عزت الله ضرغامی سیاستمدار رسانه‌ای اصولگرایان حالا در وزارت میراث فرهنگی و گردشگری است. جایی که قاعدتا باید فراتر از تمایلات سیاسی و جناحی باشد. نخستین آزمون او انتخاب همکاران کلیدی‌اش است.
دیدارنیوزـ نسرین نیکنام: گرفتن بیش از ۲۰۰ رای موافق از مجلس برای عزت الله ضرغامی خبر خوشی بود، او که تا پیش از این پست وزیر را در کارنامه کاری خود نداشت، پس از رفتن به ساختمان خاص وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در خیابان آزادی تلاش کرد در کمال آرامش و شاید هم در یک فضای دوستانه معاونان خود را انتخاب کند، از این رو او شاید تنها وزیری بود که بعد از گذشت حدود یک ماه از تصدی اش هیچ تغییری در چارچوب و ساختار وزارت نوپای میراث فرهنگی ایجاد نگرد تا اینکه روز سه شنبه خبر رسید که او در قدم اول مدیر روابط عمومی اش را انتخاب کرده است؛ حسن میثمی، کسی که هیچ سابقه‌ای از او در هیچ جایی وجود ندارد؛ گویا ضرغامی قصد دارد مدیران صدا و سیمای را به وزارت میراث فرهنگی منتقل کند و شیوه مدیریت اتوبوسی را در همین ماههای اول در وزارت تازه پا گرفته اجرایی کند!
بیشتر بخوانید:بررسی صلاحیت ضرغامی؛ از غلط‌های املایی تا قول حواس جمعی و نگاه برابر
در همان ساعت اولیه انتشار این خبر خیلی‌ها به دنبال این بودند که سابقه‌ای از مدیر جدید روابط عمومی وزارت میراث فرهنگی پیدا کنند، اما تنها چیزی که از او به دست آمد، خبرنگار و فعال رسانه ای بود. همین مساله کافی بود که موجی از اعتراض‌ها به اولین تغییر ضرغامی شکل گیرد، به این دلیل که مدیر قبلی این وزارت خانه یعنی علیرضا بای هم از بدنه صدا و سیما انتخاب شده بود خیلی ها گمان می کردند که ضرغامی او را در این پست ابقا کند و با او به دلیل سابقه حضور در صدا و سیما همکاری کند اما انتخاب حسن میثمی همه گمانه‌زنی‌ها را بی اعتبار کرد.
ضرغامی از همان روزهای ورودش به وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای اینکه به همه ثابت کند که تصمیم هیجانی در مورد تغییرات در بدنه این وزارتخانه اتخاذ نخواهد کرد، در قدم اول برنامه دعوت از فعالان با سابقه وزارت میراث را در دستور کار قرار داد و با دعوت آنها به صبحانه این تصور را در خیال همگان ایجاد کرد که او از همین افراد باسابقه در پست‌های کلیدی استفاده می کند و با کمک آنها کشتی به گل نشسته میراث فرهنگی را همانطور که در برنامه‌های ارائه داده‌اش به مجلس وعده داده بود نجات خواهد داد اما در قدم اول با انتخاب فردی که نه تنها هیچ سابقه مدیریتی در جایی نداشته بلکه سابقه قابل استنادی هم در حوزه رسانه ندارد، سبب شد خیلی از رسانه‌هایی که خبرهای این وزراتخانه را دنبال می کردند، ناامید شوند.
یکی از مهمترین معاونت‌های وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، معاونت میراث فرهنگی است، معاونتی که تا چند سال پیش فعالیت‌های قابل دفاع و بعضا خاصی را انجام داد و همین مساله سبب شده بود انتظارها از این معاونت سیر صعودی داشته باشد تا اینکه در دولت دهم و با آمدن حمید بقایی به سازمان وقت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همه چیز خراب شد. او که هیچ سررشته‌ای از اهمیت حوزه‌های این سازمان نداشت با تصویب طرحی عجولانه تیشه به ریشه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری زد و با طرح این موضوع که هر کدام از این سه بخش سازمان باید در استان‌های مرتبط با آن ادامه کار دهند، تمام فعالیت‌های خوب و قابل قبول سازمان را از بین برد. او در این طرح معاونت میراث فرهنگی را به اصفهان و معاون گردشگری را به شیراز فرستاد تا به اصطلاح فعالیت های این بخش‌ها در این استان‌ها اثر بخشی بهتری داشته باشد، غافل از اینکه این تصمیم نه تنها هیچ پیشرفتی برای میراث فرهنگی و گردشگری نداشت بلکه با صرف هزینه میلیاردی در همان سالها شکست خورد و همه چیز دوباره به سازمان اصلی برگشت.
