دیدارنیوز ـ حسین جعفری*: مهمترین دلیل وجودی امامت، استمرار مبارزه با جهل و هدایت مردم از ظلمت به نور است و روشن است نمی باید در ایامی همانند سالروز ولادت (و شهادت شان) که به آنان اختصاص دارد بجای پیگیری این هدف بنیانی، با استفاده از احادیث مجعول و مجهول، ظلمت را تقویت نمود.
به واقع علی متعلق به انسانیت است نه به شیعیان و یا حتی مسلمین! اما متاسفانه این وجود سراسر نور و رحمت در میان خرافه ها مدفون شده است.
نقل است که روزی معاویه به خیل‌عظیم جمعیتی که آماده اقتدا به او بودند نگاهی از سر غرور انداخت. عمروعاص در گوشش نجوا کرد: بی‌دلیل مغرور نشو! این‌ها اگر عقل داشتند به جماعت تو نمی‌آمدند و «علی» را انتخاب می‌کردند.
عمروعاص قول داد که حماقت نماز‌گزاران را ثابت می‌کند.
پس از نماز، بر منبر رفت و در پایان سخنرانی گفت: از رسول خدا شنیدم که هر کس نوک زبان خود را به نوک بینی‌اش برساند، خدا بهشت را بر او واجب می‌نماید و بلافاصله مشاهده کرد که همه تلاش می‌کنند نوک زبان‌ِشان را به نوک بینی‌ِشان برسانند!
عمروعاص خواست در کنار منبر، حماقت جمعیت را به معاویه نشان دهد، دید معاویه عبایش را بر سر کشیده و دارد خود را آزمایش می‌کند.
...در گوش معاویه نجوا کرد: این جماعت احمق خلیفه احمقی چون تو می‌خواهند. "علی" برای این جماعت حیف است!
بعنوان نمونه در این واقعه تامل کنیم و ببینیم چگونه بجای تاسی به سیره حضرت فقط با طرح حاشیه های خرافه‌گون، حضرت را از الگو بودن ساقط می کنیم.
قدرت مطلق حاکم یا حق مطلق مردم؟ رفتار علی آموزشی نبود! - قصور حاکم نیز مسئولیت زاست!
داستانِ برخورد خلیفه چهارم مسلمین امام علی (ع) با زنی خود سرپرست که بدلیل بی توجهی علی، خدا را حاکم میان او و خودش قرار داده بود؛ مهم است زیرا روشن می سازد که خلیفه ی قدر قدرت ِ مسلمین با آن همه اختیارات چه برخوردی با شهروندان نموده و امروز چگونه رفتار می شود؟
"روزی علی؛ زنی را مشاهده کرد که مشک آبی را به دوش گرفته و با زحمت و مشقت آن را حمل می کند. حضرت از آن بانو درخواست کرد که ظرف سنگین آب را در اختیار وی قرار دهد... علی علیه السلام مشک را برداشت و از احوال زن پرسش نمود، معلوم شد شوهر وی از سربازان شهید در رکاب آن حضرت بوده است و هزینه زندگی فرزندان شهید باعث کار آن زن و آب کشی به خانه دیگران گردیده است!
مولای متقیان صبحِ فردا زنبیلی پر از خرما و روغن و آرد و گوشت... را به دوش گرفته و به خانه مزبور حمل کرد و پس از اجازه گرفتن به طور ناشناخته وارد خانه شد و پیشنهاد فرمود؛ یا او بچه ها را به بازی گرفته و مشغول کند، و یا به خمیر کردن و نان پختن بپردازد، زن گفت: شما بچه ها را مشغول کنید، من به کار خمیر کردن و پختن نان می پردازم، خدا از تو راضی شود، و بین من و "علی بن ابی طالب" حاکم گردد!
حضرت علی مقداری گوشت با خرما و غیره بر دهان بچه ها می گذاشت و هر بار لقمه ای را که به آنان می خورانید می فرمود: فرزندانم! علی را حلال کنید!
چون خمیر آماده پختن گردید، زن عرض کرد: ای بنده خدا، تنور را روشن کن، علی علیه السلام تنور را روشن نموده، و صورت خویش را بر روی شعله های آتش می گرفت و می گفت: بچش ای علی! این جزای کسی است که از یتیمان غفلت کند!
