سیستان و بلوچستان، دیار رستم پهلوان نامی شاهنامه؛ همچون جواهری در کشور می‌درخشد، اما به گنجی گمشده شبیه است. سرزمین اسطوره‌ای ایران که نام آن در کتاب اوستا، به‌عنوان یازدهمین سرزمینی یاد می‌شود که اهورامزدا آفریده، در شاهنامه و بسیاری متون کهن آمده سرزمین بلوچستان به آن «ماکا» می‌گفتند و در کتیبه بیستون نیز با همین نام از آن یاد شده است، در نوشته‌های هرودت تاریخ‌نگار یونانی از آن به نام «گدروزیا» معرفی شده است.
دیدارنیوز ـ امروزه بلوچستان به محل سکونت قوم بلوچ اتلاق می‌شود.پس از اسلام این سرزمین به «مکران» معروف شد. استاني كه بايد هفته‌ها براي ديدن صدها جاذبه طبيعي و تاريخي آن وقت گذاشت، به‌گفته اغلب گردشگراني كه به اين استان سفر كرده‌اند، بارها و بارها به آنجا بازگشته‌اند؛ چراكه در آنجا زيبايي‌هاي را ديده‌اند كه بي‌نظير بوده است. مردمان اين استان بسيار سخت‌كوش، پرتلاش، صميمي و مهمان‌نواز هستند. اين استان شامل ۱۸ شهرستان ایرانشهر، چابهار، خاش، دلگان، زابل، زابلی، زاهدان، زهک، سراوان، سرباز، سیب سوران، قصرقند، کنارک، هیرمند، نیک‌شهر، میرجاوه، نیمروز و هامون است که هر کدام به لحاظ تاریخ و موقعیت جغرافیایی دارای مناطق گردشگری و باستانی بسیاری هستند.
11 درصد مساحت ايران در سيستان و بلوچستان
سیستان و بلوچستان بيش از 11 درصد از مساحت كشور را تشكيل مي‌دهد وسعت اين استان به‌اندازه فاصله استان قزوين تا مشهد است. اين استان به‌دليل گستردگي از شمال تا جنوب از تنوع اقليمي بالايي برخوردار است. سيستان دروازه ورود ايران به اقيانوس و آب‌هاي آزاد است. به‌دليل شرايط اقليمي مناسب جنوب استان و شمال آن كشاورزي رونق بسيار دارد. بسياري از ميوه‌هاي گرمسيري كشور در حدود 40 روز زودتر از مابقي نقاط كشور در استان برداشت مي‌شود.
مرواريدي به‌نام سواحل مكران
يكي از ظرفيت‌هاي مغفول مانده گردشگري، سواحل مكران در سيستان و بلوچستان، يكي از چشم‌نواز‌ترين، سواحل در دنياست. مكران و نواحی ساحلی جنوب شرقی ایران در روزگار مادها، به ویژه سلطنت آستیاک یا ایشتوویگو (580-550قبل از میلاد) یکی از ساتراپ‌های (استان) شرقی آن دولت بوده و به‌نام سرزمین «پاریکانیان و حبشیان آسیایي» از آن یاد شده است. در سال 545 قبل از میلاد، ایالات شرق ایران، از جمله مکران، به وسیله کوروش کبیر فتح شد. در زمان سلطنت داریوش کبیر، سرزمین ماکا یا مکران جزو ایالات فلات ایران به شمار می‌رفت. در دوره اشکانی، به‌ویژه سلطنت مهرداد اول، سرزمین مکران هم جزو قلمرو پارت به حساب می‌آمد. با تسلط ساسانیان، اردشیر ساسانی، کشور را به 33 ناحیه مستقل تقسیم کرد که مکران نیز یکی از آن‌ها بود. حکمران مستقل و موروثی هر ناحیه را شاه می‌گفتند. مكران يكي از خارق‌العاده‌ترين سواحل دنياست كه درحال حاضر ناشناخته و بكر است. يكي ديگر از ويژگي‌هاي اين ساحل سفيد و نرم، امكان قدم زدن تا فاصله هزار متري در داخل دريا آن هم با آب و هواي بسيار خوب و رطوبت مطبوع است.
