بوم گردی ظرفیتی جدید در گردشگری

دیدارنیوزـ بوم گردی از جمله صنایعی است که با توسعه آن در روستا‌ها و تقویت زیرساخت‌های گردشگری می‌توان رونق اقتصادی خاصی به روستا‌ها بخشید.
با رونق بوم گردی مردم نقاط مختلف کشور و دنیا می‌توانند از فرهنگ، آداب ورسوم وآیین‌های بکر و دست نخورده مناطق مختلف، غذا‌های سالم و طبیعی، نحوه فعالیت روستائیان، صنایع دستی زنان و مردان روستا نشین و مناظر طبیعی زیبا و دیگر جاذبه‌های گردشگری این مناطق بهره‌مند شوند.
علاوه براین، میهمان نوازی ایرانیان عامل دیگری است که می‌تواند در تشویق گردشگران برای سفر به این مناطق و گذراندن چند روزی در اقامتگاه‌های گردشگری به رصد ستارگان در شب برفراز تپه‌های اطراف روستا‌ها یا استراحت در سواحل شنی و بکر بنادر کوچک کرانه خلیج فارس به پرنده نگری و بازدید از دار‌های بافندگی فرش و عبا در روستا‌های مختلف جنوب کشور بپردازند.

** ویژگی‌های اقامتگاه‌های بوم گردی
امروز با تغییر نگاه مسئولان نسبت به گردشگری پس از سال‌ها صنعت بوم گردی مورد توجه قرار گرفته و با ایجاد زمینه مناسب به یکی از مسائل مهم کشور تبدیل شده است.
با راه اندازی اقامتگاه‌های بوم گردی و تنوع بالای آن‌ها در مسائلی از قبیل: هزینه، طراحی، کاربری، موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی زمینه مناسبی برای معرفی جاذبه‌های مختلف، فرهنگی، اجتماعی، طبیعی، تاریخی و اقتصادی مناطق مختلف کشور فراهم شده است.
اقامتگاه بوم گردی به معنای محل اقامت مسافر منطبق بر فرهنگ و جغرافیای آن منطقه است و ساخت آن‌ها به دلیل اینکه قاعده خاصی ندارد حتی اگر در یک منطقه جغرافیایی باشند باز هم تشابه کمی با همدیگر دارند و بومیان هر منطقه جغرافیایی بر اساس شرایط ساخت و ساز و مهم‌تر از آن فرهنگ منطقه خود دست به ساخت اقامتگاه‌های بوم گردی می‌زنند.
مهمترین تمایز مراکز اقامتی بوم گردی داشتن سبک سنتی است که گردشگران زیادی را به سمت خود جذب و مالکان این مراکز اصرار به داشتن این سبک زندگی دارند.
اقامتگاه‌های بوم گردی به دلیل اینکه براساس معماری سنتی منطقه ساخته می‌شوند کمترین تاثیر مخرب زیست محیطی را دارند و به نوعی بخشی از بافت طبیعی منطقه به حساب می‌آیند.
در بوم گرد‌ها خبری از بشقاب‌های رنگین، انواع کباب‌ها و غذا‌های بین المللی نیست و غذا‌های سنتی و قدیمی از طرف چند تن از بومیان که بیشتر از بانوان آن منطقه هستند برای مسافر‌ها سرو می‌شود.
یکی دیگر از خدمات هم که باتوجه به نوع جغرافیای بوم گرد ارائه می‌شود، استفاده از حیوانات اهلی موجود در آن منطقه است که مورد استقبال مسافران قرار دارد.
نجوم و رصد آسمان شب یکی دیگر از امکاناتی است که اقامتگاه‌های بوم گردی مناطق جنوبی کشور به مشتریانشان ارائه می‌کنند.

** بوم گردی راهکاری برای احیای شغل‌های سنتی
استاد دانشگاه و فعال در حوزه گردشگری گفت: به تازگی بازار سنتی دچار تحول شده و خیلی از شغل‌های سنتی فراموش شده دوباره در چرخه احیا قرار گرفته است.
علیزاده افزود: تحولات اخیر امروز حجم مبادلات مالی در گردشگری را با صنایع نفت و گاز و خودرو سازی در رقابت تنگاتنگ قرار داده است و بوم گردی به عنوان بخش بکری از صنعت گردشگری در سال‌های اخیر رونق خاصی در دنیا گرفته که به تبع آن در جمهوری اسلامی ایران و استان بوشهر نیز مورد توجه است.
