قیمت دام زنده در زمان مراسمات و ایام مذهبی مختلف کشور دچار تغییرات قابل‌توجهی می‌شود که قدرت خرید مردم را به‌شدت تحت‌تاثیر خود قرار می‌دهد.
دیدارنیوز: قیمت دام زنده در زمان مراسمات و ایام مذهبی مختلف کشور دچار تغییرات قابل‌توجهی می‌شود که قدرت خرید مردم را به‌شدت تحت‌تاثیر خود قرار می‌دهد؛ به‌خصوص اینکه یکی از رسوم رایج کشور ما، قربانی کردن گوسفند است. ازآنجاکه می‌دانیم قیمت گوسفند زنده برای بسیاری از افراد تا چه اندازه حائز اهمیت است، قصد داریم به تحلیل عوامل و معیارهای تعیین کننده در بازار دام بپردازیم؛ به امید آن‌که افراد فعال در این حوزه بتوانند نظارت بیشتری بر نوسانات شدید قیمت گوسفند و گاو زنده در روزهای خاصی از سال داشته باشند.
احتمالا پیش‌بینی عواملی که می‌توانند هزینه خرید دام زنده را تحت‌تاثیر خود قرار دهند، برای شما سخت نباشد؛ اما جالب است بدانید که تنها دلیل رشد قیمت‌ها، افزایش تقاضای مردم نیست، بلکه معیارهای متعددی می‌توانند در این بازار دخیل باشند که در ادامه، به‌طور مفصل توضیح خواهیم داد.
با وجود کاهش علاقه و توان مردم برای خرید گوشت قرمز نسبت‌به گذشته، همچنان شاهد افزایش چشمگیر قیمت‌ها در این بازار هستیم. این موضوع با اصل عرضه و تقاضا تناقض دارد؛ چراکه به‌طورمعمول، اگر تقاضا برای یک محصول کاهش یابد، باید افزایش قیمت آن حداکثر برابر با نرخ تورم باشد. بااین‌حال، اتفاقاتی که در بازار دام در نقاط مختلف کشور رخ داده، چنین چیزی را نشان نمی‌دهد و این نشان می‌دهد که دلایل دیگری برای گرانی دام نیز وجود دارند.
ازجمله عواملی که پیش‌بینی می‌گردد تاثیر بسزایی بر نوسانات قیمت دام داشته باشند، عبارت‌اند از:
شرایط آب و هوایی کشورهای همسایه ایران ازجمله کویت و عمان، به‌گونه‌ای است که ممکن است محیط مناسبی برای رشد و نگهداری از دام زنده نباشد؛ به همین دلیل، معمولا کشورهای همسایه نیاز خود را با خرید گوسفند و گاو زنده از ایران و سایر کشورها تامین می‌کنند. در این میان، افراد سودجویی هم هستند که با قاچاق دام، در مقدار عرضه و تقاضا شکاف ایجاد می‌کنند. این شکاف باعث می‌شود تا هزینه‌ها و قیمت گوسفند زنده به‌طور قابل‌توجهی افزایش پیدا کنند. به‌علاوه، ارزش پول کشور ما نسبت‌به کشورهای همسایه به‌طور قابل‌توجهی کمتر است و این موضوع نیز از عوامل دیگری است که برای قاچاقچی‌ها سود بالایی دارد و می‌تواند سبب افزایش هزینه‌ها شود.
به باور بسیاری از دامداران و فعالان بازار گوشت قرمز، کشتار بی‌رویه دام‌های مولد در سال‌های اخیر، مهم‌ترین عامل افزایش قیمت دام به‌شمار می‌آید. کشتار بی‌برنامه دام‌های مولد و به‌تبع آن کاهش جمعیت دامی کشور (شامل گاو، گوسفند و بز)، موجب شده‌است که حتی با کاهش قدرت خرید مردم و واردات گوشت و دام زنده از کشورهای مختلف، تاثیر زیادی بر کاهش یا کنترل قیمت گوسفند زنده مشاهده نشود.
اگرچه کاهش جمعیت دامی کشور در نگاه اول به نفع دامداران و به ضرر مصرف‌کنندگان محصولات دامی به نظر می‌رسد، اما در آینده نزدیک، صنعت دامداری کشور را به‌شدت تهدید می‌کند. صنعتی که می‌توانست با صادرات، علاوه‌بر تامین نیاز داخلی، به‌عنوان یک منبع ارزآوری مهم نیز شناخته شود.
با تحلیل بازار دام زنده، متوجه می‌شویم که یکی از اصلی‌ترین دلایل بالا رفتن قیمت گوسفند زنده، گران شدن هزینه خوراک گوسفندها است. دامداران برای تغذیه گوسفندان از نهاده‌های دامی همچون سویا و کاه استفاده می‌کنند که در سال‌های اخیر شاهد افزایش شدید قیمت در این محصولات بوده‌ایم. افزایش بی‌رویه و نوسانات شدید قیمت دلار و کاهش میزان واردات، ازجمله دلایلی هستند که در بالا رفتن قیمت خوراک دام موثرند. جالب است بدانید که حدود 70 درصد از تمام هزینه‌هایی که برای پرورش و نگهداری دام صرف می‌شود، مربوط به خوراک دام است؛ بنابراین، طبیعی است که هرگونه تغییر قیمت در این محصولات، قیمت خرید دام را نیز تحت‌تاثیر خود قرار دهد.