كوه‌هاي مينياتوري مكران
قرارگيري کوه‌های مینیاتوری در كنار ساحل جلوه بي‌نظيري به ساحل بخشيده است. حدود 40 تا 50 کيلومتري پس از شهرستان چابهار به سمت بندرگواتر، کوه‌هايي در سمت چپ جاده نمايان مي‌شود که به «کوه‌هاي مريخي» يا «مينياتوري» معروف هستند. اين کوه‌ها با توجه به منظره کاملا متفاوتي که در سمت راست جاده رو به‌سوي دريا ايجاد کرده يکي از زيباترين جاده‌ها و مناظر طبيعي استان سيستان و بلوچستان و بلکه ايران را خلق کرده است.
اين کوه‌ها از منحصر به فردترين کوه‌هاي ايران است و منظره اعجاب برانگيز و چشم نواز آن‌ها از جمله معروف‌ترين جاذبه‌هاي شهرستان چابهار در جنوب سيستان و بلوچستان محسوب مي شود، اما به دليل معرفي نشدن کافي، کمتر مورد بازديد عموم قرار گرفته است.
کوه‌هاي مريخي، مناظري از کوه‌هاي کره ماه را براي انسان تداعي مي‌کند و جنس رسوبي آن‌ها و همچنين فرسايش خاص کوه‌ها موجب ايجاد شيارها و تراش‌هاي زيبايي شده است که گويي نقاشي ماهر آن‌ها را به تصوير کشيده است. اين کوه‌ها چاک چاک هستند و اشکالي نامانوس و فاقد پوشش گياهي دارند. به‌خاطر همين غيرعادي بودن‌شان، در سال‌هاي اخير و در ميان گردشگران، به «کوه هاي مريخي» شهرت يافته‌اند و جزو نمونه‌هاي بدبوم (بدلند) و پديده بوم شناختي ويژه‌اي است.
روستای درک، تلاقی کویر و دریا
روستای درک در بخش زرآباد شهرستان کنارک با داشتن بکرترین، پاک‌ترین و زیباترین ساحل ایران اسلامی و حتی جهان، علاوه بر چهار نمونه ساحل یادشده، از جنگل‌های حرا و خور باستانی گالک به‌طول 6 کیلومتر و وسعت 52 هکتار برخوردار است.روستای درک تاکنون برای گردشگران داخلی و خارجی ناشناخته مانده است، با توجه به اینکه سال 1396 استان سیستان وبلوچستان مقصد گردشگری ایرانیان معرفی شده، فرصت مناسبی برای معرفی بهتر مناطق مختلف گردشگری، تاریخی و دیدنی بلوچستان و سواحل مکران است. روستای درک در انتهای نقشه استان سیستان و بلوچستان و نزدیک مرز دریایی دو استان هرمزگان و سیستان وبلوچستان و در حوزه بخش زرآباد شهرستان کنارک واقع شده است. گردشگران می‌توانند از طریق زمینی و هوایی به این منطقه بکر سفر کنند، از طریق هوایی بعد از انتخاب مقصد چابهار (فرودگاه کنارک) با پیمودن 135 کیلومتر و عبور از روستاهای کهیر به طرف زرآباد به روستای درک خواهند رسید. مسافرانی که از سمت هرمزگان قصد سفر به چابهار را دارند، بعد از طی مسیر 160 کیلومتری از جاسک به زرآباد به این روستای ساحلی زیبا خواهند رسید.تماشای زیبایی‌های این روستا هر گردشگری را به وجد می‌آورد و باید ساعت‌ها از دیدن آن لذت برد، چون مشاهده سواحل ماسه‌ای بدون سنگ در کنار کوه، جنگل و نخلستان جذابیت خاصی به این منطقه داده است. در این روستا مجموعه‌‌ای از درختان چش، کرت(انجیرمعابد)، تپه‌های رمل سفید، نخل سبز رنگ و دریای نیلگون آبی در کنار هم قرار دارند. غروب قرمزگونه خورشید در بین نخلستان، سطح دریا، رمل‌ها و جنگل بسیار زیبا و دیدنی است و رنگ‌های متفاوت غروب را با جابه‌جا شدن چند دقیقه‌ای خورشید مشاهده خواهید كرد.
