بذر امید بکاریم برای آینده ایران

دیدارنیوزـ نسرین نیکنام: آنچه در این میان به گفته تحلیلگران می‌تواند موتور محرک جامعه برای برون رفت از رخوت و افسردگی، کاشت و تزریق بذر امید در جامعه است، البته اجرای این گزینه نیاز به همدلی و همراهی مردم و حاکمیت دارد.

به تعبیری از یک سو مردم برای پیشرفت و توسعه کشور گام بردارند و از سوی دیگر حاکمیت هم برای راضی نگه داشتن مردم که بخش عظیمی از این رضایتمندی در گرو رفاه اجتماعی و اقتصادی است را تامین کند؛ می‌توان گفت که چراغ‌های امید یکی یکی در کشور روشن می‌شود و نور ساطع شده از آن می‌تواند چراغ راه شده و مسیر را برای طی کردن مشخص کند.

امید به افراد حس عمیق امن بودن و قابل اعتماد بودن را می‌دهد و آن‌ها را به سمت تلاش بیشتر برای دستیابی یه موفقیت‌ها می‌کشاند و از سویی امید اجتماعی و امیدواری برگرفته از احساس خوشبینی فرد نسبت به آینده است و هنگامی که از این تعبیر استفاده می‌شود.

جامعه امیدوار به جلو می‌نگرد و آینده را روشنتر از حال می‌بیند و بر این اساس امید بزرگترین سرمایه اجتماعی یک ملت است که به آن می‌بالد، بنابراین امید اجتماعی ابزاری مفهومی است که نشان می‌دهد چگونه می‌توان از وضع کنونی به شیوه مسالمت جویانه به آینده بهتری رسید و حس امید و امیدواری عزیمتی مطلوب از نقطه کنونی جامعه به نقطه‌ای موفق در راستای پیشرفت و بهبود اجتماعی است که از ایجاد یأس اجتماعی جلوگیری می‌کند.

امید مشترک یک ملت و امت نسبت به آینده شان را نشان می‌دهد که می‌تواند برآمده از غرور ملی، حس وطن دوستی و اعتماد به نفس باشد، انگیزه و شوق برای تلاش، تاب آوری و تحمل مشکلات، ظرفیت آرزومندی و داشتن آرزو‌های بزرگ، همگی از نشانه‌های یک انسان یا ملت امیدوار است.

مولفه‌ای به نام امید اجتماعی

امید اجتماعی یکی از مؤلفه‌های حائز اهمیت در جامعه به‌شمار می‎آید که فقدان آن یأس، دلمردگی، افسردگی و غم را به جامعه می‌آورد. بالا بودن امید اجتماعی در یک جامعه، پویایی و سر زندگی را به اجتماع هدیه می‌دهد، هنگامی‌که مردم جامعه ای نسبت به آینده امیدوار باشند و شاهد و ناظر تغییرات و تحولات مثبت در جامعه باشند، امید اجتماعی رشد خواهد کرد و به طور کلی یکی از موتور‌های محرکه هر جامعه‌ای امید است. امید کمک می‌کند که افراد حس کنند به اهداف و آرزو‌هایی که پیش رو دارند برسند، و انگیزه کار، تلاش، زندگی، حرکت در فرد افزایش یابد.

سیدحسن موسوی چلک رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران درباره نقش امید در زندگی اجتماعی آنطور توضیح می‌دهد که هر چقدر مردم امیدوارتر باشند همان اندازه هم از زندگی فردی لذت بیشتری می برند هم از زندگی اجتماعی شان. یعنی دولت و ملت در تعامل با همدیگر می‌توانند بستری را فراهم کنند که امید به آینده و تحقق اهداف و آرزو‌ها بیش از پیش در جامعه ساری و جاری شود. در شرایطی که فردی احساس امیدواری کند، احساس تعلق خاطر بالایی نیز دارد. اعضای یک جامعه زمانی که اعتماد اجتماعی بالایی داشته باشند، احساس تعلق خاطرشان نسبت به جامعه‌ای که در آن هستند، افزایش می‌یابد.