وی بیان کرد: بوشهر از استان‌های جنوبی ایران با ده‌ها شهر زیبا، سواحل بی نظیر و روستا‌های بکر است که باید ازاین ظرفیت‌های خدادادی به نحو مطلوبی استفاده کرد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: باتوجه به اینکه در سه ماه اول سال ٢٠١٧ بیش از ٣٦٠ میلیون گردشگر در جهان جا به جا شده اند، ولی ایران درصد کمی از این جمعیت را جذب کرده و استان بوشهر با اینکه بیشترین نوار ساحلی با خلیج فارس را دارد و می‌تواند به قطب گردشگری دریایی و غیر دریایی در کشور و منطقه تبدیل شود.
وی یادآورشد: استان بوشهر با وجود داشتن کوهستان، جنگل، دریا و کلوت درخط گردشگری ایران نیست و نتوانسته از توانمندی‌های خود بهترین بهره را ببرد.
علیزاده اظهارداشت: بوم‌گردی، صنعت جدیدی است که بطور کامل شناخته شده نیست و هدف آن زنده کردن آداب و رسوم مردم روستا، صنایع دستی و احیا کردن فرهنگ آن‌ها است.
وی افزود: بسیاری از جوانان که در شهر‌های بزرگ رشد یافته اند دوست دارند با فرهنگ گذشتگان آشنا شوند و به همین دلیل صنعت بوم گردی می‌تواند راهی برای احیای سنت‌ها و آئین‌های قدیمی باشد.

** بوم گردی زمینه ساز رونق اشتغال روستایی
مدیراقامتگاه بومگردی روستای نره کوه شهرستان دیر گفت: هرچند صنعت گردشگری شناخته شده، اما بوم گردی صنعتی نوپا است که برای معرفی و بهره برداری بیشتر از آن تلاش و برنامه ریزی بیشتری نیاز است.
محمد رضا فولادی افزود: اساس بوم گردی این است که سنت، آداب و رسوم یک منطقه معرفی و فرهنگ و آداب، سنت ها، غذا‌های بومی و محلی و صنایع دستی گذشتگان یک منطقه دوباره احیا شود.
وی بیان کرد: با رونق صنعت بوم گردی زمینه سرمایه گذاری و اشتغال هرچه بیشتر افراد در منطقه فراهم و ازمهاجرت بی رویه روستائیان به شهر‌ها جلوگیری می‌شود.
فولادی ادامه داد: صنعت بوم گردی فرصتی است که افراد برای یک روز هم که شده از زندگی شهری فاصله گرفته و زندگی روستایی را تجربه کنند.
این فعال بوم گردی گفت: با رونق گرفتن این صنعت زمینه جذب گردشگران خارجی نیز بیش از گذشته در منطقه فراهم می‌شود و با ایجاد امکانات اولیه امکان پذیرایی از گردشگران بیشتری به وجود می‌آید.
وی یادآور شد: نخیلو از جزایر بکر استان بوشهر است که بدلیل تخم گذاری پرندگان از اول اردیبهشت تا خرداد ماه می‌تواند در فصل گرما جاذبه خوبی برای گردشگران باشد.
فولادی افزود: هدف از ایجاد اقامتگاه بوم گردی در روستای نره کوه تنها گرفتن تسهیلات و مهاجرت به سمت شهر نیست بلکه تلاش می‌کنیم قابلیت‌های این روستا را بخوبی به مردم ایران و دنیا معرفی کنیم.
یکی دیگر از فعالان بوم گردی در روستای فقیه حسنان شهرستان دشتی گفت: با ورود این صنعت و فعال شدن اقامتگاه‌های بوم گردی جنب و جوش و فعالیت درمنطقه صورت گرفته است.
احمد کنهسال افزود: در اقامتگاه‌های بوم گردی صنایع دستی بومی به وسیله زنان روستایی در بخش حصیر و صدف بافی رونق گرفته است.
وی یادآورشد: باتوجه به اینکه روستای فقیه حسنان از جمله روستا‌های بکر و دست نخورده است تلاش کردیم در اقامتگاه بوم گردی سنت‌ها و میراث کهن روستا‌ها احیا شود.
