موضعگیری برخی نهادها در مواجهه با رسانهها چندان نشانی از بالا بودن آستانه تحمل آنها ندارد. چه اینکه اگر تحلیلی در خصوص عملکرد اقتصادی دولت، بحث تورم و آماری که مرکز آمار در خصوص این مساله داده یا... مطرح شود این نهادها یا سازمانهای زیرمجموعه دولت رئیسی به جای ارائه آمار و پاسخگویی صرفا به سراغ تکذیب مطالب و ارسال جوابیه میروند.
دیدارنیوز: رسانهها همواره در تلاش هستند تا ضمن اطلاعرسانی دقیق، درست، شفاف و منصفانه از رخدادهای مختلف در جامعه به بررسی عملکردها در حوزههای مختلف بپردازند و هر جا نقصان یا کاستیهایی مشاهده شد آن را بگویند و عملکردهای مثبت و موثر را نیز تشویق و حمایت کنند؛ لذا جدای از برخی رسانهها که ارگان رسمی برخی نهادهای حاکمیتی یا دولتی هستند بسیاری از رسانههای رسمی و مطبوعات دیگر بدون در نظر گرفتن اینکه چه دولتی با چه رویکردی روی کار است و به فعالیت میپردازند و صرفا به روایتگری و نقد مشفقانه و دلسوزانه مشغول بوده و هستند.
به همین جهت است که هر اندازه دولتها عملکردهای مثبت و موثری در حوزههای مختلف داشته باشند رسانهها نیز آن عملکردهای مثبت را برجسته کرده و به حمایت از دولتها برمیخیزند. اما اگر خدای ناکرده این عملکردها سویههای مثبت و تاثیرگذاری در جامعه نداشته باشد و موجبات انتقاد جامعه را فراهم آورد قدر مسلم رسانهها نیز که وظیفه روشنگری و تنویر افکار عمومی را بر عهده دارند ضمن نقد سازنده و مشفقانه به دولتها آنها را در جهت عیبیابی و آسیبشناسی عملکردی یاری میکنند تا در جهت حل مشکل و بهبود عملکرد برآیند. حال این بسته به نگرش و رویکرد دولتهاست که چگونه تعاملی با رسانهها داشته باشند.
بهتر است نگاهی به صحبتهای چندی پیش رئیسجمهور در خصوص رسانهها داشته باشیم. جایی که سید ابراهیم رئیسی از اصحاب رسانه خواست تا با اطلاعرسانی صادقانه و منصفانه پل ارتباطی میان دولت و مردم باشند. وی در ادامه بیان کرد: اصحاب رسانه نقش موثری در روایت دقیق، صریح، سریع و امیدآفرین از رویدادهای مختلف دارند و نقش رسانهها در افزایش و اعتماد عمومی و ارتقای سرمایه اجتماعی قابل توجه است.»
با این حال موضعگیری برخی نهادهای زیر مجموعه در مواجهه با رسانهها چندان نشانی از بالا بودن آستانه تحمل آنها ندارد. چه اینکه اگر تحلیلی در خصوص عملکرد اقتصادی دولت، بحث تورم و آماری که مرکز آمار در خصوص این مساله داده یا... مطرح شود این نهادها یا سازمانهای زیرمجموعه دولت به جای ارائه آمار و پاسخگویی صرفا به سراغ تکذیب مطالب و ارسال جوابیه میروند. در حالی که به نظر میرسد دولتها و سازمانهای تابعه باید آستانه تحمل خود را بیش از پیش بالا ببرند، نقد مشفقانه و دلسوزانه رسانهها را بشنوند و آن نقدها را در جهت بهبود عملکردها و انسجام عملکردی بیشتر به کار ببندند. قدر مسلم همه رسانهها خواهان موفقیت دولت هستند و اگر هم تحلیلهایی در این میان در خصوص عملکردهای دولت و سازمانهای تابعه بیرون میآید صرفا نقد در جهت اصلاح است؛ لذا به نظر میرسد که بهتر است دولت دایره تعامل با رسانهها را گسترش داده و آستانه تحمل خود را در مواجهه با رسانهها بالاتر ببرد.