از این رو انتخاب یک فرد با سابقه و آگاه به مسائل و مشکلات میراث فرهنگی کمترین خواسته دوست داران و فعالان میراث فرهنگی است. از چند روز پیش صحبت بر سر آمدن علویان صدر از مدیران پیشکسوت و با سابقه است که سالها تصدی معاونت میراث فرهمنگی را در کارنامه کاری خود دارد، اما خیلی زود این خبر تکذیب شد و همچنین صحبتی هم از آمدن جمالی نژاد مطرح شد که به نظر می‌رسد او هم گزینه ضرغامی برای تصدی پست معاونت میراث فرهنگی نیست.
حالا صحبت‌ها جدی‌تر شده است و به نظر می‌رسد علی دارابی از معاونان پیشین صدا و سیما قرار است پست مهمی در وزارت میراث فرهنکی به عهده بگیرد برخی گمانه زنی‌ها از انتخاب او در پست قائم مقامی صحبت می‌کنند و عده‌ای هم از انتخاب او به عنوان معاون میراث فرهنگی! تجربه نشان داده نه تنها علی دارابی بلکه هر گزینه دیگری از بدنه صدا و سیما که آشنایی با میراث فرهنگی و چالش‌ها و مشکلات آن ندارد و از نزدیک با دغدغه‌ها و نیاز‌های این حوزه دست و پنجه نرم نکرده باشد نمی‌تواند گزینه مناسبی برای برطرف کردن مشکلات آن باشد.
بیشتر بخوانید:بهرام عین الهی؛ وزیر بهداشت رئیسی کیست؟
علی دارابی کارشناسی علوم سیاسی را در سال ۱۳۶۹ و مدرک کارشناسی ارشد خود را در همان رشته در سال ۱۳۷۲ از دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران دریافت کرد. او در رشته علوم سیاسی گرایش جامعه‌شناسی سیاسی از واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد در مقطع دکتری فارغ‌التحصیل شد.
در سابقه کاری او آمده که دارابی در سال‌های ۱۳۵۸ تا ۱۳۷۷ در جهاد سازندگی مسئولیت اداره روابط عمومی وزارت جهاد سازندگی و همچنین قائم مقام تعاون ستاد مرکزی مهندسی جنگ جهاد را بر عهده داشت. او در فاصله سال‌های ۱۳۷۷–۱۳۸۴ معاون اداری و مالی، معاون پژوهش و برنامه‌ریزی و معاون امور مراسم ستاد شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی بوده‌است. از جمله دیگر مسئولیت‌های او می‌توان به معاون امور مجلس و استان‌های سازمان صداو سیما (۱۳۸۴–۱۳۸۶)، قائم مقام سازمان صدا و سیما، معاون سیمای سازمان صدا و سیما (۱۳۸۹–۱۳۹۳)، مشاور رئیس سازمان صداوسیما (۱۳۹۳–۱۳۹۵)، معاون امور استان‌ها (۱۳۹۵ تاکنون) مشاور رئیس و مدیر بررسی تاریخی و سیاسی مؤسسه حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری (۱۳۹۳–۱۳۹۵) و رئیس ستاد سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در صدا و سیما اشاره کرد.
یکی از جنجالی‌ترین حوزه‌های وزارت نو پای میراث فرهنگی، معاونت گردشگری است معاونتی که همه به چشم نجات دهنده کشور و رها کننده ایران از وابستگی به صنعت نفت به آن نگاه می‌کنند، هر چند که رسالت اصلی این معاونت و وزارت میراث فرهنگی با تقویت همه حوزه‌ها همین چشم انداز است، اما این موضوع را نمی‌توان انکار کرد که توقع‌ها از معاونت گردشگری بیشتر از سایر معاونت‌هاست. حالا که دنیا به سمت توسعه گردشگری رفته ایران هم از سالها پیش قصد داشت همین مسیر توسعه را پیش گیرد، وظیفه این معاونت سخت و سخت‌تر می‌شود هر چند پس از شکل گیری وزارت، هدف اصلی مونسان وزیر وقت این وزارتخانه و معاونانش به اتمام رساندن همین رسالت و هموار کردن راه‌های توسعه گردشگری بود، اما شیوع ویروس کرونا و ضرر میلیارد دلاری صنعت گردشگری در جهان و ایران سبب شد که آنها نتوانند مسیری که ترسیم کرده بودند را طی کنند و حالا سکان آن را به دست ضرغامی و تیم اش داده اند.