کهنسال اضافه کرد: سال گذشته در اقامتگاه بوم گردی روستای فقیه حسنان یکهزار گردشگر داخلی و ۱۵۰ گردشگر خارجی از آلمان، هلند، روسیه و اوکراین پذیرایی شد.
وی ادامه داد: با وجود تبلیغات و ایران هراسی که در آنسوی مرز‌ها انجام می‌شود با فعال کردن صنعت بوم گردی در استان‌های مختلف می‌توان فرهنگ صلح، آرامش و دوستی ایرانیان به دنیا معرفی کرد.

** صنعت بوم گردی نیازمند آموزش و استاندارد
کهنسال تاکید کرد: فعالان بخش اقامتگاه‌های بوم گردی برای موفقیت در کار خود نیازمند کلاس‌های آموزشی آشنایی با آداب و معاشرت هستند.
وی با بیان اینکه برخی افراد به دنبال رونق صنعت بوم گردی نیستند و بیشتر در تلاش برای گرفتن تسهیلات و ایجاد خانه باغی برای تفریح خود هستند، یکی از مشکلات این بخش را صادر کردن بیش از اندازه مجوز دانست.
این فعال بوم گردی تاکید کرد: برای سازماندهی مناسب صنعت بوم گردی مسئولان از صدور مجوز‌های بی رویه برای اشخاصی که تنها به دنبال گرفتن تسهیلات هستند، جلوگیری کنند.
کهنسال افزود: اقامتگاه‌های بوم گردی نماینده فرهنگ یک استان هستند و زمانی که استاندارد و امکانات لازم را برای پذیرایی نداشته باشند تبلیغ مناسبی برای استان نخواهند بود و باعث می‌شود که گردشگران کمتری مراجعه کنند.
کارشناس بوم گردی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر گفت: هرچند صنعت بوم گردی در کشور از ۱۰ سال پیش کلید خورد، ولی در استان بوشهر این پروژه از سال ۱۳۹۴ آغاز شده است.
غلامرضا خواجه افزود: در آغاز کار، شمار قابل توجهی گردشگر و مسافر وارد استان بوشهر شد که براین اساس توسعه اقامتگاه‌های بوم گردی از جمله سیاست‌های مسئولان استان بوشهر قلمداد شد.
وی یادآورشد: از بین رفتن بافت سنتی روستایی و تبدیل حیات روستایی به شهری از مشکلات صنعت بوم گردی در استان بوشهر است.
این کارشناس بوم گردی استان بوشهر افزود: در این ارتباط تلاش می‌شود آموزش‌های لازم درباره اهمیت بخشیدن وحفظ هویت روستایی، صنایع دستی و معماری سنتی به روستائیان ارائه شود.
خواجه ادامه داد: هم اکنون ۱۲ اقامتگاه بوم گردی فعال در استان بوشهر وجود دارد.
این کارشناس گفت: براساس آموزش‌ها گردشگری باید به عنوان اقتصاد مکمل در کنار سایر معیشت‌ها از جمله دامداری، کشاورزی و صیادی قرارگرفته و در بوم گردی‌ها صنایع دستی روستایی معرفی شود.
وی افزود: با حمایت دولت تسهیلات کم بهره بین ۴ تا ۶ درصد به متقاضیان بوم گردی در حوزه روستایی ارائه شد و با توجه به آن تا سال آینده تعداد اقامتگاه‌های بوم گردی در نقاط مختلف استان به ۳۲ واحد می‌رسد.
این کارشناس ادامه داد: تلاش می‌شود پراکنش واحد‌های بوم گردی در استان بوشهر رعایت و این اقامتگاه‌ها در همه مناطق به طور یکنواخت راه اندازی و همه مناطق بکر استان به کشور و دنیا معرفی شود.
خواجه، آموزش در بخش رفتار با گردشگران، چگونه بازار خود را بیابند و آن را حفظ کنند و استفاده از نیرو‌های محلی در تهیه غذا‌های بومی و محلی، رونق صنایع دستی از جمله برنامه‌های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است و به این وسیله اشتغال گردشگری در روستا چرخش می‌یابد.
وی افزود: بوم گردی از جمله صنایعی است که با کمترین هزینه می‌توان بیشترین سود اقتصادی را به دست آورد و نیازمند سرمایه گذاری کلان نیست.
