ساختن یا نساختن؛ مساله این است

دیدارنیوزـ نسرین نیکنام: کمی مانده به بهار ۱۴۰۳، در شهر غوغایی برپاست، مردم با عجله از این سمت شهر به آن سمت شهر می‌رفتند تا در روز‌های پایانی، به کار‌های نیمه تمام خود سر و سامانی دهند و آن‌ها را در دقیقه نود به نتیجه برسانند در همین بازار آشوب که روز‌های آن هم کش آمده بود خبر رسید که شهرداری تهران تصمیم گرفته است در پارک قیطریه تهران مسجد بسازد؛ این خبر مانند بمبی در شهر صدا کرد و مخالفان با این ایده پاشنه‌های خود را ور کشیدند و با رسانه‌ای کردن آن در بستر شبکه‌های اجتماعی تلاش کردند هر طور شده مانع انجام این کار شوند.

در یکی از خبر‌های منتشره گفته شده بود که این مسجد بنا بر وصیت مرحوم محتشمی پور قرار است ساخته شود، اما کمی بعد دختر آن مرحوم یعنی فخرالسادات محتشمی پور این خبر را رد کرد و گفت برای ساخت مسجد کسی با ما صحبت و مشورت نکرده است.

از سوی دیگر جواد سعیدی‌نژاد، داماد و وصی مرحوم محتشمی‌پور در مصاحبه‌ای اعلام کرد که در وصیت نامه مرحوم حرفی از ساخت مسجد نیست بلکه گفته شده که "وصی" هر کار خیری که صلاح می‌داند انجام دهد.

تصمیم به ساخت مسجد را چه کسانی گرفتند

هفدهم مهر سال ۱۴۰۱ شورایی تشکیل می‌شود که اعضای آن ۱۴ نفر بودند؛ یعنی زاکانی، شهردار تهران، سیدمحمد آقامیری عضو شورای شهر، علیرضا نادعلی عضو شورای شهر تهران، سیدحسن میرکریمی مدیر کل اوقاف و امور خیریه استان تهران، حجت‌الاسلام محمد ابراهیم رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد تهران، محمد امین توکلی‌زاده معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، حمیدرضا صارمی معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران، علیرضا جاوید معاون هماهنگی امور مناطق شهرداری تهران، مجید غفوری، دستیار شهردار و دبیر شورای ساماندهی، توسعه و گسترش مساجد شهر تهران، حجت‌الاسلام و المسلمین جواد صادق‌زاده رئیس مرکز فعالیت‌های دینی شهرداری تهران، علی نصیری رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران، محمد حسن‌زاده مدیر عامل سازمان املاک و مستغلات، رضا اعرابی معاون مرکز رسیدگی به امور مساجد و محمدحسن جعفرزاده مدیر کل اداره فرهنگی معاونت امور اجتماعی و فرهنگی، محمد مؤیدی مدیرعامل شرکت توسعه فضا‌های فرهنگی.

این شورا چند مصوبه داشت که گویا یکی از این مصوبه‌ها رسیدگی به درخواست اهالی منطقه قیطریه در خصوص احداث مسجد جدید با هزینه هیئت امنا در منطقه یک بوده که پارک قیطریه توسط مدیر عامل سازمان بوستان‌ها پیشنهاد مقرر شد قطعه زمین واقع در گوشه شمال شرقی پارک که دارای کمترین درخت است برای ساخت مسجد انتخاب شود.

اما ماجرا به همین راحتی پیش نرفت و رسانه‌ای شدن آن در ۲۲ اسفند ۱۴۰۲ سبب شد ماجرا شکل دیگری پیدا کند، مردم معترض و مخالف این تصمیم شدند و دلیل آن‌ها هم این بود که برای ساخت مسجد باید درختان پارک قطع شود و آن‌ها نمی‌خواستند این اتفاق رخ دهد.

