احمدی: فرصت «وین» در حال از دست رفتن است

دیدارنیوز: یک کارشناس ارشد روابط بین‌الملل با بیان این که در سال جاری احیای برجام باید اولویت اول دولت و دستگاه دیپلماسی باشد و با اشاره به تعلیق چند هفته‌ای مذاکرات وین معتقد است که با تعلیق مذاکرات تنها فرصت از دست می‌رود و سنگینی تحریم‌ها بر دوش کشور ادامه می‌یابد.

کوروش احمدی، در پاسخ به این سوال که به نظر وی مهم‌ترین چالش‌های پیش روی دستگاه دیپلماسی ایران در سال ۱۴۰۱ در عرصه بین‌المللی و منطقه‌ای چه موضوعی است؟ و حل کدام یک باید در اولویت اول وزارت خارجه را بگیرد؟ گفت: بدون تردید احیای برجام باید اولویت اول دولت و دستگاه دیپلماسی باشد. اهمیت این امر تنها به خاطر اهمیت برداشته شدن تحریم‌ها نیست. بلکه احیای برجام می‌تواند به بخشی از تنش سیاسی موجود بین کشور با دنیای خارج نیز پایان دهد.

ادامه تحریم‌های آمریکا علیه ایران می‌تواند بر تحقق دیگر اولویت‌های دولت سیزدهم نیز تاثیر سو بگذارد

وی افزود: ادامه تحریم‌های آمریکا علیه ایران می‌تواند بر تحقق دیگر اولویت‌های دولت سیزدهم نیز تاثیر سو بگذارد. دو اولویت اعلام شده سیاست خارجی دولت، یعنی گسترش رابطه با همسایه‌ها و گسترش رابطه با شرق، صرف نظر از ملاحظاتی که در رابطه با آن دو اولویت وجود دارد، نیز تا حد زیادی تحت تاثیر ادامه تحریم‌های آمریکا است. فروش نفت به چین از طریق دور زدن تحریم‌ها اگر چه تحت شرایط جدید طی حدود یکسال گذشته افزایش قابل توجهی یافته، اما چین نشان داده و تحولات ناشی از بحران اوکراین نیز مجددا این را ثابت کرده که اولویت اول چین دوری از تنش‌های سیاسی و ادامه رابطه بسیار سود آور با غرب، از جمله ادامه صادرات بیش از ۸۰۰ میلیارد دلاری به غرب و نیز مبادلات اقتصادی حدود ۱۷۰ میلیارد دلاری با شورای همکاری خلیج فارس است. این احتمال وجود دارد که در صورت عدم احیای برجام، چین نیز تحت فشار آمریکا خود را ناچار از کاهش واردات نفت از ایران ببیند.

این دیپلمات پبشین کشورمان با بیان این که رابطه با کشور‌های همسایه به عنوان دیگر اولویت دولت نیز تا حد زیادی تحت تاثیر تحریم‌ها است و دولت‌ها و شرکت‌ها در این کشور‌ها تمایل زیادی به فرا رفتن از معامله و تبادل کالا‌های مصرفی و انجام فعالیت در حوزه سرمایه گذاری مشترک و اجرا یا تکمیل انواع پروژه‌ها ندارند، تصریح کرد: علاوه بر توسعه رابطه اقتصادی، اولویت مهم دیگر دولت سیزدهم بهبود روابط سیاسی با همسایگان است. مذاکراتی که با عربستان در عراق و اردن انجام شده، هنوز به سرانجامی نرسیده است.

احمدی با بیان این که در یمن و عراق نیز دشواری‌هایی وجود دارد که باید بر آن‌ها متمرکز شد، ادامه داد: بحران اقتصادی و سیاسی در لبنان نیز مشکلاتی ایجاد کرده که همچنان بخشی از انرژی دستگاه دیپلماسی کشور را می‌گیرد.

ایران، هنوز منافع مشخصی برای خود در موضوع بحران اوکراین تعریف نکرده است

وی افزود: بحران دیگری که تمرکز بر آن ضرورت یافته، بحران اوکراین است. این بحران یک نقطه عطفی در تاریخ معاصر روابط بین المللی است و می‌توان آن را نقطه پایان برخی روند‌ها و سرآغاز برخی روند‌های دیگر به شمار آورد؛ به نحوی که همه کشور‌ها در حال جایابی برای بردن حداکثر منافع از این بحران هستند. اگر چه ایران به همراه شماری از کشور‌ها به دو قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل که تجاوز روسیه به اوکراین را محکوم کردند، رای ممتنع داد، اما هنوز منافع مشخصی را برای خود در این رابطه تعریف نکرده است. این در حالی است که دیگر کشور‌هایی که به این قطعنامه‌ها رای ممتنع دادند، هر یک در پی منافع کاملا معلوم و مشخصی هستند. ترکیه از این طریق، موقعیت دیپلماتیک ویژه‌ای برای خود دست و پا کرده و در حال جذب اولیگارش‌های روسی تحت تحریم غرب است. کشور‌های غربی حوزه خلیج فارس در حال تحت فشار قرار دادن آمریکا به خاطر برجام و نیز منتفع شدن از قیمت بسیار بالای نفت هستند و ...، اما مقامات ایرانی که از سخنان برخی از آن‌ها حمایت از روسیه استنباط می‌شود، روشن نیست که چه منافعی را از این طریق دنبال می‌کنند.

این دیپلمات پیشین کشورمان در پاسخ به این سوال که به نظر وی وزارت امور خارجه ایران در اجرای کدام سیاست کلان خود در سال گذشته به موفقیتی دست پیدا نکرد و باید حتما در نحوه اجرای آن سیاست با مشورت با نهاد‌های تصمیم گیر تغییراتی ایجاد کند؟ تصریح کرد:البته تحقق سیاست‌های کلان زمان بر است و تدریجی انجام می‌شود. هنوز برای اینکه ببینیم تحقق برخی برنامه‌های سیاست خارجی دولت فعلی مانند توسعه روابط با همسایگان و توسعه روابط با شرق تا چه حد عملی است، باید فرصت بیشتری بدهیم و مدت بیشتری صبر کنیم. اما در یک مورد انتقاد وارد است و آن احیای برجام است.

با تعلیق مذاکرات، سنگینی تحریم‌ها بر دوش کشور ادامه می‌یابد

این کارشناس ارشد مسائل بین الملل تاکید کرد: واقعیت این است که انتظار می‌رفت کار احیای برجام در همان تیرماه گذشته به سرانجام می‌رسید. اما به هر دلیل این کار به دولت سیزدهم محول شد. دلیل تاخیر ۶-۵ ماهه برای شروع مذاکرات در دولت جدید نیز روشن نشد؛ در حالی که هر روز تاخیر در برداشتن تحریم‌ها مبالغ زیادی به خزانه دولت و منافع ملت ضرر وارد می‌کرد و می‌کند. در حال حاضر دلیل تاخیر چندین هفته‌ای اخیر نیز چندان مشخص نیست. برخی اختلاف‌ها میان ایران و آمریکا و "تضمین اقتصادی" یا برخی اختلافات در مورد ترتیب و توالی اجرای تعهدات طرفین، از جمله اموری است که تداوم مذاکره را ایجاب می‌کند. با تعلیق مذاکرات تنها فرصت از دست می‌رود و سنگینی تحریم‌ها بر دوش کشور ادامه می‌یابد.