سومین رئیس مجلس یازدهم؛ جبهه پایداری یا قالیباف؟

دیدارنیوز ـ اسفندیار عبداللهی: سومین دور از انتخابات هیات رئیسه در مجلس شورای اسلامی در تاریخ ۴ خرداد برگزار می‌شود و محمدباقر قالیباف رئیس پرحاشیه مجلس شورای اسلامی این‌بار هم انتظار دارد نمایندگان انقلابی این دوره، او را برای بار سوم به عنوان رئیس خود انتخاب کنند. این در حالی است که اولا؛ محمدباقر قالیباف طی دو دوره ریاستش بر مجلس شورای اسلامی دردسر‌ها و حاشیه‌های زیادی را از سر گذارانده است. دوم اینکه، طی این مدت ـ حتی در همان مرحله اول با اینکه جبهه پایداری و برخی از دیگر گروه‌های انقلابی راضی به ریاست او نبودندـ، اما به هر ضرب و زوری بود توانست در این دو دوره رای اکثریت را به خود اختصاص دهد.

همین چند روز قبل و در پی داستان سیسمونی گیت خانواده قالیباف بود که حجت‌الاسلام مهدی طائب رئیس شورای قرارگاه راهبردی عمار از قول زاکانی گفته بود که او (زاکانی) هرگز راضی به ریاست محمدباقر قالیباف بر مجلس شورای اسلامی نبود. از طرفی چهره‌های شاخص جبهه پایداری هم این روز‌ها در تب و تاب ایجاد رقابت برای پیروزی در انتخابات هیات رئیسه هستند و تا کنون چندین نفر خود را به عنوان جانشین احتمالی رئیس کنونی مجلس معرفی کرده‌اند.

در این میان البته شائبه یا شایعه دخالت رقبای درون اصولگرایی قالیباف، در افشای رسوایی سفر خانواده او به ترکیه و خرید سیسمونی برای نوه او و خرید دو واحد آپارتمان لوکس در استانبول نیز مطرح شده است، به طوری که در همان فایل صوتی مهدی طائب به نام میثم نیلی -برادر داماد رئیس جمهور و مدیر مسئول رجانیوز (رسانه وابسته به جبهه پایداری) ـ اشاره کرد و گرچه بعدتر اظهارات لو رفته خود را پس گرفت، اما او را عامل افشای سفر همسر، دختر و داماد محمدباقر قالیباف به ترکیه معرفی کرد و پس از اینکه میثم نیلی اعلام کرد از طائب شکایت خواهم کرد، مهدی طائب در صدد عذرخواهی از او و اصلاح اظهاراتش در مورد زاکانی بر آمد، که البته این تایید و تکذیب‌ها چیزی از حقیقت اختلافات درونی نیرو‌های موسوم به انقلابی کم نکرد و نمی‌کند. چند روز تا انتخابات هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی باقی است و در چهارم اردیبهشت احتمالا شاهد بروز و ظهور این اختلافات خواهیم بود. با توجه به حضور فراکسیون قوی جبهه پایداری در مجلس یازدهم، دور از انتظار نیست که قالیباف نتواند برای سومین بار بر معتبرترین کرسی ساختمان سه گوش بهارستان تکیه بزند.

از میان نمایندگان تاکنون الیاس نادران، نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون اقتصادی به‌همراه فریدون عباسی، نماینده مردم کازرون و عضو کمیسیون برای رقابت بر سر ریاست بر قوه مقننه اعلام کاندیداتوری کرده‌اند و پیش‌بینی می‌شود در روز‌های آتی اسامی نام‌های بیشتری ازجمله محمدباقر قالیباف، رئیس کنونی مجلس نیز به این لیست افزوده شود.

در انتخابات پیش‌رو بعد از واکنش‌های منفی‌ای که افکار عمومی جامعه نسبت به سفر خانواده قالیباف به ترکیه داشتند، تعدادی از نمایندگان مخالف قالیباف با محوریت جبهه پایداری، جدی‌تر از قبل به‌دنبال رقابت با او و حامیانش بر سر ریاست بر قوه مقننه هستند. در این رقابت جبهه پایداری تاکنون گزینه‌ای برای کاندیداتوری ریاست مجلس معرفی نکرده و بعید است از میان چهره‌های شناخته‌شده این حزب، کسی در روز‌های آتی کاندیدا شود، اما اشتراک دیدگاه جبهه پایداری با افرادی، چون الیاس نادران بر سر مخالفت با شیوه ریاست قالیباف در مجلس می‌تواند آن‌ها را به هم نزدیک کند؛ بنابراین بعید نیست در آینده شاهد حمایت جبهه پایداری و سایر منتقدان قالیباف در مجلس از ریاست نادران بر قوه مقننه باشیم.