اما زاکانی که این مخالفت و اظهارنظر‌ها خیلی برایش خوشایند نبود از این رو تاکید کرد که درختی قطع نمی‌شود، من از این پارک دیدن کردم، حدود ۱۰-۱۵ نهال آنجاست که قرار شده جابه‌جا شوند.»، اما فیلمی که خبرگزاری ایلنا از محل مد نظر برای احداث مسجد منتشر کرد نشان می‌دهد تعداد درختان و نهال‌هایی که آن‌جا هست خیلی بیشتر از آن ۱۰ الی ۱۵ نهالی‌ست که شهردار تهران گفته بود، به همین دلیل اعتراض‌ها ادامه پیدا کرد تا جاییکه در روز سیزدهم فروردین و روز طبیعت مردم در پارک قیطریه جمع شدند و مجدد مخالفت خود را با این تصمیم اعلام کردند.

اما به نظر می‌رسد نه شهرداری و نه شخص شهردار نمی‌خواهند تصمیم خود را تغییر دهند، زیرا در مصاحبه دیگری زاکانی با صراحت کامل بیان کرد که ما مسجد می‌سازیم؛ از طرف دیگر عبدالمطهر محمدخانی سخنگوی شهرداری تهران در شبکه ایکس با ذکر اینکه پارک قیطریه ١٢٢ هزار متر مربع است و مساحت در نظر گرفته شده برای مسجد حدود ٨٢٠ متر مربع یعنی چیزی کمتر از ٧ دهم درصد از کل پارک را شامل می‌شود. نوشت: جهت استحضار مردم شریف تهران؛ نه درختی قطع می‌شود، نه مسجد جدید فضایی از کل پارک را خواهد گرفت و نه این اولین و آخرین مسجد در پارک‌های بزرگ شهر تهران است.

البته این اظهارنظر‌ها به اینجا ختم نشد، مجید غفوری دبیر شورای ساماندهی، توسعه و گسترش مساجد تهران درباره ساخت مسجد در بوستان قیطریه گفته که: «برای ساخت این مسجد هیچ درختی قطع و جابجا نمی‌شود البته قضیه نهال متفاوت از درخت است چرا که نهال‌ها ۲ تا ۳ سال سن دارند و قابلیت جابجایی برای آن‌ها وجود دارد.»

سکوت ضرغامی و ماجرای مبهم وجود آثار تاریخی در دل پارک قیطریه

یکی از دیگر از دلایل مخالفت مردم با ساخت و ساز در دل پارک قیطریه که در همن روز‌های اول هم رسانه‌ای شد این بود که در دل این پارک آثار باستانی است و فیلم و عکس‌های زیادی هم در این باره در بستر فضای مجازی منتشر شد.

با طرح این احتمال پای وزارت میراث فرهنگی هم به میان آمد، عده‌ای طرح این موضوع را چوب لای چرخ گذاشتن و راهی برای جلوگیری از ساخت مسجد دانستند، اما کارشناسان میراث فرهنگی می‌گویند صد‌ها سند در این‌باره وجود دارد و اطراف این پارک ۳ سال مداوم مورد کاوش باستان‌شناسی بوده و در نهایت باستانی بودن پارک قیطریه غیر قابل انکار است و هرگونه ساخت و ساز در آن باید با مجوز رسمی وزارت میراث فرهنگی انجام شود.

با طرح این موضوع همه نگاه‌ها متوجه یک نفر شد، عزت الله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی؛ او در حاشیه جلسه هیأت دولت درباره ساخت مسجد در پارک قیطریه گفت: نامه‌ای که معاون میراث فرهنگی استان تهران به منطقه یک شهرداری دادند، ملاک مواضع وزارت میراث فرهنگی است. با توجه به پیشینه‌ای که برای تپه قیطریه است، این پروژه باید با حضور کارشناس میراث فرهنگی جلو برود، من خودم قبلاً درباره ساخت مسجد در پارک در پست‌هایی که در صفحه اینستاگرام خود داشتم، نظر شخصی ام را مطرح کردم، اما اینجا حق ندارم نظر شخصی خود را اعلام کنم.

ضرغامی این را هم گفته بود که من هم شهردار عضو دولت هستیم و هرگونه نظری داشته باشم به آقای شهردار منتقل می‌کنم، اما بحث ما نظر شخصی نیست و وزارت میراث وظیفه خود را در حفظ دستورالعمل‌های میراث فرهنگی انجام می‌دهد.

و همچنان سرنوشت پارک، درختانش و آثار باستانی احتمالی در دل آن در هاله ای از ابهام است و به قول سهراب سپهری

مردم شهر به یک چينه چنان مي‌نگرند

كه به یک شعله، به یک خواب لطيف.