همین چند روز پیش و در جریان برگزاری نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد رییسجمهور ترکیه، از یک برج ۳۵ طبقه در دل نیویورک رونمایی کرد. برجی با نام «خانه ترک» که قرار است محل استقرار دولتمردان ترکیه در نیویورک باشد. اما ایران سالهاست برجی بزرگتر و گرانتر در دل نیویورک دارد. ماجرای دو برج گرانقیمت ایران و ترکیه در نیویورک چیست؟
دیدارنیوز ـ همین چند روز پیش، «رجب طیب اردوغان»، در دلِ نیویورک، روبانِ افتتاح برجی تازه تاسیس را بُرید که قرار است محل «لابیگری» ترکیه در خاک آمریکا باشد. برجی که در میان شهروندان ترکیه سر و صدای زیادی به پا کرد و برای برخی ایرانیها هم این پرسش را به میان کشید که چرا ایران باید این قدر از ترکیه عقب بیفتد؟ غافل از اینکه ایران بیش از نیم قرن است چنین ساختمانی در نیویورک دارد.
ساختمان «خانه تُرک» (Türkevi)، برجی ۳۵ طبقه است که روبهروی مقر «سازمان ملل متحد» واقع شده و قرار است مقر نمایندگی دائم ترکیه در سازمان ملل متحد و سرکنسولگری این کشور در نیویورک هم باشد. هزینه ساخت این برج، حدود ۳۰۰ میلیون دلار تخمین زده شده است.
سالن اجتماعات ۲۰۰ نفره، نمایشگاه و پارکینگ از جمله بخشهای این مجموعه هستند و علاوه بر این، داخل آن امکانات متعددی برای دیپلماتهای ترک تدارک دیده شده است، سوئیتهای اختصاصی برای آنکه دیپلماتها و خانوادههایشان عازم این هتل و آن هتل نشوند و وقتی در نیویورک هستند، در ساختمان اختصاصی ترکیه اقامت داشته باشند.
وجود یک «دفتر مرکزی» برای استقرار نهادهای «لابیکننده» ضروری است و شهرهایی که مقر سازمانهای بین المللی هستند (مانند نیویورک، پاریس، وین، بروکسل و…) همگی پر از ساختمانهایی هم هستند که نهادهای مختلف، برای نفوذ در فرآیند تصمیمگیریهای سیاسی، آنها را در مجاورت نهادهای بینالمللی ساختهاند.
روابط ترکیه و آمریکا چند سالی است که تیره شده و کار به تهدیدِ تحریم اقتصاد ترکیه از سوی آمریکا هم کشیده شده است. ترکیه عضو «ناتو» است، اما با دشمنِ شماره یک «ناتو»، یعنی روسیه هم سر و سرّی دارد و برخی کشورهای اروپایی (مانند یونان) را تهدید میکند.
حالا، اما دیپلماتهای ترکیه میتوانند در قلبِ اقتصادیِ آمریکا با چهرههای سیاسی و اقتصادیِ این کشور «لابی» کنند. با این همه، این تنها ترکیه نیست که ساختمانسازی در نیویورک را به قصد «لابیگری» در دستور کار قرار داده است. کشورهای زیادی این کار را میکنند و یکی از آنها هم ایران است که حدود نیم قرن پیش، برجی بلندمرتبه را در نیویورک خریداری کرد.
اما تنها ترکیه نیست که به تازگی در گرانترین خیابان نیویورک یک برج ۳۵ طبقه دارد. نیم قرن است که ایران هم مالک برجی بزگرتر و گرانتر در نیویورک است. برجی با نام بنیاد علوی.
ارزشِ روز این برج بین یک تا ۵ میلیارد دلار (بین ۲۷ هزار میلیارد تومان تا ۱۳۵ هزار میلیارد تومان) تخمین زده میشود و به این ترتیب، به مراتب (بین ۳ تا ۱۵ برابر) گرانقیمتتر از برجی است که ترکیه به تازگی ساخته است.
«خیابان پنجم» در نیویورک، یکی از مشهورترین و گرانترین خیابانهای این شهر است.
برج «بنیاد پهلوی» که حالا برج «بنیاد علوی» (وابسته به بنیاد مستضعفان) شده، همچنان در مالکیت ایران است، اما چند سال پیش دادگاهی در آمریکا تلاش کرد به اتهام فعالیتهای تروریستی، این برج را از چنگ ایران در بیاورد. در نهایت، دادگاه فدرال استیناف، حکم را لغو کرد و به این ترتیب، ایران هنوز این برج را در اختیار دارد.
پیش از انقلاب، نهادی در ایران وجود داشت که حالا به «بنیاد علوی» تغییر نام داده است. پیش از انقلاب، نام این بنیاد، «بنیاد پهلوی» بود. محمدرضا پهلوی، شاه مخلوع ایران بنیادی با نام خانوادگیِ خودش ایجاد کرده بود تا برخی امور عامالمنفعه و انساندوستانه را به این نام انجام دهد.