با وجود این صف‌آرایی، اگر شرایط مجلس در روز‌های آتی به همین منوال ادامه پیدا کند، در انتخابات پیش‌روی هیات‌رئیسه هم با توجه به جو حاکم بر نمایندگان، رقابت میان قالیباف و نادران یا رقابت سایر گزینه‌ها با قالیباف، دوئلی جدی که بتواند موجب شکست رئیس کنونی مجلس شود، به وجود نخواهد آورد. اما با وجود این، منتقدان قالیباف با محوریت جبهه پایداری ترجیح می‌دهند با او بر سر ریاست مجلس وارد رقابت شوند. در اتخاذ چنین رویکردی از سوی این طیف از نمایندگان دو نکته مهم به ذهن می‌رسد؛ نخست هرگونه رقابت با قالیباف از سوی هر طیفی که باشد موجب ریخته شدن رای وی برای ریاست مجلس خواهد شد و همین موضوع از اقتدار قالیباف در مجلس برای سال‌های آتی می‌کاهد. به همین جهت شاید بیراه نباشد که بگوییم اصلی‌ترین هدف رقبای قالیباف نیز تلاش برای ریزش آرای وی در انتخابات پیش‌روی هیات‌رئیسه است، تا قالیباف درنتیجه این رقابت با حمایتی شکننده از سوی نمایندگان بر کرسی ریاست قوه مقننه تکیه زند.

از این رهگذر جبهه پایداری به عنوان جدی‌ترین رقیب قالیباف در جریان اصولگرایی (انقلابی) می‌تواند در دو سال آتی فراکسیونی قوی‌تر و با حضور سایر نمایندگان منتقد قالیباف در مجلس با هدف مخالفت با وی ایجاد کند، این فراکسیون اگر در آن چهره‌های موثری، چون الیاس نادران و فریدون عباسی حضور داشته باشند، می‌تواند در سال سوم در بسیاری از حوزه‌ها از نفوذ قالیباف در مجلس و فضای سیاسی کشور بکاهد.

از سویی نباید از نظر دور داشت که موضوع سیسمونی گیت به عنوان آخرین مورد از حاشیه‌های متعدد آقای قالیباف، چهره او را در افکار عمومی دچار خدشه کرده است و نیرو‌هایی در درون جریان موسوم به انقلابی در تلاشند که فاصله خود با قالیباف را حفظ کنند که در نزد افکار عمومی، شریک قالیباف شمرده نشوند. به همین جهت کاملا طبیعی است در این وضعیت تعدادی از نمایندگان در فاصله دو سال مانده به انتخابات مجلس، به‌دنبال فاصله‌گذاری خود با قالیباف باشند تا از این رهگذر سرمایه اجتماعی آسیب‌دیده‌شان در بین طیف‌های مختلف جامعه ترمیم شود، احتمالا این تلاش‌ها درنهایت نمی‌تواند در بازسازی تصویر این طیف از نمایندگان در جامعه کارآمد باشد، زیرا بسیاری از این بهارستان‌نشینان حتی آن‌هایی که امروز جزء جدی‌ترین منتقدان قالیباف هستند، دو سال قبل با لیست وی وارد مجلس شدند و از طرفی اساسا در مجلسی که به لحاظ گفتمانی در اختیار اصولگراهاست، مردم نیز تمایز میان نمایندگان با رئیس مجلس را نه در دعوا‌های سیاسی بر سر ریاست مجلس، بلکه در دعوا‌های گفتمانی بر سر طرح‌هایی، چون صیانت، ارز ۴۲۰۰ تومانی، شفافیت آرای نمایندگان، تورم و گرانی‌ها، انتصابات پر حاشیه در مجلس، شهرداری تهران و دولت سیزدهم و... تشخیص می‌دهند. به همین جهت نمایندگانی که در ماه‌های اخیر در بزنگاه‌های حساس به لحاظ گفتمانی با رئیس مجلس مخالفت کرده‌اند در فاصله‌گذاری سیاسی- اجتماعی با قالیباف موفق‌ترند نسبت به نمایندگانی که اکنون با ریاست وی در مجلس مخالف هستند.

آنچه از مجموع فکت‌های موجود در کیفیت عملکرد جریان اصولگرایی در قوای مجریه، مقننه و شهرداری‌ها به دست می‌آید نشان از عدم توفیق این جریان سیاسی حتی نزد طرفداران خود و کسانی است که به آن‌ها رای داده اند. از طرفی هم محمدباقر قالیباف که در حالت عادی جایگاه محکمی در افکار عمومی (بخوانید بدنه اصولگرایی) ندارد، در بزنگاه‌ها و مشکلاتی، چون گرانی‌ها و تصمیات اخیر دولت سیزدهم، موضع مشخصی اتخاذ نکرده و در مورد پرداخت مبالغی یارانه توسط دولت رئیسی که منجر به گرانی‌های غیر قابل کنترل و به تبع آن اعتراضات گسترده مردمی شد، سکوت پیشه کرده یا موضع او برای افکار عمومی روشن نیست. اگر به این موارد انگیزه افراد و گروه‌هایی مانند الیاس نادران و جبهه پایداری برای پیروزی در انتخابات هیات رئیسه مجلس یازدهم را هم بیافزاییم، به نظر می‌رسد محمدباقر قالیباف شرایط سختی پیش رو خواهد داشت و حتی اگر برای بار سوم هم تحت مصلحت‌هایی ریاست او بر مجلس تجدید شود، جایگاهی شکننده و منفعل خواهد داشت. به هر روی همان گونه که در گزارش قبلی دیدار با تیتر «۷ خوان محمدباقر» نیز ذکر شد، شاید ریاست بر این دوره از مجلس خوان ششم و آینده سیاسی او، خوان هفتم این چهره سیاسی-نظامی ایران باشد.