مهدی زارع در یادداشت خود درباره فروریختن یک ساختمان ۶ طبقه در منطقه زیتون کارمندی اهواز نوشت: حادثه زیتون کارمندی اهواز در بامداد ۲۶ آذر ۱۴۰۳ دوسال و نیم پس از فاجعه متروپل آبادان در دوم خرداد ۱۴۰۱ نشان دیگری از توسعه بهشدت ناپایدار و فسادی است که نمونههای فاجعهباری مانند ساختمان متروپل و فروریختن بنای زیتون کارمندی در اهواز نمادها و مثالهای آن هستند.
دیدارنیوز _ مهدی زارع:
در نیمه شب یکشنبه به دوشنبه ۲۵ به ۲۶ آذر ۱۴۰۳ فروپاشی یک ساختمان ۶ طبقه در زیتون کارمندی اهواز که ۱۶ واحد آپارتمان در آن وجود داشت خوشبختانه با تلفات همراه نشد. سخنگوی سازمان آتشنشانی اهواز ابراز داشت (علت ریزش ناایمن بودن سازه ساختمان بوده است و در زلزله ۱۰ روز پیش نیز این ساختمان دچار افت نشست شده بود. این حادثه با اطلاعرسانی به موقع مدیر ساختمان مبنی بر تخلیه ساختمان تلفات جانی نداشته است. ساختمان در زلزله ۱۰ روز پیش دچار خسارت افت نشست شده بود و به همین دلیل ساختمان تخلیه شده است.
در زلزله ۱۵ آذر ۱۴۰۳ گلگیر مسجد سلیمان که در ۹۰ کیلومتری شمال شرق اهواز با بزرگای ۵.۷ رخ داد، بر اساس گزارش شبکه ملی شتابنگاری ایران شتاب بیشینه ثبت شده در زلزله گلگیر مسجدسلیمان در خود شهر گلگیر ۱۷۱ سانتیمتر بر مجذور ثانیه یا g ۰.۱۷ و سرعت بیشینه حدود ۱۰ سانتیمتر بر ثانیه بوده و در شهر مسجدسلیمان در حدود ۲۰ کیلومتری کانون، شتاب بیشینه ۰.۱۶ جی و شتاب این زلزله در ایستگاه شتابنگاری اهواز ۰.۰۱ جی و سرعت حدود ۱ سانتیمتر بر ثانیه و دوام جنبش در فاصله ۹۰ کیلومتری حدود ۱۰ ثانیه بوده است.
شتاب یا میزان تغییرات سرعت بر حسب شتاب جاذبه زمین ارایه میشود. حد شتاب ۰.۰۰۱ جی یا ۱ سانتیمتر بر مجذور ثانیه صرفا توسط بعضی افراد قابل درک است و در حد شتاب ۰.۰۱ جی بیشتر مردم زلزله را حس میکنند. ولی معمولا خرابی رخ نمیدهد. در شتاب ۰.۰۲ جی افراد ایستاده ممکن است تعادل خود را از دست بدهند ولی همچنان به صورت معمول با خرابی ساختمانها همراه نیست. شتاب ۰.۵ جی نزدیک به شتاب ثبت شده در روستای آببر در زلزله ۱۳۶۹ منجیل در طارم علیا، موجب خرابی وسیع میشود. بنابراین این میزان شتاب ۰.۵ جی بسیار زیاد است، اما اگر دوام زلزله کوتاه باشد و جرم و استحکام ساختمان مناسب و قابلیت انعطاف خوبی داشته باشد، ساختمانها میتوانند از چنین شتابی دوام بیاورند و فرو نریزند. دوام جنبش مدت زمان تداوم چرخههای جنبش زمین در زلزله است. بزرگا که از ۱ تا ۱۰ متغیر است، اندازهگیری بزرگای زلزله درواقع محاسبه میزان انرژی آزاد شده آن زلزله است که برای سنجش پتانسیل آسیب به سازهها لازم است. هر یک عدد افزایش بزرگای زلزله نشاندهنده افزایش انرژی ۳۲ برابری زلزله است. شتاب و دوام میتواند معیار تخریب سازه را نشان بدهد معمولا هر چه مدت دوام طولانیتر باشد، ساختمان شتاب کمتری را تحمل میکند. شدت، میزان آسیبی است که زمینلرزه به صورت محلی ایجاد میکند.
خسارت زلزله بسته به فاصله از کانون، شرایط خاک محلی و نوع ساخت و ساز متفاوت است. اندازهگیری و مقایسه نیروی زلزله بر اساس قانون دوم حرکت نیوتن F = m x a است که در آن نیروی اینرسی برابر با جرم ضرب در شتاب است. مهندسان از همین اصل برای تعیین نیروی جانبی زلزله برای طراحی ساختمانها و سازهها استفاده میکنند. لرزش زمین (تکان به جلو و عقب، به طرفین، بالا و پایین) باعث ایجاد نیروهای داخلی در ساختمانها به نام نیروی اینرسی میشود که به نوبه خود بیشترین آسیبهای لرزهای را ایجاد میکند. هر چه جرم (ساختمان) بیشتر باشد، نیروهای اینرسی داخلی تولید شده بیشتر است. ساختار سبک وزن با جرم کمتر معمولا مزیت طراحی لرزهای است. بنابراین با سطح شتاب زلزله گلگیر ۱۵ - ۹- ۱۴۰۳ در ایستگاه شتابنگاری اهواز که حدود ۱ درصد جی- شتاب جاذبه زمین- بوده و سرعت حدود ۱ سانتیمتر بر ثانیه و دوام جنبش در فاصله ۹۰ کیلومتری حدود ۱۰ ثانیه به نظر نمیرسد که غیر از تکانهای محدود و قابل حس کردن، خرابی جدی در ساختمانی در اهواز ایجاد شده باشد، مگر آنکه ساختمانی آماده ریختن بوده و فقط تلنگر یا تکانی بسیار محدود لازم داشته تا فرایند فروپاشی آن شروع شود. حادثه زیتون کارمندی اهواز در بامداد ۲۶ آذر ۱۴۰۳ دوسال و نیم پس از فاجعه متروپل آبادان در دوم خرداد ۱۴۰۱ نشان دیگری از توسعه بهشدت ناپایدار و فسادی است که نمونههای فاجعهباری مانند ساختمان متروپل و فروریختن بنای زیتون کارمندی در اهواز نمادها و مثالهای آن هستند.