تکذیب و توضیح حق هر سازمانی است
یک فعال رسانهای در خصوص نحوه تعامل دولتها با رسانهها اظهار داشت: انصافا در دولت آقای رئیسی میزان شکایت از رسانهها در دولتهای قبل کاهش پیدا کرده و شکایت دولت از رسانهها تا کنون نیز دستکم زیاد نیست. محمد مهاجری گفت: معمولا تکذیب یا توضیح حق هر سازمانی است و هر سازمانی که شما از آن خبری منتشر میکنید حق دارد که پاسخ و توضیح دهد. منتها گاهی اوقات توضیح سازمانها و وزارتخانهها همراه با نوعی توهین به رسانههاست. یا اینکه با یک جور اطلاعاتی که مردم از آن آگاهی ندارند یک سری اطلاع سازی یا دستاورد سازی میکنند که در عالم لمس نمیشود و آنها فکر میکنند بدین وسیله میتوانند افکار عمومی را قانع و رسانهها را توجیه کنند.
دولت رسانهها را به عنوان نماینده جامعه به رسمیت بشناسد
یک فعال رسانهای و مطبوعاتی در خصوص نوع رویکرد دولتها به رسانهها اظهار کرد: رابطه دولتها و رسانهها در دهههای اخیر هرگز تعریف روشنی نداشته است. معمولا دولتها تصوری از رسانهها دارند بدین معنا که آنها فقط باید بازتاب دهنده عملکردهای آنها باشند و تعریف و تمجید کنند. در حالی که این کار رسانه را با مشکل مواجه میکند و رسانه بولتن خبری نیست و قرار نیست که صرفا برای عملکرد دولتها رپورتاژ تهیه کند. جلال خوش چهره گفت: در عین حال باید بپذیریم که اصولا نقش رسانه به عنوان نماینده افکار عمومی موضوعاتی که در جامعه مطرح میشود و چه آنکه از طرف دولت به عنوان یک تصمیم قرار است که به اجرا گذاشته شود و چه از طرف افکار عمومی یک مناظرهای را برگزار کند و سپس به نمایندگی از افکار عمومی نقاط قوت و ضعف هر موضعی را بررسی کند ومعمولا دولتها بخش نقدها و آسیبها را کمتر تحمل میکنند و احساس میکنند که اگر قرار است هر تصمیمی گرفته شود باید در خدمت به اجرای آن رسانهها عمل کنند.
این چهره مطبوعاتی بیان کرد: روابط عمومی دولتها در قبال رسانهها بسیار ضعیف است. دولت در اعلام برنامهها، چگونگی اجرای برنامهها و سیاستهایی که دنبال میکند شفافگویی داشته باشد. این ناشی از ضعف سخنگویان نهادها و سازمانهای دولتی در ارتباط با رسانهها به عنوان نمایندگان افکار عمومی است. به همین دلیل رسانهها نیز باید به کشف رمز از اتفاقاتی که رخ میدهد بپردازند. این کشف رمز گاهی اوقات درست و گاهی اوقات نیز غلط است.
وی ادامه داد: اما واکنشی که دولت در قبال این رسانهها نشان میدهد معمولا دفعی است و نه تدوینی؛ ترغیبی و توجیهی. به همین دلیل میبینیم که دولتها از یک سو در انتقال پیامهای خود به مردم دچار یک نوع شعار زدگی و در عین حال کم تحملی در نقد و بررسی تصمیمهای خود و از سوی دیگر هم مطبوعات و رسانهها باید یک کلنجارهایی با خود و سوژههای مختلف بروند و بتوانند کشف رمز کنند و نور در تاریکیهایی بتابانند که ممکن است دولتها تحمل نکنند به هر حال دولت اگر میخواهد رابطه خوبی با رسانهها داشته باشد باید رسانهها را به عنوان نماینده افکار عمومی و رکن چهارم دموکراسی به رسمیت بشناسد و بداند که پرسشگری یکی از اصلیترین اولویتهاست.
حمید شجاعی - آرمان ملی