به نظر می‌رسد گزینه‌های احتمالی معاونت گردشگری وضعیت بهتری نسبت به سایر افراد احتمالی تصدی معاونت‌های دیگر را دارند، صحبت‌های اولیه بر سر آمدن ایمانی خوشخو معاون فرهنگی اسبق جهاد دانشگاهی بود، اما خیلی زود این موضوع رد شد، هر چند که ایمانی خوشخو دکترای گردشگری دارد و سابقه مدیریت در بخش‌های مختلف گردشگری در سازمان‌های دولتی را در کارنامه کاری خود دارد، اما این خبر را او در گفت و گوی تلفنی با خبرنگاران حوزه میراث رد کرد؛ حالا صحبت‌ها بر سرآمدن علی اصغر شالبافیان پژوهشگر اسبق مرکز پژوهش‌های مجلس است؛ به نظر می‌رسد او تنها گزینه فعلی ضرغامی برای تصدی معاونت گردشگری است، شالبافیان علاوه بر سابقه استاد دانشگاهی از دور دستی هم بر صنعت گردشگری در پست‌های دولتی داشته، اما باید منتظر ماند و دید که تنها گزینه احتمالی، معاون گردشگری می‌شود یا خیر؟
او در مقطع کارشناسی ارشد مدیریت بازاریابی جهانگردی خواند اما در مقطع دکترا به سراغ مدیریت استراتژیک رفت، اما این مساله سبب نشد او از فضای گردشگری دور بماند او در مدت چهار سال مسئول گروه مدیریت جهانگردی دانشگاه سمنان را به عهده داشت و در زمینه گردشگری هم تحقیقات زیادی را انجام داده و کتابی هم با عنوان گردشگری سلامت را به رشته تالیف درآورده است. البته او مقالات زیادی درباره گردشگری نوشته و منتشر کرده است؛ به نظر می رسد علی الحساب گزینه بهتری برای معاونت گردشگری باشد.
همگان این را می‌دانند که در طول سال‌هایی که صنایع دستی از زیر مجموعه وزارت صنعت جدا شد و به سازمان وقت میراث سپرده شد، همیشه مظلوم‌ترین و مهجورترین معاونت بوده، زیرا تا سالها که درگیر گرفتن حق و حقوقش از وزارت صنعت و بعد هم از بخش‌های مختلف سازمان بود؛ هر چند هر رئیسی که با سازمان میراث آمد صحبت از بهبود وضعیت صنایع دستی کشور و هنرمندان و فعالان آن کرد، اما عملا اتفاق قابل توجهی در این بخش رخ نداد؛ چند سالی است که مدیریت این حوزه به عهده پویا محمودیان از افراد با سابقه حوزه صنایع دستی است، صحبت‌ها هم سر ماندن و ابقای او هست هم سر آمدن زهرا اربابی معاون توسعه منابع انسانی سازمان برنامه و بودجه است.
در سابقه او عضو هیات علمی دانشگاه آزاد زاهدان ثبت شده است و در دولت یازدهم و دوازدهم هم به عنوان معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی استانداری سیستان و بلوچستان مشغول به فعالیت بود و بعد هم به سازمان برنامه و بودجه رفت.او مدتی هم رييس كميته پدافند غير‌عامل سازمان برنامه و بودجه بوده است.
عزت الله ضرغامی یک سیاستمدار باسابقه اصولگراست. کسی که ید طولایی در نبرد با اصلاح‌طلبان دارد و در زمان ریاستش بر سازمان صدا و سیما ضربات متعددی به این گروه سیاسی زد. او البته بلندپرواز هم بود و قصد داشت که رئیس جمهور اصولگرایان شود. بازی عجیب قدرت در سال ۱۴۰۰ اما او را ناکام گذاشت.
با این حال چند ماهی بعد از انتخابات اصولگرایان در حال به کارگیری همه توان خود و دلجویی از همه نیروها و استفاده از آنها در سمت‌های مختلف هستند. ضرغامی هم حالا در کسوت وزیر به میدان آمده است. او که سالها رئیس رسانه ملی بوده به خوبی اقتضائات رسانه و افکار عمومی را می‌شناسد. اما نباید فراموش کرد که در زمان او رسانه ملی هرگز نتوانست در رقابت با خرده رسانه‌ها و رسانه‌های بزرگ آن سوی مرزها موفق باشد و هیچ گاه از کسوت نمایندگی یک جناح سیاسی خارج نشد.
حالا باید دید ضرغامی در وزارت میراث فرهنگی و گردشگری به کدام سمت خواهد رفت. آیا روش سیاسی و رسانه‌ای مالوفش را پی می‌گیرد و ضمن استفاده از برخی تاکتیک‌های رسانه‌ای و سیاسی بر مدار همیشگی خواهد رفت یا آن که او هم در سال‌های دوری از قدرت به لزوم برخی تغییرات پی برده است. انتخاب همکاران نخستین آزمون در مسیر سیاستمدار اصولگرای رسانه‌ای است که حالا باید میراث فرهنگی کشور را حفظ کند. میراثی که فراتر از جناح بندی سیاسی و مجادلات رسانه‌ای است.