او می‌گوید: زمانی که اعضای یک جامعه نسبت به ارزش‌ها و هنجار‌ها توجه کنند، جامعه فعال و قانونمند است. هرکدام از این اتفاقات به تنهایی برای افزایش ضریب امنیت اجتماعی کافی است. رضایتمندی اجتماعی یکی از مهم‌ترین عوامل آرامش در جامعه خواهد بود. امید اجتماعی می‌تواند زمینه را برای افزایش مشارکت اجتماعی فراهم کند. اعتماد را در جامعه بالا می‌برد. مانع فروپاشی اجتماعی و شورش‌های اجتماعی و از هم گیسختگی اجتماعی می‌شود و حس تعلق را در جامعه افزایش دهد و مسئولیت پذیری را جایگزین بی‌تفاوتی اجتماعی می‌کند.

او در توضیح بیشتر نقش و تاثیرگذاری امید در زندگی اجتماعی می‌گوید: وقتی افراد جامعه امیدوار باشند همه ظرفیت‌های فردی و ظرفیت‌های جامعه رشد می‌کند و نیز بستر مشارکت اجتماعی در آن جامعه شکل می گیرد و افزایش می یابد در همه جای دنیا مشارکت موتور محرکه جامعه است در مشارکت اعتماد هم است، با وجود این دو مولفه، سرمایه اجتماعی هم طبیعتا بالاتر خواهد بود؛ و این‌ها نسبت مستقیم با هم دارند؛ در جامعه‌ای که سرمایه اجتماعی بالا باشد، طبیعتا امید به آینده بیشتر خواهد بود. چه سرمایه گذاری بیشتر از این که ما بتوانیم امید را در جامعه افزایش بدهیم. در جامعه ای که امید نباشد افسردگی، هرج و مرج، بی تفاوتی است. در آن جامعه نشاط نیست. البته عکس این هم است جامعه ای که امیدوار است، نشاط و رضایت بالاتری دارد. ابعاد سلامت چه روانی و چه اجتماعی بالاتر خواهد بود. به همین دلیل یکی از انتظاراتی که از دولت هاست امید در دل مردم از بین نرود. امید که از بین برود یاس و ناامیدی جایگزین می شود در جامعه ناامید مردم مایوس اند، در این جامعه اعتماد نخواهد بود و فاصله بین ملت و دولت در چنین جوامعی افزایش پیدا می کند. افزایش این فاصله تاثیر منفی روی امنیت جامعه می گذارد. اگر امید نباشد خشونت و … جای امید را می‌گیرد.

او درباره اینکه برای افزایش امید در کشور چه کار‌هایی باید کرد، سه مولفه را بیان می‌کند، نخست اینکه باید رضایت مردم از حاکمیت بیشتر شود. جامعه به نوعی گفتمان اجتماعی نیاز دارد که روی تعیین کننده های اجتماعی اثر می گذارد؛ امید هم یکی از تعیین کننده هاست. اگر امید باشد شورش و هرج ومرج در جامعه اتفاق نمی‌افتد اگر امید باشد بحران اجتماعی اتفاق نمی افتد. اگر امید باشد خیابان برای بیان دیدگاه و نارضایتی‌ها نخواهد بود. امید است که جامعه را به نقطه‌ای می‌رساند که چشم انداز اصلاح امور در آینده را ببیند.

نکته بعدی این است که چون مقوله امید اجتماعی مقوله جدیدی حتی در جوامع جهانی است باید در محیط‌های مختلف با زبان‌های مختلف صحبت کرد و این مسئله را تحلیل موضوعی کرد و در نهایت رسانه هم یکی از وسایلی است که می‌تواند در ترویج این گفتمان کمک کند.

آنچه به نظر می‌رسد و در ابتدای مطلب هم به آن اشاره شد این است که برای تزریق امید درجامعه همه باید تلاش کنند تا بتوان برای نسلی که چشم به آینده‌ای روشن دارد بستر مناسبی فراهم شود، در این میان دستگاه‌های متولی هم اجتماعی هم فرهنگی نقش مهمی را برای آماده کردن شرایط جامعه برای حرکت به سوی امید دارند و تخطی از این وظیفه به جز سرخوردگی و ناامیدی چیزی به همراه ندارد.