دیدارنیوزـ *امیررضا اعتمادی: تجربه دولت دوازدهم و تبعات اجتماعی افزایش نرخ بنزین در جامعه باعث شد تا دولت سیزدهم در این خصوص تغییری اعمال نکند و حالا نوبت دولت چهاردهم با سکان داری مسعود پزشکیان رسیده که آیا میتواند این چالش سخت را یک بار برای همیشه پشت سر بگذارد، بهترین راه حل این است که دولت باید یک بار برای همیشه خود را از قیمت گذاری نرخ بنزین خلاص کند!
ناترازیهای تأمین بنزین و نرخ گذاریهای بنزین از کجا میآید و راه حل آن چیست؟ باید بگویم اینکه شبکه انرژی ما به شبکه جهانی انرژی وصل نیست عامل اصلی در به وجود آمدن چالشهای گوناگون برای بنزین میشود که اصلیترین چالش ها؛ قاچاق سوخت، پایینتر بودن نرخ بنزین نسبت به قیمت جهانی، ناترازی در تأمین و واردات سوخت کم کیفیت است.
اگر بخواهیم یک بار برای همیشه به این چالش پایان دهیم در مرحله باید اول باید اتصال شبکه انرژی ایران به شبکه جهانی انرژی صورت گرفته و نرخهای واقعی لحاظ شود، که اینکار نیاز به برنامههای بی اشکال و کم ریسک همراه با زیرساختهای لازم با کمک متخصصین حوزه انرژی خواهد داشت، که دولت چهاردهم باید به آن توجه داشته باشد
چه زمانی برای اتصال به شبکه جهانی انرژی مناسب است؟ بهترین زمان برای تغییر نرخ بنزین زمانی است که قیمت در پایینترین سطح جهانی قرار دارد، اگر قیمت فرآوردههای نفتی به نرخهای جهانی وصل بشود و دولت خود را از قیمت گذاری بنزین خلاص کند، دیگر شاید نیاز به افزایش نرخ قیمت نداشته باشیم.
در ادامه چالش سوخت عرض کنم در حال حاضر، تولید بنزین در پالایشگاههای کشور به روزانه ۱۱۲ تا ۱۱۵ میلیون لیتر رسیده است و از طرفی هم نزدیک ۱۳۰ میلیون لیتر بنزین و ۲۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی فشرده (سیانجی) در کشور مصرف میشود که این رقم مصرفی بالا به شدت باعث ناترازی در چرخه تأمین سوخت کشور می شود.
این یعنی قبلاً فقط زمانیکه پالایشگاهی در دست تعمیر بود مجبور به واردات سوخت میشدیم، اما حالا در شرایط طبیعی هم باید بنزین وارد کنیم تا کفاف تأمین را بدهد و این موضوع خسارتهای جبران ناپذیری به کشور وارد می کند.
یکی دیگر از راهکارهای جلوگیری کوتاه مدت که دولت سیزدهم تا حدودی با این راه حل چرخه سوخت را حفظ میکرد، کیفیسازی خودروها و خارج کردن خودروهای فرسوده از چرخه مصرف بود.طبق اعلام شرکت ملی پالایش، هماکنون ۳.۵ میلیون خودرو فرسوده در کشور وجود دارد که با خروج آنها از چرخه در عمل روزانه ۴۰ تا ۵۰ میلیون لیتر بنزین در چرخه سوخت می ماند.
اما به نظرم طبق آمارهای قاچاق سوخت که وجود دارد باز هم ناترازی خواهیم داشت و از این بابت هیچگونه نگاه صادراتی نباید به بنزین داشته باشیم و تا حد ممکن جلوی قاچاق سوخت را به کشورهای نظیر عراق، افغانستان، پاکستان و... را بگیریم.
راه حل کوتاه مدت دیگر تک نرخی شدن دوباره قیمت بنزین است که طبق آمار اکنون مصرف بنزین ۲۵ برابر بیشتر از زمانیست که قیمت بنزین تک نرخی بوده است و با این راهکار میتوان قیمت بنزین را تا حدودی کنترل کرد، اما این چالش را برای همیشه حل نخواهد کرد.
جمع بندی و نتیجه گیری؛ دولت چهاردهم با ریاست دکتر پزشکیان، همانطور که وعده داده بود باید با کمک کارشناسان حوزه انرژی چه در بخش خصوصی و هلدینگ ها، چه در دانشگاهها و موسسات علمی و چه در مدیران حوزه انرژی در دولتهای سابق.
شوراهای راهبردی تشکیل دهند و با همفکری همگی کارشناسان چالش نرخ گذاری سوخت را هم از دوش دولت خارج کنند و هم یک بار براش همیشه به این مشکل سامان دهند به شکلی که هم در اجتماع پذیرفته شود و هم مشکلی در سفره دهکهای کمدرآمد و کم مصرف ایجاد نکند.
به امید ایرانی سرافراز و آروزی موفقیت برای دولت چهاردهم در تمام چالش ها..
*عضو اتاق بازرگانی
