تبعات حکم دادگاه بین المللی لاهه برای توقف جنگ در رفح

دیدارنیوزـ*حسن بهشتی پور: روز جمعه چهارم خرداد دیوان بین المللی دادگستری (ICJ) حکم داد که اسرائیل باید فورا حملات نظامی و سایر اقدامات خود را در رفح متوقف کند. بر اساس رای اکثریت قضات این دادگاه بین المللی که مهم‌ترین نهاد حقوقی سازمان ملل است حملات اسرائیل به رفح «خطر فوری» برای مردم فلسطین دارد.

گرچه انتظار می‌رود اسرائیل به این حکم که برای همه کشور‌های عضو سازمان ملل لازم الاجرا است توجهی نکند همچنانکه «ایتامار بن گویر» وزیر امنیت داخلی رژیم صهیونیستی با رد این حکم لاهه آن را «ضد یهود» توصیف کرد و در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: آینده ما به آنچه دیگران می‌گویند، بستگی ندارد بلکه به آنچه ما یهودیان انجام می‌دهیم بستگی دارد.

اما این حکم درواقع فشار بین المللی را برای اسرائیل بیشتر کرده و موجب تکمیل پرونده‌های این رژیم در دادگاه‌های بین المللی می‌شود، زیرا هم زمان با دادگاه بین المللی لاهه در دادگاه دیگری به نام دیوان کیفری لاهه (ICC) علیه رهبران اسرائیلی پرونده رسیدگی تشکیل شده و "کریم خان" دادستان دیوان بین المللی کیفری در مصاحبه‌ای اختصاصی با کریستین امانپور مجری سی ان ان در روز دوشنبه گفت:" دادگاه بین‌المللی کیفری به دنبال صدور حکم بازداشت برای یحیی سنوار، رهبر حماس در غزه و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، به اتهام جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت به دلیل حملات ۷ اکتبر به اسرائیل و متعاقب آن جنگ در غزه است."

خان گفت که دیوان بین‌المللی کیفری همچنین به دنبال صدور حکمی برای "یوآو گالانت" وزیر دفاع اسرائیل و همچنین دو رهبر ارشد دیگر حماس - محمد دیاب ابراهیم المصری، رهبر گردان‌های القسام - که بیشتر به نام محمد ضیف معروف است - و اسماعیل هنیه رهبر سیاسی حماس است. دادستان این دادگاه نیز قرار تعقیب کیفری صادر کرده است.

این مجموعه اقدام‌های حقوقی با برخورد تند آمریکا روبرو شده است بطوریکه آمریکا رسما صلاحیت دیوان کیفری بین المللی را زیر سئوال برده است این در شرایطی است که زمانی که همین دیوان برای پوتین قرار تعقیب صادر کرد آمریکا از آن استقبال کرد. اما درباره اسرائیل، آمریکا چه در شورای امنیت که بازوی اجرایی برای حفظ صلح و امنیت جهان است و چه در دادگاه بین المللی لاهه که کارش رسیدگی به شکایت دولت‌ها است و چه در دیوان کیفری لاهه که کارش رسیدگی به جنایتکاران بین المللی است، همیشه مدافع چشم بسته اسرائیل بوده و در عمل با حمایت‌های خود مانع از اقدام بین المللی در مورد اسرائیل شده است.

اما دیوان کیفری بین المللی لاهه که بر اساس بیانیه رم در سال ۱۹۹۸ به وجود آمد و از سال ۲۰۰۲ با تائید شصت کشور رسمیت یافت دیگر آمریکا نمی‌تواند اعمال نفوذ کند، زیرا از عضویت در این دادگاه خودداری کرده است.

اکنون با آنکه جنایت در غزه و به ویژه در رفح همچنان ادامه دارد، اما امید‌ها برای انزوای بیشتر اسرائیل افزوده شده و روند به رسمیت شناختن کشور فلسطین بعد از اسپانیا، ایرلند و نروژ در بین سایر کشور‌های اروپایی ادامه خواهد یافت. همچنین بعضی کشور‌های اروپایی از جمله آلمان اعلام کردند اگر حکم بازداشت نتانیاهو در دیوان کیفری بین المللی صادر شود آن‌ها مجبور به اجرای آن هستند.

باید دید آیا مردم اسرائیل و گروه‌های مخالف داخل این رژیم سرانجام موفق خواهند شد نتانیاهو و متحدان راست افراطی او را از قدرت کنار بگذارند یا همچنان آن‌ها با حمایت امریکا و بعضی از متحدانش در اروپا به جنایت جنگی در غزه ادامه خواهند داد.

در هر حالت تراژدی غزه به بهترین شکل ممکن چهره واقعی دموکراسی مورد ادعای اسرائیل را به مردم جهان نشان داد و ماهیت مظلوم نمایی آن‌ها را بیش از هر زمان دیگر افشاء کرد.

*کارشناس مسائل بین الملل