این کارشناس اظهارداشت: افراد در صنعت بوم گردی می‌توانند با استفاده از خانه‌های روستایی، فرهنگ و جاذبه‌های تاریخی منطقه خود بهترین درآمد را کسب و به رونق اقتصادی روستای خود کمک کنند.
وی برضرورت استفاده از فضای مجازی برای جذب گردشگر در اقامتگاه‌های بوم گردی از اقصی نقاط دنیا تاکید کرد.
خواجه افزود: هر نقطه‌ای ازاستان بوشهر جاذبه خاص خود را دارد و باید متناسب با قابلیت‌های هر منطقه برای آن برنامه خاصی تعریف کرد.

** ۲۹ شهر، روستا و منطقه عشایری بوشهر هدف گردشگری
معاون امور عمرانی استانداری بوشهر گفت: با هدف رونق گردشگری و استفاده از ظرفیت‌های این استان ویژه برنامه‌های مختلفی برای رونق گردشگری شهرها، روستا‌ها و مناطق عشایری این استان پیش بینی شده است.
مهرداد ستوده افزود: در این راستا شهر‌های گناوه، بوشهر و کنگان، ۲۴ روستا و ۲ منطقه عشایری در شهرستان‌های دشتستان و دشتی این استان هدف گردشگری انتخاب شده است.
وی اظهارداشت: انتخاب ۲۴ روستای هدف گردشگری از ۶۲۴ روستای موجود در استان با هدف تبدیل کردن موضوع گردشگری به یک گفتمان در سطح روستا‌ها است.
معاون امور عمرانی استانداری بوشهر افزود: در هر کدام از این روستا‌ها شمار قابل توجهی اقامتگاه بوم گردی در دست آماده سازی است.
وی گفت: پایگاه بوشهر توریسم ۲۰۲۲ نیز طراحی شده و در قالب این طرح باید به مردم اعلام کنیم که امروز کجا هستیم و تا سال ۲۰۲۲ باید به کجا برسیم.
ستوده یادآورشد: گردشگری دریایی نیز به صورت ویژه در دستور کار استان بوشهر قرار دارد، زیرا تاکنون فقط از ماهی و میگوی استان استفاده شده است.

** هر خانه روستایی یک بنگاه اقتصادی
ستوده افزود: برخی از حوزه‌ها مانند نفت آزمون خود را در موضوع اشتغال پس داده و اعتماد مردم را بخوبی جلب نکرده است برهمین اساس با توجه به نقش گردشگری در ایجاد اشتغال پایدار هر خانه روستایی می‌تواند به یک بنگاه اقتصادی گردشگری تبدیل شود.
وی افزود: سند بوشهر توریسم نیز که با هدف جهت دهی به برنامه‌های گردشگری استان بوشهر تهیه شده است اکنون در مرحله نهایی تدوین قرار دارد.
مدیرکل دفتر امور روستایی و شورا‌های استانداری بوشهر گفت: گردشگری به عنوان صنعتی پاک و روبه رشد در کشور است که توسعه این بخش در روستا‌ها از اولویت‌های این استان به شمار می‌رود.
فاطمه دهقانی افزود: صنعت گردشگری نه تنها در کاهش وابستگی اقتصادی به نفت بسیار راهگشا است بلکه با ایجاد فرصت‌های شغلی متنوع و درآمدزایی قابل قبول توسعه آن در سطح بین الملل ایجاد منابع ارزشمند ارزی را در پی دارد.
وی بیان کرد: تلاش شده با معرفی طرح‌ها و ظرفیت‌های استان بوشهر از محل اعتبارات ملی بودجه‌ای جداگانه برای پیشبرد طرح‌ها و اهداف گردشگری این استان تخصیص یابد که اولویت پرداخت به روستا‌هایی است که در این زمینه زیرساخت‌های لازم و مناسب را فراهم کنند.
دهقانی اظهارداشت: تدوین طرح «توسعه گردشگری استان بوشهر» هم راستا با سند راهبردی گردشگری کشور و با تکیه بر تجربه سال‌های گذشته این استان در میزبانی از گردشگران داخلی و خارجی در دستور کار حوزه عمرانی استانداری در سال جاری قرار دارد.
