آیا «کبد چرب» بیماری خطرناکی است؟

دیدارنیوز: آیا کبد چرب بیماری خطرناک است؟ این بیماری چگونه تشخیص داده می‌شود؟ آیا می‌توان میزان چربی کبد را با فیبرواسکن مشخص کرد؟

به نقل از سیناپرس، در اکثر موارد کبد چرب خطرناک نیست، اما این بیماری مانند سایر بیماری‌های کبدی مزمن در صورت عدم درمان به موقع و در دراز مدت پیشرفت کرده و رسوب مقادیر زیادی چربی در کبد به ایجاد فیبروز یا سفتی کبد منجر شده و در آخر سیروز کبدی عارض می‌شود.

فیبروز یا سفتی کبد در ۴۰ درصد موارد کبد چرب غیر الکلی دیده می‌شود. مطالعات نشان داده که درصد قابل توجهی از علل"سیروز ناشناخته" کبد چرب غیر الکلی است. از طرفی دیگر وجود کبد چرب پیش در آمد دیابت و بیماری‌های قلبی در آینده فرد مبتلاست.

بیماری کبد چرب که در اثر رسوب چربی در کبد عارض می‌شود، می‌تواند علاوه بر رسوب چربی در کبد به التهاب و ایجاد فیبروز (سفتی کبد) در آن منجر شود.

کبد چرب ساده به مواردی اطلاق می‌شود که در کبد التهاب و فیبروز (سفتی) وجود نداشته باشد. در این شرایط می‌توان با رعایت رژیم غذایی و تغییر در فعالیت‌های فیزیکی بدن در آن غالب شد. در صورت ایجاد التهاب و فیروز در کبد و در موارد عدم وجود سابقه مصرف الکل، اصطلاح استئاتو هپاتیت غیر الکلی یا NASH اطلاق می‌شود. در این شرایط رسوب چربی در کبد حتی بدون سابقه مصرف الکل جدی خطر پیشرفت برای کبدی وجود دارد. شباهت زیادی از نظر پاتولوژی بین کبد چرب غیر الکلی و بیماری کبد ناشی از مصرف مقادیر زیاد الکل وجود دارد.

در عده‌ای از بیماران مبتلا به کبد چرب با انجام سونوگرافی، افزایش اکوی کبدی یا به اصطلاح"کبد بزاق" دیده می‌شود. این علامت در همه بیماران مبتلا وجود ندارد و در برخی موارد سونوگرافی کبد طبیعی است. طبیعی بودن سوگرافی کبد دلیل بر عدم ابتلا به کبد چرب نیست. با توجه به استفاده روز افزون از دستگاه سونوگرافی، کشف کبد چرب بیشتر شده است. گاهی به دنبال تشدید و پیشرفت بیماری به سیروز کبدی، علائم آن با بزرگی طحال، وجود مایع در شکم و تورم اندام‌ها تظاهر می‌کند. سونگرافی در این موارد کمک کننده است.

یکی از روش‌های تشخیصی در کبد چرب انجام نمونه برداری (بیوپسی کبد) با استفاده از سوزن مخصوص و تحت هدایت سونوگرافی است. با انجام نمونه برداری از کبد، شدت ضایعه مشخص می‌شود و می‌توان روش مناسب تری برای درمان انتخاب کرد. نمونه بدست آمده توسط پاتولوژیست مورد بررسی قرار می‌گیرد.

نمونه بدست آمده از این روش در حد چند میلی متر تا سانتی متر بوده و توسط آزمایشگاه پاتولوژی مورد بررسی قرار می‌گیرد. برای انجام نمونه برداری کبد لازم است بیمار برای مدت کوتاهی بستری شود و آزمایش انعقادی و هموگلبین خون مورد بررسی قرار گیرند. نمونه برداری از کبد در اغلب موارد بدون خطر است، ولی در موارد بسیار نادری خطر خونریزی وجود دارد که پزشک می‌تواند آن را کنترل کند.

دردشکمی و غیبت از محل کار برای استراحت یا تنگی نفس مختصر جزو عوارض نمونه برداری از کبد است. امروزه از نمونه برداری از کبد تنها در موارد ضروری استفاده می‌شود. نمونه برداری از کبد در افراد بسیار چاق، مشکل و با عوارض بیشتری همراه است.

همچنین امروزه با استفاده از تکنولوژی پرتاب امواج با فرکانس پائین ماوراء صوت به داخل بدن می‌توان به میزان سفتی کبد پی برد. این روش غیرتهاجمی است و حتی در زنان باردار قابل انجام است.

*دکتر سید موید علویان، فوق تخصص گوارش و کبد، عضو فرهنگستان علوم پزشکی و استاد دانشگاه بقیه الله