برخورد شهاب‌سنگ‌ها مانعی برای تشکیل حیات اولیه در مریخ

دیدارنیوز ـ به نقل از اسپیس، مطالعات مربوط به دوره‌ای موسوم به "آخرین بمباران سنگین" (Late Heavy Bombardment) در مریخ و سایر سیارات منظومه شمسی، نشان می‌دهد که این دوره پیامد‌هایی بر ظهور حیات در سیارات و حتی زمین داشته است.

این تحقیقات عمدتا مبتنی بر یک شهاب سنگ معروف به نام "شمال غربی آفریقا ۷۰۳۴" یا "زیبای سیاه" (Black Beauty) بوده است. این شهاب سنگ حاوی بخشی از پوسته باستانی مریخ در دوره مورد نظر است که نزدیک به ۴.۵ میلیارد سال قدمت دارد.

با نگاهی تازه به این شهاب سنگ که در سال ۲۰۱۳ یافت شد نشانه‌هایی تکان دهنده از آسیب شدید در طول این دوره دیده می‌شود. یکی از نشانه‌های آن عنصری به نام زیرکن (zircon) است که تنها هنگام بزرگ‌ترین برخورد‌های شهاب‌سنگی دیده می‌شود.

"مورگان کاکس" (Morgan Cox) نویسنده ارشد مطالعه از دانشگاه کرتین استرالیا در بیانیه‌ای گفت: نوع آسیبی که در زیرکن مریخ ثبت شده، در بزرگ‌ترین رویداد‌های برخوردی از جمله شهاب‌سنگی که باعث انقراض دایناسور‌ها شد و برخورد‌ها به ماه دیده می‌شود، اما پیش از این چنین مواردی در گذشته و در سیاره سرخ دیده نشده بود.

شهاب‌سنگ "زیبای سیاه" حدود ۴.۵ میلیارد سال قدمت دارد. پیش از این اکثر مطالعات نشان می‌داد که برخورد شهاب‌سنگ‌های بزرگ روی مریخ ۳۰ میلیون سال قبل از دوره آخرین بمباران سنگین یا تقریبا ۴.۸۵ میلیارد سال قبل به پایان رسیده است.

مریخ اولیه گرم‌تر و مرطوب‌تر بوده، اتمسفر غلیظ‌تری داشته و امکان تشکیل حیات روی سطح آن وجود داشته است. با این حال با گذر سال‌ها این سیاره بخش عمده اتمسفر خود را از دست داد و امروزه بسیار خشک است.

میزان آب موجود روی سطح یا زیر سطح این سیاره نیز امروزه بسیار مورد بحث است. برای مثال مطالعه‌ای که چند هفته قبل منتشر شد نشان می‌دهد که یک ذخیره آب زیرزمینی قطبی در مریخ ممکن است فقط سنگ آتشفشانی باشد در همین حال یک مطالعه مستقل با استفاده از تصاویر مدارگرد شناسایی مریخ نشان می‌دهد که ممکن است بیش از آنچه که فکر می‌کردیم روی سطح مریخ آب وجود داشته باشد.

اگرچه که آب یکی از عوامل مهم برای قابل سکونت بودن یک محیط است، اما برخورد مداوم شهاب‌سنگ‌ها به آن منطقه می‌تواند این نقطه را برای شکل‌گیری حیات میکروبی ناپایدار کند.

"آرون کاوسی" (Aaron Cavosie)، یکی از نویسندگان و دانشمندان سیاره‌شناسی از کرتین می‌گوید: مطالعات قبلی بر روی عنصر زیرکن در مریخ نشان می‌دهد که شرایط مناسب تشکیل حیات ۴.۲ میلیارد قبل در مریخ وجود داشته است، اما این در صورتی است که برخورد‌های بزرگ رخ نداده باشد.

پس از این زمان مریخ در معرض بمباران شهاب‌سنگی قرار گرفت. این عنصر شواهدی از چنین برخورد‌هایی ارائه می‌کند و این احتمال را تقویت می‌کند که ایجاد حیات اولیه در مریخ ممکن است دیرتر از آنچه تصور می‌کردیم رخ داده باشد. با توجه به شواهدی مبنی بر وجود آب در مریخ می‌توان گفت این احتمال به ۳.۷ تا ۳.۹ میلیارد سال قبل باز می‌گردد.

با این حال سایر شهاب‌سنگ‌های مریخی نیز باید برای حمایت از این یافته‌ها مورد بررسی قرار بگیرند.

این مطالعه به تازگی در مجله‌ی Science Advances منتشر شده است.