در این هنگام زن همسایه وارد شد و دید «علی بن ابی طالب» با بچه های شهید بازی می کند، و آنان را می خنداند و لقمه های لذیذ بر دهانشان می گذارد، با دیدن وی او را شناخت، و خطاب به زن شهید، داد زد: وای بر تو این «امیرالمؤمنین» است که در خانه تو کار می کند، و بچه هایت را می خنداند.. .؟
زن شهید از گفتار و کردار خود احساس شرم کرد و با عذر خواهی عرض نمود: یا امیرالمؤمنین! من از شما شرم دارم، و نشناخته حرف هایی زده و تو را به کار گماردم.
علی علیه السلام فرمودند: من از شما شرم می کنم که تا به حال از اوضاع شما بی اطلاع مانده ام!! این بگفت و خانه آنان را ترک کرد. "
برخی در توجیه رفتار علی باور کرده اند که علی این گونه رفتار کرد تا به دیگران درس داده باشد و الا علی از خطا و کوتاهی به دور است.
برخی دیگر مدعی شدند علی ِ معصوم به دور از سهو و ترک اولی اینطور عمل کرد تا شکسته نفسی فرموده باشد والا علی کجا و سهو کجا؟
برخی این برخورد علی را نشان بزرگ منشی و بزرگی اش دانسته اند که علیرغم بدی رفتار زن، با او کریمانه مواجه شده است و ...
آیا واقعاً توجیهات گفته شده درست است؟
چرا علی نمی گوید من مشغول انجام و رسیدگی به کارهای بزرگ بودم و نباید بخاطر غفلت از توجه و رسیدگی این کار کوچک است مواخذه شوم؟
چراعلی نمی گوید تو اشتباه می کنی که حاکمِ اسلامیِ معصوم را به بی توجهی متهم می کنی؛ پس ضد ولایتی، پس مرتدی و فتنه گر و لازم القتلی!
چرا علی نمی گوید این همه کارهای خوب و درست مرا نمی بینید و چون میکروب به بدی ها می چسبید؟ پس یا مغرضید یا جاهل!؟
چرا علی نمی گوید خفه اش کنید تا دشمن (معاویه) سوء استفاده نکند!
چرا علی اعلام می کند انتقاد از منِ حاکمِ عادل معصوم را در همه جا (النصیحه فی المشهد و المغیب)، بدون دل نگرانی از سوء استفاده دشمن و بی ترس از مواخذه و بگیر و ببند انجام دهید؟
چرا علی حق می دهد و معتقد است کوتاهی او اگر مورد بخشش قرار نگیرد با آتش، مکافات می شود.
چرا علی واقعاً خود را بدهکار واقعی زن می داند و در برابر اظهار شرم زن، خود را شرمسار واقعی می داند؟
پاسخ همه این سوالات این است؛ ... به لحاظ منطقِ حقوقی در همه دنیا، در عرصه تعاملات اجتماعی و مسئولیت های عمومی خصوصاً در مورد مدیران ارشد و حاکمان! نوع دیگری از مسئولیتِ عام فرض می شود؛ مسئولیتی عام و مطلق در برابر مردم؛ که قصورشان نیز مسئولیت زاست و باید پاسخگو باشد.
به خود مراجعه کنیم و ببینیم آیا مدیران کشور به حکومت این گونه نگاه می کنند که خود را در مقابل مردم مسئولِ مطلق بینند؟ و یا اینکه بدنبال اختیارات علی اند اما از مسئولیت علی شانه خالی می کنند؟
باور کنید! بر عکس بسیاری از ما که تصور می کنند ولی امر، "قدرت مطلق" دارد اما علی واقعاً معتقد بود که چون مردم بر خلیفه مسلمین و رهبر جامعه، "حقِ مطلق" دارند، بنابراین کوتاهی و قصور او نیز در این عرصه، قابل بازخواست است و باید پاسخگو باشند.
این عرض ارادت را به حدیثی از آن حضرت مزین می کنم:
امام علی ع: "اِستَعمِلِ العَدلَ وَاحذَرِ العَسفَ وَالحَیفَ فَاِنَّ العَسفَ یَعودُ بِالجَلاء وَالحَیفَ یَدعوا اِلَی السَّیفِ؛ عدالت را پيشه كن و از خشونت و ستمگرى بپرهيز زيرا سختگيرى سبب فرار مردم از منطقه [مهاجرت] مى شود و ستم، مردم را به شورش مسلحانه دعوت مى كند."
... ای کاش حاکمان می گفتند چرا اوضاع امروز ما ترجمه عینی این حدیث شده است؟!
*پژوهشگر دینی
