خبر تخریب و غارت سنگ نوشته‌های چغازنبیل در حالی منتشر شده که خیلی‌ها آن را تکذیب و رد می‌کنند، اما مجتبی گهستونی فعال میراث فرهنگی خوزستان به دیدار می‌گوید:" این خبر صحت دارد".
دیدارنیوزـ نسرین نیکنام: تخریب بافت تاریخی شیراز با هدف توسعه حرم شاهچراغ و غارت و تخریب سنگ نوشته‌های چغازنبیل هیچ کدام خبر جدیدی نیست و سالهاست که این مشکل در حوزه میراث فرهنگی وجود دارد چه زمانی که "میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری" با نام سازمان شناخته می‌شد چه حالا که چند سالی است به وزارتخانه تبدیل شده، اما وزارتی که نه خودش به تنهایی صاحب قدرت شد نه وزرای قدرتمندی به خود دید.
شاید شما خواننده‌ای که این مطلب را می‌خوانید با خود بگویید که این کشور آنقدر با مشکلات بزرگتر و جدی تری روبرو است که خبر‌های تخریب و غارت حوزه میراث فرهنگی از اهمیت کمتری برخوردار باشد، شاید بتوان تا حدودی این تفکر را پذیرفت، اما آن به مثابه پاک کردن صورت مساله است نه حل مساله؛ زیرا اگر این مشکلات در همان سال‌های ابتدایی حل شده بود حالا نیازی به اولویت بندی و اهم و فی الاهم نبود.
خبر غارت و تخریب سنگ نوشته‌های چغازنبیل ششم اسفند ماه توسط مجتبی گهستونی، پژوهشگر و از فعالان میراث فرهنگی استان خوزستان اعلام شد و او در گفتگویی اعلام کرده بود که آجر‌های نوشته‌های باستانی چغازنبیل تخریب و به سرقت رفته است و از آنجاییکه نیایشگاه چغازنیبل نخستین اثر ثبت جهانی ایران در یونسکو است درد‌های متعددی در پیکره خود دارد و هر بار این زخم‌ها تازه می‌شود.
او این را هم اضافه می‌کند که چندی پیش در بازدید از زیگورات چغارنبیل شاهد تخریب بخش‌هایی از آجر‌ها و کتیبه‌های باستانی به جای مانده از دوران ایلامی (قرن ۱۳ پیش از میلاد) در این بنا شدم و به دنبال آن موضوع را پیگیری و هربار با توجیه و جواب‌هایی مواجه می‌شدم.
اما وقعیت این بود که از روز‌های قبل از بازدید من، بخش‌هایی از آجر‌ها و کتیبه‌های باستانی به یادگار مانده از دوران کهن سرقت و تخریب شده بودند.
همانطور که در ابتدای گزارش هم گفته شد تخریب و غارت در چغازنبیل مسبوق به سابقه است و اینطور که گهستونی می‌گوید: این نخستین‌بار نیست که چغازنبیل با تهاجم افراد مغرض و یا قاچاقچی مواجه می‌شود، اما چرا یگان حفاظت (ضابط قضایی) و نیروی انتظامی در این محوطه مستقر نمی‌شود. تنها دلیل آن کمبود نیروی یگان حفاظت و نداشتن رده حفاظتی برای نخستین اثر ثبت جهانی ایران در یونسکو است.
او در گفتگو با دیدار این را هم اضافه می‌کند که وقتی اولین اثر ثبت تاریخی ایران یک نفر یگان دارد و نگهبان بدون امکانات از بنا حفاظت می‌کند در نبود رده حفاظتی و حصار همین مشکلات به وجود می‌آید و در نهایت اینکه آنقدر امکانات چغازنبیل کم است که امیدوارم که به کمک این محوطه بیایند.
گهستونی، با اشاره به اینکه این مشکل مربوط به امروز و دیروز نیست تاکید می‌کند: مدیران و مسئولان میراث فرهنگی کاری برای رفع این مشکلات کردند پاسخ مشخص است؛ خیر.
