اگر چه وزیر بهداشت گفته بود تصمیمی برای حذف تخصیص ارز ۴۲۰۰ ندارد و ابراهیم رئیسی هم دستور تخصیص داده بود، اما نایاب شدن ۲۰۰ قلم دارو نشان می‌دهد نه دستور رئیس جمهور اجرایی شده و نه تصمیم عین الهی.
دیدارنیوز ـ نسرین نیکنام: تخصیص ارز ۴۲۰۰ یا نیمایی برای دارو‌ها به ویژه دارو‌های نایاب و کمیاب سال گذشته طبق قانون بودجه ۱۴۰۰ تدوین و تصویب شد و قرار بود که شش‌ماه اول سال، یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار ارز برای واردات دارو و تجهیزات اختصاص یابد و از شش‌ماه دوم، وزارت بهداشت به‌تدریج به سمت استفاده از ارز نیمایی حرکت کند، البته این رویکرد از همان سال گذشته هم اتخاذ شده بود و دارو‌های بدون نسخه و همچنین مواد جانبی و دارو‌هایی که نمونه داخلی داشت، به‌تدریج نیمایی شدند؛ اما حالا خبر رسیده که وزارت بهداشت به یکباره تصمیم گرفته ارز نیمایی را حذف کند و اجرایی شدن این تصمیم منجر به نایاب شدن ۲۰۰ قلم دارو شده است، اما مدیرکل امور دارو سازمان غذا و دارو نظر دیگری دارد و می‌گوید: هنوز سهمیه ارز ۴۲۰۰ تومانی شش‌ماه دوم سال برای واردات دارو و مواد اولیه اختصاص داده نشده و این موضوع به کمبود دارو منجر شده است.
مسوولان وزارت بهداشت و حتی اعضای انجمن داروسازان اظهار نظر‌های متفاوتی در این باره دارند در حالی که اعضای انجمن معتقدند که وزارت بهداشت در یک تصمیم نهایی ارز ۴۲۰۰ را حذف کرده و همین موضوع گریبان واردات دارو‌ها را گرفته هم روی قیمت دارو‌های داخلی هم تاثیر داشته، اما مسوولان وزارت بهداشت چنین نظری ندارند و روی اجرایی نشدن این اقدام اصرار دارند، اما شواهد نشان می‌دهد که گران شدن دارو‌های داخلی و نبود دارو‌های وارداتی در بازار نشان می‌دهد گمانه حذف ارز نیمایی بیشتر از آنچه که فکر کنیم به ما نزدیک است!
از سوی دیگر با اینکه ۹۷ درصد دارو‌های موردنیاز در کشور تولید می‌شود، اما خوب است بدانید، بیش از ۵۰ درصد مواد اولیه آن‌ها وارداتی است. پس عجیب نیست که تخصیص نیافتن ارز ۴۲۰۰ تومانی واردات مواد اولیه، روند تولید این دارو‌ها را هم دچار مشکل کرده باشد.
سیدعلی فاطمی، نایب رئیس انجمن داروسازان با تایید این موضوع می‌گوید: مواد اولیه این دارو‌ها مشمول دریافت ارز ۴۲۰۰ تومانی است و با توجه به اینکه تامین آن برای دولت دشوار است، هم‌اکنون اعتبار آن به موقع در اختیار شرکت‌های داروسازی داخلی قرار نگرفته و گاهی چند هفته تا چند ماه با کمبود مواد اولیه موثره مواجه می‌شوند.
حسینعلی شهریاری رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم درباره این موضوع هشدار داده و گفته است: مردم به خاطر کمبود دارو، مشکل جدی دارند و ما هم اعلام نگرانی کرده‌ایم، البته آقای رئیس‌جمهور هم دستور داده‌اند که ارز ۴۲۰۰ تومانی دارو تا آخر سال تخصیص داده شود.
اما ماجرا زمانی بحرانی‌تر می‌شود که نمایندگان مجلس پای بی اعتمادی و نرسیدن ارز دولتی به میان می‌کشند و می‌گویند: و با توجه به تجارب گذشته، به مدیریت ماجرا اعتماد نداریم و مطمئن نیستیم که اگر مابه‌التفاوت ارزی دارو به سازمان برنامه و بودجه داده شود، این پول دوباره در همین حوزه دارو مصرف شود.
