فاجعه در بلوچستان؛ شرایط عادی نیست

دیدارنیوز: شرایط در سیستان‌وبلوچستان بعد از سیل عادی نیست، ده‌ها روستا تخریب شده‌اند و برق و آب دست‌کم ۳۰۰ روستا قطع شده است. تعداد جان‌باختگان سیل به گفته منابع محلی و برخی رسانه‌ها به ۱۸ نفر رسیده است، هرچند که سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور تاکنون مرگ ۳ نفر را تایید کرده است. همزمان تعداد از فعالان مدنی و کاربران رسانه‌های اجتماعی به انتقاد از ضعف امدادرسانی به مناطق سیل‌زده پرداختند.

گفته می‌شود یکی از قربانیان پسربچه‌ای ۷ ساله به نام آرمین آسکانی از شهر راسک است که روز جمعه به دلیل پرتاب شدن داخل رودخانه طغیان کرده، جان خود را از دست داد. در روز‌های گذشته خبر جان باختن یک دختر ۹ ساله، پسری ۱۰ ساله و دو نوجوان ۱۷ ساله نیز منتشر شده بود.

اهالی مناطق سیل‌زده سیستان‌وبلوچستان می‌گویند، حجم بارش‌هایی که ۲۷ فروردین ماه بارید و باعث شد سیل دوباره برگردد، بی‌سابقه بوده؛ بی‌سابقه بودن آن را گزارش‌های سازمان هواشناسی هم تایید می‌کند: «از ۲۸ تا ۳۰ فروردین ماه امسال در پنج ایستگاه باران‌سنجی بارش‌های بالای ۲۰۰ میلی‌متر ثبت شد؛ ایستگاه زرآباد بیش از ۲۷۰ میلی‌متر بارش دریافت کرد که پیش از آن سابقه نداشته است.

گزارش‌ها از استان سیستان‌وبلوچستان حاکی از آن است که علاوه بر طغیان رودخانه‌ها، ریزش کوه نیز جاده‌ها و مسیر‌های ارتباطی را مسدود کرده است. شرکت توانیر روز شنبه اعلام کرد، مشکل برق همه مناطق سیل‌زده «به‌جز پنج روستا که به دلیل نبود راه دسترسی فاقد برق هستند» رفع شده است.

براساس گزارش منابع دولتی، سیل به تاسیسات آب ۲۸۹ روستا و ۶ شهر این استان آسیب وارد کرده است. به گفته هاشم امینی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور تاکنون تنها شبکه آب ۱۴۲ روستا و ۶ شهر سیل‌زده وارد مدار بهره‌برداری شده‌اند. علیرضا قاسمی گفته: «امکان احیای شبکه آب سایر روستا‌ها به دلیل آسیب‌های وارده سیلاب به راه و برق و طغیان رودخانه‌ها وجود نداشته بنابراین تا برقراری شرایط و پایداری شبکه آب، این روستا‌ها به صورت سیار آب‌رسانی می‌شوند».

علاوه بر این تخریب‌های زیرساختی، فعالان اجتماعی سیستان‌وبلوچستان درباره خطر خروج گاندو‌ها یا همان تمساح‌های پوزه‌کوتاه از برکه‌ها هشدار دادند. به دلیل بارندگی‌ها، سیلابی شدن رودخانه‌ها و سرریز شدن سد‌هایی مانند «پیشین و زیردان» امکان خروج گاندو‌ها از برکه محل زیست‌شان وجود دارد. در هشدار‌های داده شده از شهروندان خواسته شده است از تردد غیرضروری در حاشیه زیستگاه‌های حیات وحش تا زمان فروکش کردن سیلاب و برگشت به شرایط عادی خودداری کنند و در صورت مشاهده گاندو در مناطق سیلابی، موضوع را به نزدیک‌ترین اداره حفاظت از محیط زیست خبر دهند.

در جریان سیل شدید پیشین در این منطقه بیش از ۱۰ هزار نفر صدمه دیدند. شماری از کاربران رسانه‌های اجتماعی و رسانه‌های محلی مدعی‌اند در برخی از مناطق سیل‌زده نیرو‌های امدادرسان دولتی حضور پرقدرتی ندارند و در مناطق دیگر، کمک‌ها به کندی ارائه می‌شود. با این حال وزیر کشور دیروز گفته که «ارتباط زمینی یک تعدادی از روستا‌ها قطع بود که از طریق بالگرد‌ها امکانات به آن‌ها رسانده می‌شود». برخلاف آماری که سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور از تعداد کشته‌شدگان سیلاب اخیر سیستان‌وبلوچستان داده، اما وزیر کشور گفته که «از اتفاقات خوب این حادثه آن بود که ما هیچ‌گونه تلفات جانی نداشتیم».

نصیر جدگال، فعال اجتماعی حوزه سیستان‌وبلوچستان در گفتگو با «سازندگی» می‌گوید: درحال حاضر آب در حوزه چابهار فروکش کرده است، اما در حوزه زرآباد و کنارک که کانون سیل بودند، هنوز شرایط عادی نیست و این حوزه‌ها زیر آب هستند. به گفته او زیرساخت‌های حوزه راه و برق به طور کامل از بین رفته است حتی جاده‌کشی‌هایی که در سال گذشته و ۱۴۰۱ هم انجام شده در سیل اخیر نابود شده است. در روز‌های اول شهر‌های زرآباد، کنارک و چابهار اینترنت هم نداشتند.

جدگال ادامه می‌دهد: درحال حاضر شرایط تعدادی از روستا‌ها با حضور نیرو‌های مردمی، سپاه و هلال‌احمر بهتر است، اما شرایط روستا‌های ناشناخته خوب نیست. آب اغلب روستا‌ها قطع است، اما آب آشامیدنی از طریق نیرو‌های مردمی و شرکت‌های آب و فاضلاب سایر استان‌ها به مرور تامین می‌شود. توزیع بسته‌های غذایی هم به همین منوال است. این فعال اجتماعی با اشاره به کشته شدن قطعی ۱۵ نفر در سیل اخیر گفت که؛ متاسفانه اجساد بی‌جان سایر فوتی‌های سیل اخیر هنوز پیدا نشده و احتمالاً آمار فوتی‌ها بیشتر می‌شود. او معتقد است، بزرگ‌ترین مشکل ما خرابی راه‌ها و قطع برق است. دولت باید روی کار‌های پیمانکارانی که جاده‌سازی می‌کنند، نظارت کنند تا بعد از چند ماه یا یک سال یک جاده یا تیر برق خراب نشود. به اضافه اینکه مسئولان استان باید سد زیردان را به موقع باز می‌کردند. در سیل بهمن ماه سال گذشته هم با وجود هشدار‌ها یک روز پیش از سیل سد را باز کردند، حداقل انتظار می‌رفت با توجه به تجربه سیل سال گذشته، در بازگشایی سد به موقع عمل می‌کردند.

فائزه مومنی - روزنامه سازندگی