن نقشه‌برداری دقیق از کهکشان راه شیری است، به‌طور غیرمنتظره‌ای موفق به ثبت پدیده‌هایی شده است که درک ما از رویداد‌های کیهانی را عمیق‌تر می‌کند.
دیدارنیوز: اخترشناسان با تجزیه‌وتحلیل داده‌های تلسکوپ فضایی گایا، به‌طور تصادفی نوع کاملاً جدیدی از انفجارهای کیهانی را کشف کرده‌اند که به دلیل شدت و انرژی خارق‌العاده‌شان، «بزرگ‌ترین انفجار‌ها از زمان بیگ‌بنگ» نام گرفته‌اند. این رویداد‌های نادر که «گذر‌های هسته‌ای شدید» (ENT) نامیده می‌شوند، ناشی از بلعیده‌شدن ستاره‌های عظیم توسط سیاه‌چاله‌های ابرپرجرم هستند.
به نقل از دیجیاتو، براساس گزارش ScienceAlert، تلسکوپ فضایی گایا که مأموریت اصلی آن نقشه‌برداری دقیق از کهکشان راه شیری است، به‌طور غیرمنتظره‌ای موفق به ثبت پدیده‌هایی شده است که درک ما از رویداد‌های کیهانی را عمیق‌تر می‌کند. محققان مؤسسه اخترشناسی دانشگاه هاوایی با بررسی داده‌های این تلسکوپ، شراره‌های نوری بسیار درخشان و طولانی‌مدتی را از قلب کهکشان‌های دوردست شناسایی کرده‌اند که با هیچ پدیده شناخته‌شده‌ای مطابقت نداشت.
بزرگ‌ترین انفجارهای کیهانی پس از بیگ‌بنگ
این انفجار‌ها که انرژی معادل مجموع انرژی تولیدشده توسط ۱۰۰ خورشید را آزاد می‌کنند، نوع جدید و بسیار شدیدی از «رویداد‌های گسیختگی کشندی» (TDE) هستند. در یک TDE معمولی، ستاره‌ای که بیش‌ازحد به یک سیاه‌چاله نزدیک شود، توسط نیرو‌های گرانشی قدرتمند از هم پاشیده می‌شود و شراره‌ای از نور ایجاد می‌کند که طی چند هفته تا چند ماه محو می‌شود. اما این رویداد‌های جدید که گذر‌های هسته‌ای شدید (ENT) نام‌گذاری شده‌اند، پدیده‌های متفاوتی هستند که روشنایی آنها تقریباً ۱۰ برابر بیشتر از TDEهای معمولی است و برای سال‌ها درخشان باقی می‌مانند و حتی از پرنورترین انفجارهای ابرنواختری نیز انرژی بیشتری تولید می‌کنند.
محققان ۲ رویداد مشخص به نام‌های Gaia۱۶aaw (ثبت‌شده در سال ۲۰۱۶) و Gaia۱۸cdj (ثبت‌شده در سال ۲۰۱۸) را در داده‌های گایا کشف کردند. تحلیل‌ها نشان داد که علت این پدیده‌ها، انفجارهای ابرنواختری نیست، زیرا انرژی آزادشده در آنها حداقل ۲ برابر قدرتمندترین ابرنواختر‌های شناخته‌شده است. درحالی که یک ابرنواختر انرژی معادل کل عمر ۱۰ میلیارد ساله خورشید را آزاد می‌کند، یک ENT انرژی معادل عمر ۱۰۰ خورشید را یک‌جا آزاد می‌کند.
این رویداد‌ها فوق‌العاده نادر هستند و تخمین زده می‌شود حدود ۱۰ میلیون بار کمتر از ابرنواختر‌ها رخ دهند. بااین‌حال، آنها قطعه‌ای بسیار مهم از پازل درک سیاه‌چاله‌ها هستند. ما هنوز به‌طور دقیق نمی‌دانیم که سیاه‌چاله‌های ابرپرجرم، که میلیون‌ها تا میلیارد‌ها برابر خورشید جرم دارند، چگونه به این ابعاد عظیم رسیده‌اند. ENTها یکی از مکانیسم‌های احتمالی این رشد را نشان می‌دهند.
محققان می‌گویند: «ENTها ابزاری جدید و ارزشمند برای مطالعه سیاه‌چاله‌های پرجرم در کهکشان‌های دوردست هستند. چون بسیار درخشانند، می‌توانیم آنها را از فواصل بسیار دور ببینیم و در اخترشناسی، نگاه‌کردن به دوردست به معنای نگاه‌کردن به گذشته است.»
یافته‌های این پژوهش در Science Advances منتشر شده است.
