احیای زندگی شبانه درتهران

دیدارنیوز ـ کلانشهر تهران به عنوان پایتخت ایران و نیز به عنوان یکی از شهرهای مهم خاورمیانه نیازمند ایجاد یا بازآفرینی فضاهای شبانه در شهر است.در این راستا، می‌توان با آزادسازی ظرفیت‌های نهفته در فضاها و اماکن عمومی شهر تهران به شرط لحاظ الزامات کالبدی، ادراکی و نیز فرهنگی‏ـ آیینی مورد نیاز، رویای زندگی شبانه را برای شهروندان محقق ساخت. موضوعی حتی خود مسئولان شهری بارها درباره آن اظهار نظر کرده‏ و بارها بر ضرورت احیای زندگی شبانه در پایتخت تاکید کرده‏اند.

اردیبهشت سال جاری عضو کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران در این باره گفته بود، بیش از هشت میلیون و 500 هزار نفر ساکن پایتخت هستند. ضمن آنکه جمعیت شناور قابل توجهی هم در شبانه روز وارد شهر می‌شود و از این منظر تهران دارای موقعیتی متفاوت در حوزه جمعیتی و اجتماعی است، اما در شهری با این جمعیت هیچ حیات شبانه‌ای برای شهروندان وجود ندارد. حجت نظری یکی از ابعاد حیات شبانه در تهران را موضوع تفریح و نشاط اجتماعی در شهر عنوان کرد و به ایرنا توضیح داده بود: برخی اقشار از پایتخت‏نشینان با توجه به نوع شغل خود فرصت استفاده از فضاهای شهری در طول روز یا حتی ساعات آغازین شب را از دست می‌دهند. ضمن اینکه امکانات لازم برای حضور در ساعات پایانی شب نیز برای شهروندان چندان میسر نیست.نظری همچنین احیای زندگی شبانه در تهران را دارای توجیه اقتصادی دانسته و گفته در بسیاری از کلانشهرهای دنیا با اقتصاد مولد و پویا، به هیچ عنوان شهر حتی برای چند ساعت هم تعطیل نمی‌شود و فعالیت بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی ادامه دارد، اما تاکید بنده بر اجازه فعالیت یافتن کسب و کارهای خرد با استفاده از فرصت احیای زندگی شبانه در شهر است. به گفته این عضو شورای شهر تهران، می‏توان با استفاده از ظرفیت الگوی زندگی شبانه برای ساماندهی دستفروشان، به ارتزاق و درآمدزایی این گروه از شهروندان کمک کرد. او ترویج سبک زندگی شبانه در پایتخت را در کاهش معضل ترافیک موثر دانست و گفت: پلیس بارها از شهروندان خواسته که زمان سفر عصرگاهی خود که معمولا به منظور استفاده از ظرفیت اماکن تفریحی و تجاری شهر است، مدیریت کنند و با احیای زندگی شبانه و افزایش ساعت کار این مراکز مدیریت ترافیکی خود به خود انجام می‌شود. نظری حیات شبانه را عاملی موثر در ارتقای نشاط اجتماعی توصیف کرد و افزود: در شرایطی که ساکنان تهران در طول روز با استرس‌ها و فشارهای متعدد روبه‌رو هستند می‏توان با اجرای برنامه‏های مفرح از جمله گروه‌های موسیقی خیابانی در نقاط مشخصی از شهر و فراهم کردن فضای حضور خانواده‌ها در کنار یکدیگر به ارتقای نشاط اجتماعی شهروندان کمک کرد.

ظرفیت‌ها برای زندگی شبانه سامان‌دهی نشده‌

از سوی دیگر عده‌ای معتقدند که ظرفیت‌های تهران برای گردشگری و زندگی شبانه سامان‌دهی نشده‌ است. نکته‏ای که احمد مسجدجامعی به آن اشاره کرد و گفت: منطقه عباس‌آباد آمادگی بهره‌برداری به عنوان منطقه نمونه‌ کارآفرینی را دارد و برای اقتصاد شب و ایجاد زندگی شبانه منحصربه‌فرد است، اما بسیاری از این مناطق هنوز برای بهره‌برداری سامان‌دهی نشده‌اند و اگر هم درجایی این اتفاق افتاده بیشتر رویکرد حمایتی داشته‌ است. این عضو شورای شهر تهران، فروردین سال جاری گفته بود فعالیت‌های فرهنگی و هنری در فضای عمومی شهر ویژگی‌های محیطی پیدا کرده‌اند، البته اکثر این کارها یک هزینه‌ای از مدیریت شهری را می‌گیرند و به نظر بنده می‌توان این کارها را به شهروندان واگذار کرد، چراکه با این کار یک گردش اقتصادی و کارآفرینی به‌وجود می‌آید. همچنین احمد مسجدجامعی، دیگر عضو شورای شهر تهران تاکید کرده یکی از مناطق مناسب برای زیست شبانه اراضی عباس‌آباد است. امسال برای نخستین بار ظرفیت این منطقه در نوروز به‌کار گرفته شد و فکر کنم، شرایط در اینجا به حدی رسیده که مدیریتش بتواند طرحی را پیش‌بینی کند و اگر از شورای شهر مصوبه‌ای می‌خواهد آن مصوبه را بگیرد. درگذشته سرمایه‌گذاری زیاد و با چشم‌انداز مختلفی در اینجا انجام شد. باید برنامه‌های بلندمدتی برای اینجا داشت.

