«برجام» یک تئاتر است که تماشاگران خود را از دست داده!

دیدارنیوز: استاد ممتاز علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه آلابامای جنوبی گفت: جمهوری باکو با تشویق ترکیه و همپیمانانش مدتی است که قدم به تضعیف منافع ملی ایران در قفقاز برداشته و متاسفانه تهران با سیاست اشتباه و منفعل خود در مورد جنگ قره‌باغ به جاه‌طلبی باکو در این مورد کمک کرده است.

نادر انتصار، در ارزیابی وقفه ایجاد شده در روند مذاکرات برای احیای برجام و در پاسخ به این سوال که پس از آنکه تهران نکات مدنظر خود را نسبت به پاسخ واشنگتن اعلام کرد، پاسخ ایران از سوی مقامات غربی ناامیدکننده، غیرسازنده و غیرمنطقی ارزیابی شد و حالا نیز جوزپ بورل از بن‌بست مذاکرات سخن به میان آورده است؛ افق پیش رو چیست و آیا قرار گرفتن در آستانه انتخابات کنگره مذاکرات را به حالت تعلیق فرو برده یا این بن بست پیش‌درآمدی بر شکست است، گفت: برجام را مدت‌هاست که به تئاتری تبدیل کرده‌اند که تماشاگران خود را از دست داده است، ولی بازیگران این تئاتر هنوز به اجرای نمایش خود ادامه می‌دهند به امید اینکه شاید تماشاگران دوباره به این تئاتر برگردند. البته انتخابات کنگره مذاکرات را به تعویق انداخته است، ولی بعد از انتخابات آینده کنگره آمریکا هم افق روشنی برای برجام نمی‌بینم.

این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که در روز‌های گذشته شاهد فعال شدن مجدد کانال عمان در کنار نقش‌آفرینی قطر و فرانسه هستیم، آیا با به بن‌بست رسیدن نقش اتحادیه اروپا، این کشور‌ها می‌توانند نقش مثبتی ایفا کنند، گفت: خیر. ما نقش این نوع کانال‌ها را سال‌ها است که تجربه کرده‌ایم. تئاتر برجام دو بازیگر مطرح دارد؛ ایران و آمریکا. سایرین بازیگران فرعی هستند که نقش‌شان وقتی مهم است که دو بازیگر اصلی همزمان در صحنه حضور داشته باشند.

انتصار همچنین در پاسخ به این سوال که آیا ایران از تعلیق به وجود آمده استقبال می‌کند و نقش روسیه در وضع کنونی چیست، آیا مسکو خواهان عبور از زمستان است، گفت: من نمی‌دانم که ایران از تعلیق به وجود آمده استقبال می‌کند یا خیر. جواب این سؤال بستگی دارد به اینکه ایران تا چه اندازه امید به احیاء برجامی که منافع کشور را در دراز مدت تضمین کند، دارد. نقش روسیه در برجام حاشیه‌ای است، بعلاوه اکنون سیاست خارجی روسیه روی مسائل مهم دیگری که رابطه چندانی با برجام ندارند، تمرکز دارد.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل در پاسخ به این سوال که محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی روز یکشنبه برای شرکت در نشست آژانس و دیدار با گروسی راهی وین شد، همکاری میان ایران و آژانس را در این مقطع چگونه ارزیابی می‌کنید و آیا نشانه‌ای از اراده برای بسته شدن پرونده پادمانی ایران وجود دارد، گفت: در مقطع کنونی تشنج بین ایران و آژانس وجود دارد و با توجه به گزارشات اخیر آژانس و صحبت‌های گروسی، من افق بسته شدن پرونده پادمانی ایران را چندان درخشان نمی‌بینم.

انتصار در پاسخ به این سوال که در حالی که با پایان دور پنجم گفتگو‌ها میان ایران و عربستان، هر دو کشور از روند پیشرفت آن ابراز رضایت کرده و عنوان شد که توافق شده تا این مذاکرات به سطح سیاسی و دیپلماتیک ارتقا پیدا کند، اما باز هم گویی تعلیقی در این روند صورت گرفته است. العربی الجدید فضای داخلی عراق را علت دانسته و رئیس جمهور کشورمان نیز از اجرای تعهدات ریاض سخن گفت است، تحلیل شما چیست، آیا در آینده نزدیک شاهد تعیین زمان برای دور ششم خواهیم بود و آیا ریاض در انتظار نتیجه مذاکرات برای احیای برجام مانده است، گفت: مسائل مختلفی مانند فضای داخلی ایران، نابسامانی در عراق و تزلزل در دولت این کشور، آینده نامعلوم رابطه ایران و آمریکا و امید عربستان از ماهیگیری در آب گل آلود منطقه روی سیاست ریاض و رابطه ایران و عربستان تاثیر خواهند داشت.

این استاد دانشگاه همچنین در پاسخ به این سوال که پس از جنگ قره‌باغ، آذربایجان تلاش‌های خود برای ایجاد مسیر دستیابی به نخجوان را افزایش داد و این در حالی است که مسیر ترانزیتی از داخل ایران برای سال‌ها گذرگاهی را به مسافران و کامیون‌های آذربایجانی برای دسترسی به این منطقه مهیا کرده است، این اقدام باکو علی‌رغم وجود مسیر با چه هدفی صورت گرفته است، گفت: جمهوری باکو با تشویق ترکیه و هم‌پیمانانش مدتی است که قدم به تضعیف منافع ملی ایران در قفقاز برداشته و متاسفانه تهران با سیاست اشتباه و منفعل خود در مورد جنگ قره‌باغ به جاه‌طلبی باکو در این مورد کمک کرده است. البته باکو هنوز به هدف خود نرسیده است. سخنان چند هفته اخیر مسئولین عالیرتبه کشوری و لشکری ایران نشان می‌دهد که تهران به این بازی خطرناک باکو توجه دارد. امیدوارم که ایران اقدامات بازدارنده لازم برای جلوگیری از یک فاجعه استراتژیک در قفقاز و آسیای میانه را تا دیر نشده است تدوین کند.