بیشتر بخوانید: اهدای عضو پارادوکسی از مرگ تا حیات؛ امیر، امید بخشید
برخی از بیمارانی که مجبور به تهیه دارو هستند دغدغه‌های خود را در زمینه تهیه دارو اینگونه بیان می‌کنند که قرص استامینوفن ۵۰۰ و شربت ستیریزین به سختی در داروخانه‌ها پیدا می‌شود، قرص فلوکستین خارجی اگر پیدا بشود، جعبه‌ای ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان است.
شربت ساده لاکتولوز که برای درمان بیماری‌های گوارشی است فوق‌العاده کمیاب شده، خیلی از دارو‌های اعصاب در دسترس نیست، دارو‌های بیماران مبتلا به صرع به سختی پیدا می‌شود، بعضی دارو‌های هورمونی کمیاب شده و ...، همه این‌ها دارو‌های تولید داخل است که به وفور در داروخانه‌ها وجود داشت، اما در چندماه اخیر کمیاب و نایاب شده است و به همه این‌ها دارو‌های بیماران خاص مانند ام اس و سرطانی را هم اضافه کنیم عمق فاجعه بیشتر و بیشتر می‌شود.
طبق آمار منتشر شده امسال هشت میلیارد دلار برای تامین ارز ترجیحی در راستای واردات هفت قلم کالای اساسی در بودجه پیش بینی شده که سهم دارو تجهیزات و ملزومات پزشکی ۱.۵ میلیارد دلار است.
از طرفی این دارو و تجهیزات به ارزش ۹۳۳ میلیون دلار با وزن هفت هزار تن وارد ایران و ترخیص قطعی شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر وزنی ۱۱ درصد کاهش و از لحاظ ارزش ۱۵ درصد رشد دارد. واردات این اقلام در نیمه اول پارسال ۷.۸ هزار تن به ارزش ۹ میلیارد و ۸۱۰ میلیون دلار بوده است.
بر این اساس، سهم دارو، تجهیزات و ملزمات پزشکی از مجموع واردات ۸.۸ میلیارد دلاری کالا‌های اساسی در نیمه اول امسال ۱۱.۳ درصد و از کالا‌های وارداتی با ارز ۴۲۰۰ تومان حدود ۱۴.۵ درصد است.
این آمار از این حکایت دارد که سهم حوزه بهداشت از ارز ۴۲۰۰ در نیمه اول امسال به نحوی مصرف شده که از ۱.۵ میلیارد دلار پیش بینی شده حدود ۵۶۰ میلیون دلار دیگر باقی مانده است.
بیشتر بخوانید: بازخوانی پرونده‌های قتل جنجالی؛ از اعدام آرمان و شهلا تا مرگ اکبر و آزاده
یکی از نکاتی که درباره وضعیت کنونی بازار داروی داخلی و خارجی مطرح می‌شود این است که برخی می‌گویند ارز ۴۲۰۰ به محل مناقشه و سودجویی تبدیل شده است و مافیای دارو ارز را می‌گیرند، اما دارو و تجهیزات وارد نمی‌کنند به همین دلیل خیلی‌ها موافق حذف این ارز هستند.
همچنین کاهش شدید دسترسی بانک مرکزی به ارز از یکسو و اخبار فساد و نابرابری ناشی از تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی از سوی دیگرموجب شده تقریبا تمام فعالان صنعت دارو بر سر لزوم حذف این ارز به توافق برسند و شاید عدم اختصاص این ارز از سوی وزارت بهداشت علیرغم توصیه جدی رئیس جمهور در راستای تحقق همین نظر‌ها باشد و نکته قابل تامل این است که حذف این ارز به معنای ۱۰ برابر شدن حداقلی قیمت برخی دارو‌ها است و در شرایط کنونی پرداخت چنین هزینه‌هایی برای مردم به ویژه کسانی که بیماری دارند که از دارو‌های خاص استفاده می‌کنند امکان پذیر نیست از این رو بهتر است مسوولان و تصمیم گیران به جای حذف مساله به فکر حل مساله باشند.