بیشتر فضاهای تهران عبوری و ترددمحور است

در این میان شب مردگی یکی از مشکلات کلانشهر تهران به ویژه در مناطق مرکزی شهر است. تبدیل این محدوده‏ها به بافت تجاری و اداری باعث شده تا بسیاری از خانه‏های مسکونی با تثبیت وضعیت خود به املاک تجاری و اداری در قبال پرداخت جریمه کوچک خانواده‏ها را در این محدوده‏ها رقم بزند. تا جایی که بخش قابل توجهی از بافت مسکونی منطقه12 به کارگاه‏ها، تولیدی‏ها و انبار باعث شده تا زندگی شبانه را در این منطقه تاریخی به شب مردگی تبدیل کند و کانونی برای رشد آسیب‏های اجتماعی شود. در مناطق دیگر مرکز شهر مانند شش و هفت نیز بسیاری از املاک مسکونی در حال تغییر کاربری هستند تا با گرفتن حکم تثبیت در قبال پرداخت جریمه این تغییر کاربری که برای مالکان صرفه اقتصادی دارد؛ به املاک تجاری و اداری تبدیل شود.

تهیه اطلس زیست‏شبانه تهران

در ادامه الهام فخاری درباره شب‌مردگی در پایتخت توضیح داده تهران در برخی از مناطق دچار شب‌مردگی است، زیرا برخی از مناطق پایتخت به سمت تجاری و اداری شدن پیشرفته‌اند و منطقه از لحاظ مسکونی خالی از سکنه شده است. برای حل این مشکل باید نهادی مانند نیروی انتظامی به موضوع ورود کند. در این باره جلسه‌ای با اشتری، فرمانده نیروی انتظامی برگزار کرده و گفت‌وگوهای لازم انجام شده است. در این راستا باید کارهای کارشناسی انجام شود تا بتوانیم امنیت در شب را تامین کنیم. در حال‌حاضر معابر مختلف شهر تهران در حال شناسایی هستند و برخی از معابر همانند خیابان سی‌تیر دارای حیات شبانه‌اند. البته باید برخی از خیابان‌های دیگر به صورت پایلوت حیات شبانه را از سر بگیرند. به گفته این عضو کمسیون فرهنگی و اجتماعی برای احیای حیات شبانه پایتخت نیازمند تهیه اطلس زیست‏شبانه هستیم و این اطلس باید بر پایه ملاحظات امنیتی طراحی شود.

اشتغالزایی جوانان و زندگی شبانه

دو ماه قبل بود که شهرداری منطقه۲۲، به عنوان قلب تپنده شهر در شب و در راستای احیای شب‌های تهران به رونق کسب‌وکار و ایجاد فضا‌های فرهنگی و هنری اقدام به اجرای طرح «حیات شبانه» کرد. این طرح که با حضور گروه‌های هنری و فرهنگی و ون‌کافه‌ها سعی در ایجاد فضای شاد و غنی‏سازی اوقات فراغت شهروندان را داشت، با استقبال خوب مردم روبه رو شد. علی نوذرپور، شهردار منطقه۲۲، دراین‌باره گفت: احیای شب‌های تهران در تابستان و ایجاد فضایی شاد و مفرح برای حضور شهروندان موجب شد تا امسال با مشارکت معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران طرح حیات شبانه در منطقه را اجرا کنیم. او تصریح کرد: حیات شبانه به نوعی استفاده از ظرفیت‌های شهر در ساعات شبانه به‏ویژه برای فعال کردن حوزه اشتغالزایی خواهد بود. بی‌تردید در این فعالیت از ایده‌ها و الگوهای خودمان با توجه به ظرفیت‌های منطقه بهره خواهیم گرفت تا امکان جذب جوانان در محیط‌های فرهنگی و سالمی همچون بوستان آبشار فراهم شود، چرا که حیات شبانه استفاده از ظرفیت شهر است و در این شرایط اقتصادی موجب اشتغالزایی جوانان می‌شود.

زندگی شبانه به رسمیت شناخته شود

همچنین پیش از این مهدی سیف، رئیس ستاد گردشگری شهرداری تهران گفته بود زندگی شبانه در تهران را باید به رسمیت شناخت و کمک کنیم تا تهران در شب قشنگ‌تر باشد و مدیریت شهری نیز در این زمینه تمام تلاش خود را انجام می‌دهد. چرا که شهرهای بزرگی همچون تهران تعطیل بردار نیستند و می‌توانیم از همه ظرفیت‌های آنها استفاده کنیم. سیف گفته مردم کجا می‌توانند بروند، وقتی که خدمات عمومی پارک‌ها ساعت معینی دارد و در یک ساعت مقرر حتی چراغ‌های پارک خاموش و درهای سرویس بهداشتی بسته می‌شود. این در حالی است که شب تهران ظرفیت‌های زیادی دارد و می‌توانیم از آن استفاده کنیم. سیف با بیان اینکه ما موظف هستیم برای مردم، شهر را آماده و در شب فعال کنیم، گفت: در شب اقتصادهای خرد همچون ون کافه‌ها می‌توانند فعالیت کرده و معضل شب‌مردگی تهران را در برخی مناطق حل کنند. با این حال تابستان امسال طرح حیات شبانه از تاریخ ۱۵تیر تا ۱۵شهریور در 6 منطقه از شهر تهران اجرا شد و هر سال چند ماهی تهران لایف نایت را تجربه می‏کند، اما زندگی شبانه باید مدام و همیشگی باشد و پویایی شبانه شهر به حیات دائمی شب بستگی دارد. اینکه به مناسبت‏ای مختلف اقدام به احیای زندگی شبانه شود، کاری از پیش نمی‏رود و زندگی شبانه در تهران باید به رسمیت شناخته شود. این درحالی است که بر اساس دستورالعمل نیروی انتظامی اصناف پس از ساعت ۱۲ شب اجاره فعالیت ندارند.