وی اضافه کرد: معرفی جاذبه‌ها و ظرفیت‌های طبیعی، تاریخی، تجاری و فرهنگ غنی استان بوشهر، توسعه زیرساخت‌های گردشگری شهری و روستایی، شناسایی و حمایت از فرصت‌های سرمایه گذاری در بخش گردشگری و صنایع دستی، ایجاد اشتغال و درآمد پایدار با استفاده از فرصت بازدید گردشگران داخلی و بویژه خارجی، ایجاد شبکه‌های بازاریابی برای ارتباط مستمر و هدفمند مناطق هدف گردشگری و رونق همه جانبه این صنعت در استان بوشهر از جمله هدف‌های طرح توسعه گردشگری است.
دهقانی ادامه داد: چارچوب اصلی طرح توسعه گردشگری استان بوشهر شامل استقرار بازارچه فروش محصولات و صنایع دستی بومی و محلی، ساماندهی گردشگری دریایی و پیش بینی برنامه‌های متنوع در این ارتباط، ایجاد اقامتگاه‌های بوم گردی روستایی و فرصت تجربه زندگی روستایی برای علاقه مندان، برگزاری جشنواره ها، بازی‌ها و مسابقه‌های بومی و محلی، ایجاد تحرک، نشاط و ساماندهی فرصت اشتغال پایدار بویژه در نواحی روستایی است.
مدیرکل دفتر امور روستایی و شورا‌های استانداری بوشهر گفت: امیدواریم با تحقق اهداف پیش بینی شده طرح توسعه گردشگری شاهد تحول چشمگیر و نگاهی نو در صنعت گردشگری و توسعه همزمان گردشگری روستایی و عشایری در استان بوشهر باشیم و با انتقال تجربیات اجرای طرح در تعامل با سایر استان‌های کشور زمینه توسعه بیش از پیش این صنعت در مناطق مختلف و در نتیجه خروج از اقتصاد وابسته به نفت و شکل گیری قدرت مالی جدید در اقتصاد کشور فراهم شود.

** تنوع بوم گردی سفر به ناشناخته‌ها
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر گفت: استان بوشهر دارای روستا‌های توانمندی در بخش‌های ﺟلگه ای، ﮐﻮﻫﭙﺎﯾﻪ‌ای و ﮐﻮﻫﺴﺘﺎﻧﯽ، عشایری و ساحلی است که بر اساس قابلیت‌های آن‌ها طرح‌های گردشگری و اشتغال‌زایی تدوین و اجرایی می‌شود.
ارغوان مهدی زاده افزود: با توجه به تنوع اقلیمی استان بوشهر و حضور اقوام مختلف در کنار هم تنوع بوم گردی بصورت طبیعی و فرهنگی بالاست که تاکنون به خوبی معرفی نشده است.
وی اضافه کرد: در ۲ سال گذشته باتوجه به پایش‌های استانی قابل توجه اجرای طرح بوم گردی و گردشگری سنتی ومحلی در ۲۴ روستای استان بوشهر با همکاری بخش خصوصی اجرا می‌شود.
مهدی زاده افزود: ایجاد واحد‌های بوم گردی در روستا‌ها سبب می‌شود علاوه بر حفظ بافت سنتی و ماندگاری خرده‌فرهنگ‌ها، تمایل گردشگران به حضور در این مکان‌ها افزایش و زمینه رونق اقتصادی و معیشتی در روستا‌ها فراهم شود.
وی، به اجرای طرح اقامتگاه بوم گردی در روستای فقیه حسنان دشتی پرداخت و گفت: وجود مناظر طبیعی، نزدیکی به پدیده‌ها و آثاری مانند گنبد نمکی، محرابه و کلوت‌های‌مند از جمله ویژگی‌های دهکده گردشگری فقیه حسنان است که گردشگران بسیاری از آن دیدن کردند.
وی اضافه کرد: در قالب طرح بوم گردی تلاش می‌شود مناطق بکر و دست نخورده روستا‌ها و مناطق شناسایی و با کاری هنرمندانه اقدام به معرفی ساختار فرهنگی، سنتی و بومی محلی آن منطقه شود.
مهدی زاده گفت: از شمال تا جنوب این استان قابلیت‌های مختلف طبیعی و گردشگری وجود دارد که می‌تواند با ذره‌ای توجه به بهترین مکان برای جلب گردشگر تبدیل شود.