واردات و صادرات دام زنده همیشه به‌عنوان یکی از بهترین ابزارهای کنترل بازار شناخته شده‌اند. بااین‌حال، به نظر می‌رسد واردات محدود گوشت قرمز به کشور که به‌نوعی با تولید داخلی نیز رقابت می‌کند، نتوانسته بازار دام زنده را متعادل کند. یکی از دلایل این عدم تعادل در قیمت گوسفند زنده، هزینه‌های بالای واردات است که شرایط اقتصادی فعلی، انجام آن را دشوار می‌سازد.
در بازار دام و گوشت قرمز کشور، همواره سودجویانی وجود دارند که با ایجاد نوسان و اخلال در بازار، تمام تلاش خود را برای به حداکثر رساندن سود خود به کار می‌گیرند. با وجود تاثیر تورم و گرانی بر تمامی اقلام، می‌توان با استفاده از روش‌های مختلف، این سودجویی بی‌حدواندازه برخی دلالان را به حداقل رساند.
افزایش یا کاهش قیمت گوسفند در نقاط مختلف کشور تحت‌تأثیر متغیرهای اقتصادی و طبیعی گوناگونی است. زمانی که نرخ نهاده‌های دامی و هزینه‌های نگهداری افزایش می‌یابد، دامداران برای بقا و ادامه کار خود چاره‌ای جز افزایش قیمت گوسفند زنده ندارند. همان‌طورکه اشاره کردیم، گرانی نهاده‌های دامی مانند جو و یونجه، خشک‌سالی، افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل و دستمزدها و مسائل مشابه، منجربه افزایش قیمت گوسفند زنده در مناطق مختلف کشور می‌شود. البته، این نوسانات قیمتی به میزان عرضه و تقاضا از سوی مردم نیز بستگی دارد.
باتوجه‌به جدیدترین آمار، قیمت گوسفند در اواخر خرداد 1403، به تفکیک هر استان و به‌طور تقریبی، به شرح زیر است:
استان تهران: 310,000 تا 325,000 تومان
استان خراسان رضوی: 320,000 تا 330,000 تومان
استان اصفهان: 280,000 تا 310,000 تومان
استان آذربایجان شرقی: 285,000 تا 325,000 تومان
استان فارس: 280,000 تا 300,000 تومان
استان قم: 300,000 تا 310,000 تومان
استان همدان: 280,000 تا 310,000 تومان
استان اردبیل: 285,000 تا 315,000 تومان
استان مرکزی: 300,000 تا 315,000 تومان
بدون شک قیمت گوسفند زنده بر قدرت خرید مردم تاثیر بسزایی گذاشته است؛ بااین‌حال، همچنان افرادی هستند که در ایام و مراسمات خاص دوست دارند که گوسفندی را قربانی کرده و گوشت آن را خیرات کنند. بنابراین، اگر نمی‌خواهید که گوسفندی بیمار و ناسالم را خریداری کرده و ضرر کنید، علاوه‌بر اینکه باید به سراغ فروشندگانی معتبر و باسابقه بروید، چند نکته اساسی را می‌بایست در نظر داشته باشید.
یک گوسفند سالم و زنده دارای خصوصیاتی است که می‌توان آن‌ها را به‌راحتی شناسایی کرد. این نشانه‌ها شامل:
داشتن تعادل در بدن گوسفند
شفاف بودن داخل چشم‌های گوسفند
عدم ریزش پشم و باکیفیت بودن پشم گوسفند
نشخوار مداوم توسط گوسفندهای سالم
تایید شدن گوسفند توسط وزارت بهداشت
ترشح نداشتن از دهان و بینی
مناسب بودن وزن گوسفند
و...
خرید گوسفند زنده باتوجه‌به نوسانات قیمتی که دارد، شاید برای همگان راحت نباشد؛ ازاین‌جهت، هر زمان که قصد خرید داشتید، در وهله اول، سالم بودن گوسفند را موردبررسی قرار دهید.
دلایلی مانند شرایط آب و هوایی، استفاده از روش‌های بهینه برای پرورش دام و کاهش هزینه‌های جانبی نیز بر قیمت و بازار دام تأثیرگذار هستند. بااین‌حال، با مدیریت صحیح می‌توان تا حد زیادی این افزایش قیمت گوسفند زنده را کنترل کرد. بسیاری از کارشناسان این صنعت با بررسی روند پرورش دام و شرایط اقتصادی دامداران در چند سال گذشته، این وضعیت را پیش‌بینی کرده بودند. ولی برای آینده بهتر در بازار دام، باید از روش‌های مدیریتی کارآمدتر در سطح کلان بهره برد. بااین‌وجود، عواملی همچون افزایش قیمت دلار و تاثیر آن بر قیمت دام زنده تقریبا غیرقابل‌کنترل هستند؛ اما می‌توان با خرید از دامداران و فروشندگان منصف در این حوزه، به قیمت‌های منطقی‌تر نیز دست پیدا کرد.