گل‌فشان‌هاي خاش
همچنين يكي از ويژگي‌هاي خاص استان وجود گل‌فشان پیرگل در نزديكي خاش حصار کوه‌های تفتان است كه نمونه‌ای بی‌بدیل از آفرینش را در این منطقه به نمایش گذاشته است. گل‌افشان‌ها پدیده جالب و مهیجی هستند که با جزر و مد دریا از دل زمین گل به بیرون پرتاب می‌کنند. این جاذبه طبیعی در دنیا نظیر ندارد و برای تماشای این پدیده می‌توان از هر جای از دنیا گردشگر جذب کرد. همچنین بزرگ‌ترین رود بلوچستان، بمپور، از شگفت‌انگیزترین رودهای جهان به‌لحاظ گذر از زیرزمین و در دل ریگزار است، گوشه‌ای دیگر از جذابیت‌های گردشگری این استان هستند.
تفتان، تنها آتشفشان فعال ايران
دامنه کوه تفتان، تنها آتشفشان فعال در سراسر ایران که پیوسته دود و بخار از آن متصاعد می‌شود، از دیگر شاهکارهای طبیعت این استان به‌شمار می‌روند. مناطق باستانی این سواحل بخش دیگری از جاذبه‌های توریستی بزرگ‌ترین استان ایران به‌شمار می‌آید.
شهر سوخته، اولين شهر پيشرفته دنيا
در روزگاران دور که بشر تازه یکجا نشین شده بود، شهری در سیستان پدید آمد که به گفته باستان‌شناسان، به لحاظ بافت شهری، جمعیت، برنامه‌ریزی شهری و... اولین شهر جهان بود. شهر سوخته و تمدن هوشمند و خلاق آن با بیش ازپنج‌هزار سال قدمت، به‌عنوان بزرگ‌ترین استقرار شهرنشینی در نیمه شرقی فلات ایران، نمونه‌ای منحصر به فرد و راوي واقعی علم، صنعت و فرهنگ گذشته‌های دور این مرز و بوم است. شهر سوخته در ۵۶ کیلومتری زابل در استان سیستان و بلوچستان و در حاشیه جاده زابل ـ زاهدان واقع شده است. این شهر در ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد پایه گذاری شده و مردم این شهر در چهار دوره بین سال‌های ۳۲۰۰ تا ۱۸۰۰ قبل از میلاد در آن سکونت داشته اند. محوطه باستانی شهر سوخته در هزاره دوم و سوم قبل از میلاد، توسط مهاجرانی كه از چهار گوشه به آن مهاجرت كرده‌اند، بنا شده است. سند یا کتیبه ای که نام واقعی و قدیمی این شهر را مشخص کند هنوز به دست نیامده و به دلیل آتش سوزی در دو دوره زمانی بین سال‌های 3200 تا 2750 قبل از میلاد «شهر سوخته» نامیده می‌شود.«کلنل بیت» یکی از ماموران نظامی بریتانیا از نخستین کسانی است که در دوره قاجار و پس از بازدید از سیستان به این محوطه اشاره کرده و نخستین کسی است که در خاطراتش این محوطه را شهر سوخته نامیده و آثار باقیمانده از آتش‌سوزی را دیده است. پس از او «سر اورل- اشتین» با بازدید از این محوطه در اوایل سده حاضر، اطلاعات مفیدی در خصوص این محوطه بیان کرده است. بعد از او شهر سوخته توسط باستان‌شناسان ایتالیایی به سرپرستی«مارتیسو توزی» از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷ مورد بررسی و کاوش قرار گرفت.شهر سوخته دارای تشکیلات مرتب و منظمی بوده و از بعد سازمان‌دهی اجتماعی نیز جزو شهر‌های پیشرفته زمان خود بوده است. وجود نظام مرتب و منظم آب‌رسانی و تخلیه فاضلاب، دانش پزشکی پیشرفته و صدها عامل دیگر بر اهمیت این منطقه افزوده است. برای نخستین بار در شهر سوخته یك چشم مصنوعی متعلق به 4800 سال پیش كشف شد. این چشم مصنوعی متعلق به زنی 25 تا 30ساله بوده که در یکی از گورهای شهر سوخته مدفون شده بوده است و اين چشم مصنوعی روی جمجمه او دیده می‌شود.Top of Formشهر سوخته با قدمت 5 هزار ساله ثبت جهاني شده است.
منبع: قانون/۳۰ آبان ۹۷