اما احمد جعفری، یکی دیگر از فعالان میراث فرهنگی استان خوزستان در گفتگو با دیدار غارت و تخریب مهمترین اثر تاریخی کشور را به دلیل اهمال کاری مدیر پایگاه جهانی چغازنبیل می‌داند و می‌گوید: مدیر فعلی این پایگاه سالهاست که مدیر این مجموعه است، اما برای جلوگیری از این دزدی‌ها اقدام جدی نکرده است و مشکل جدی‌تر این است که هیچ تعامل جدی هم با مردن منطقه برای کمک و حفاظت از این پایگاه ندارد.
به گفته این فعال میراث فرهنگی، نگاه از بالا به پایین مدیران میراث فرهنگی به مردم منطقه، سبب شد که آن‌ها دل خوشی از میراث فرهنگی ندارند نداشته باشند در حالیکه روسا می‌توانند با برگزاری دوره‌های آموزشی و مشارکت دادن مردم مانع از دزدی و غارت شوند.
او که سالهاست نقد جدی به نحوه مدیریت پایگاه جهانی چغازنبیل دارد این را تاکید می‌کند که این پایگاه دارای ۳۰ کارمند و نیروی حفاظتی است؛ یعنی مدیر این پایگاه توان این را ندارد که چند نیروی حراستی را به صورت شبانه روزی برای محافظت از این محوطه به کار گیرد.
جعفری این را هم اضافه می‌کند که این پایگاه مجهیز به دوربین مدار بسته و آزیر خطر است و اگر از ساعت ۱۸ کسی وارد محوطه شود آژی خطر آن به صدا در می‌آید پس حضور افراد غریبه در محوطه به دلیل این محدودیت‌ها امکان پذیر نیست و در نهایت می‌توان گفت انداختن این تخریب و غارت‌ها به گردن مردم غیر منطقی است.
البته گهستونی هم در گفتگوی خود به موضوع حفاظت از پایگاه جهانی چغازنبیل اشاره کرده و گفته بود که وقتی محوطه‌ای با ۶۰۰ هکتار اثر آسیب پذیر و داشتن سه حصار و پراکندگی آثاری همچون کارخ آرامگاه‌ها، معابد جانبی، سازه آبی و… توسط کارگر‌های نگهبان و بدون داشتن لباس فرم، ابزار کاربردی حفاظتی و خودرو اداره می‌شود و وزارت میراث فرهنکی کشور و اداره کل پایگاه‌های جهانی به کمبود‌های ابتدایی پایگاه‌ها توجه نمی‌کنند آیا می‌توان انتظار حفاظت از این بهتر را داشت؟ خیر. قطعا حفاظت از این محوطه با این همه گستردگی که دور از محدوده شهری است با دو یا سه نفر امکانپذیر نیست.
از سوی دیگر جعفری روی این موضوع هم تاکید دارد که شرایط کنونی در چغازنبیل به مثابه گل آلود کردن آب و برداشتن تقصیر از گردن مدیران و مقصر جلوه دادن مردم است.
این فعال میراث فرهنگی سازه‌های آبی شوشتر و دزفول هم شرایطی شبیه سایر آثار تاریخی در خوزستان دارند که همه این مشکلات نشات گرفته از بی تدبیری و ناکارآمدی مدیران استانی است.
تخریب بخشی از آجر‌ها و کتیبه‌های چغازنبیل در حالی رخ می‌دهد که این محوطه آماج انواع تهدید‌ها است. گاهی نگهبان‌ها به دلیل حقوق معوقه و برخی از حقوق‌ها دست از کار می‌کشند و ترک کار می‌کنند و گاهی به واسطه برخی زیاده خواهی‌های مجریان پروژه‌ها که یا تصرف عدوانی می‌کنند و یا طرح آن‌ها به دلیل مغایرت‌هایی اجرایی نمی‌شود سعی می‌کنند به هر شکل ممکن خشم خود را خالی کند.
