چند روزی است که گردوغبار دوباره میهمان استان‌های غربی کشور شده است و دوباره نفس مردم استان‌های آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه و ایلام گرفت. این میزان غلظت ذرات معلق در هوا در برخی از شهرستان‌ها به ۱۰ برابر حد استاندارد رسیده است.
دیدارنیوز ـ چند روزی است که گردوغبار دوباره میهمان استان‌های غربی کشور شده است و دوباره نفس مردم استان‌های آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه و ایلام گرفت. این میزان غلظت ذرات معلق در هوا در برخی از شهرستان‌ها به 10 برابر حد استاندارد رسیده است. در یکی دو روز گذشته گردوغبار و ذرات معلق برای مردم شهرهای سردشت و بوکان مشکلات فراوانی را ایجاد کرده و باعث تعطیلی مدارس شده است. به گفته رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست سردشت، در حال حاضر غلظت ذرات معلق در هوا 1560 میکرو گرم در مترمکعب است و کیفیت هوای شهرستان ناسالم است.
تعطیلی مدارس بوکان و سردشت
به گزارش ایسنا، بایزیدی، رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست سردشت با بیان اینکه این میزان آلودگی هوا از ابتدای سال‌جاری در سردشت بی‌سابقه بوده یادآور شد: کیفیت هوای سردشت برای جانبازان شیمیایی، کودکان، افراد میانسال و بیماران خطرناک است. افراد تا حد ممکن از منزل خارج نشوند و در صورت ضرورت حتما از ماسک مخصوص استفاده کنند.
تعطیلی مدارس بوکان و سردشت
رحیم عبدالکریمی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان بوکان نیز گفت: وضعیت آلودگی هوای بوکان در شرایط بسیار خطرناک و اضطراری است. او نیز غلظت ذرات معلق کمتر از 10 میکرون را هزار و 106 میکرو گرم در مترمکعب عنوان کرد و افزود: منبع کانونی این ریزگردها، کشور عراق و عربستان بوده و با وزش باد به کشور وارد شده است. روند افزایش غلظت ذرات معلق همچنان در حال افزایش است که این میزان به 10 برابر حد مجاز رسیده است. همان‌طور که روابط عمومی اداره کل آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی اعلام کرد با توجه به گرد و خاک بیش از حد مجاز در شهرستان سردشت و بوکان بنا به تصمیم مدیریت بحران این شهرستان‌ها تمامی مدارس در شیفت بعداز ظهر پنجم آبان تعطیل اعلام شد.
رد خاک در جاده‌های ایلام و کردستان
وضعیت در استان‌های کرمانشاه، ایلام و کردستان نیز بهتر نیست و گرد و غبار شهرهای آن را فرا گرفته است. همان‌طور که رئیس مرکز اطلاعات و کنترل ترافیک پلیس راهور ناجا گفت: در روز گذشته(پنجم آبان) گرد و خاک در اکثر محورهای استان‌های ایلام، کردستان و در برخی محورهای استان کرمانشاه مانند حمیل ـ ایلام و حمیل ـ کرمانشاه شاهد بودیم و با توجه به تردد زائران اربعین، این جاده‌ها با ترافیک همراه بود.
آزمون و خطای بی‌فایده
اما همیشه این سوال مطرح است که منشاء این گردوغبار کجاست و چرا با راهکارهایی که تاکنون درباره جلوگیری از گردوغبار صورت گرفته، اما همچنان این ذرات معلق زندگی را برای مردم غرب و جنوب غربی ایران سخت کرده است. در این باره یک کارشناس محیط‌زیست به «آرمان» می‌گوید: تا زمانی که ما به صورت تخصصی با ریزگردها مقابله نکنیم و به روش‌های کهنه و بی‌فایده پایان ندهیم، مشکل گردوغبار در کشور ما وجود دارد. کانون تشکیل ریزگردها در کشور ما به دو عامل داخلی و خارجی ارتباط دارد. خشک‌شدن تالاب‌های استان خوزستان و رها شدن زمین‌های کشاورزی این استان پهناور به عنوان کانون اصلی ایجاد ریزگردها در کشور شناخته می‌شود. ما از زمانی که از ورود آب به تالاب‌ها و دشت‌ها جلوگیری کردیم و خاک آن مناطق از رطوبت خالی و خشک شد، دشت‌ها و زمین‌های کشاورزی خوزستان را تبدیل به کانون‌های تولید گردوغبار کردیم. حالا نیز این کانون‌ها با پروژه‌هایی مانند جنگل‌کاری، درخت‌کاری و توسعه فضای سبز کنترل نمی‌شود. هومان خاکپور با اشاره به سرمایه‌گذاری چند ساله و تخصیص اعتبارات برای کنترل کانون ریزگردها و تولید گرد و غبار در استان خوزستان می‌افزاید: باوجود این کارها اما هیچ‌وقت شاهد رفع مشکل ریزگردها نبودیم. همان‌طور که اشاره شد شیوه‌های مقابله با تولید گرد و غبار و کنترل گسترش آن در کشور ما شیوه پایداری نیست. وقتی ما سال‌ها حق‌آبه یک منطقه را رعایت نکردیم و آب تالاب‌ها و محیط‌های طبیعی را برای بخش صنعت، سدسازی و کشاورزی غارت کرده‌ایم، چرا انتظار داریم که با پروژه جنگل‌کاری که خودش نیاز به آب دارد، مشکلات ریزگردها برطرف می‌شود. در استان خوزستان 300 هزار هکتار اراضی کشاورزی به‌خاطر نبود آب به حال خود رها شده و این هکتار وسیع در حال حاضر منشاء اصلی تولید ریزگرد در داخل مرزهای کشور است. روزگاری رودخانه کارون پر از آب بود و آب این رودخانه به داخل زمین‌های کشاورزی سرازیر می‌شد و همیشه زمین رطوبت داشت. آن زمان چسبندگی خاک مرطوب باعث پایداری خاک در زمان وزش باد می‌شد و کشاورزی روی این زمین‌ها صورت می‌گرفت. او درباره کانون ریزگردها در خارج از کشور نیز تاکید می‌کند: در یک یا دو دهه اخیر به دلیل سدسازی‌های کشور ترکیه و نابسامانی‌های کشورهای عراق و سوریه تالاب‌های آنجا نیز خشک شده‌اند و کانون‌های تولید ریزگرد هم در کشور عراق و سوریه به شدت توسعه پیدا کرده است.
تنها راه مقابله با ریزگردها
این کارشناس محیط‌زیست در پاسخ به این سوال که چرا با شروع بارش‌های فصل پاییز، اما همچنان ریزگردها ادامه دارد اظهار می‌کند: باید بدانیم با این میزان بارندگی ممکن نیست که رطوبت به خاک خشک بازگردد. درست است که بارش‌های پاییزه آغاز شده، اما این بارش‌ها نمی‌تواند رطوبت را به خاک بازگرداند و تا ما این محیط‌ها را به شرایط طبیعی قبل بازنگردانیم و حق‌آبه محیط‌زیستی که یا در پشت سدها ذخیره شده‌اند یا به مکان دیگر از جمله کشاورزی و صنعت انتقال داده‌ایم را رعایت نکنیم، هیچ راه دیگری برای مهار ریزگردها وجود ندارد و با مالش پاشی، جنگل کاری و... با هیچ اقدام دیگر نمی‌توان اوضاع را کنترل کرد و این تنها و آخرین راه است.
منبع: آرمان/ وحید استرون/۶ آبان ۹۷
