انفجار قیمت‌ها در بازار پروتئین و کار دشوار رئیسی با مدیران ضعیف

دیدارنیوز ـ در سایه سیاست‌های غلط گذشته که با سدسازی‌های بی منطق کشور را دچار تنش آبی کرده است، بی توجهی به مدیریت آب به جای آه و ناله سر دادن از خشکی اقلیم ایران، بی توجهی به مقابله با خشکسالی مهندسی شده در منطقه هلال شیعی و بدون برنامه عمل کردن برای واردات نهاده‌های دامی موردنیاز کشور، در استانه قحطی و جهش قیمت محصولات پروتئینی پس از ۸ سال مدیریت فاجعه بار حسن روحانی و حامیان آن قرار گرفته ایم.

بیشتر بخوانید: ماجرای دزدیدن و خوردن گوشت مرده در شادگان خوزستان چیست؟

بررسی وضعیت بازار نهاده‌های دامی کشور نشان می‌دهد که:

تولید علوفه در کشور امسال کاهش ۴۰ درصدی
خرید تضمینی گندم نیز تا نیمه اول تیرماه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته کاهش ۲۵ درصدی

داشته که نتیجه آن افزایش قیمت جایگزین‌های داخلی آن‌ها هم بوده است. به طوریکه سطح قیمت نهاده‌ها نیز جهش زیادی را تجربه کرده است به طوری که در مقایسه با تیرماه سال ۱۳۹۹:

قیمت هر کیلو کاه ۴۶۳ درصد
قیمت جو ۱۸۳ درصد
قیمت یونجه ۱۵۳ درصد
قیمت سبوس‌گندم ۱۲۴ درصد

افزایش پیدا کرده است که نشان می‌دهد کشاورزان دوران سختی را سپری می‌کنند.

دامداران سنتی و محلی که در سال‌های گذشته در تامین نهاده‌های دامی خودکفا بودند؛ مجبورند نهاده‌های دامی موردنیاز خود را از بازار تامین کنند. این وضعیت باعث شده است تا برخی دامداران با ترس از قیمت‌های نجومی ماه‌های آینده، فروش دام (حتی دام مولد) را به ترجیح دهند. گرچه نمی‌توان از آمار دام کشتار شده در کشتارگاه‌ها اطلاعات قطعی یافت، اما مقایسه میزان دام کشتار شده فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۰ با فروردین و اردیبهشت سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۹ نشان می‌دهد عرضه دام در دوماهه امسال رشد ۵۲ درصدی نسبت به مدت مشابه سال ۱۳۹۹ و رشد ۷۲ درصدی نسبت به میانگین سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۹ دارد.

غیبت دولت و نهاد‌های حاکمیتی

مجموعه این شرایط نشان می‌دهد که دولت باید نقش تنظیم گر بازار را ایفا کرده و مانع بحرانی شده کشور شود. به جای تکیه بر بازار لرزان امریکای جنوبی، می‌بایست روسیه و آسیای مرکزی جایگزین شده و از راهکاری عملیاتی برای حل مشکل کشور استفاده شود.

دولت می‌تواند با فروش ۱ میلیون بشکه نفت به روسیه و سایر کشور‌های آسیای مرکزی، نهاده‌های دامی را تهاتر کند، اما هنوز به دنبال احیای برجام و فروش نفت به اروپا هستند. به جای نقش آفرینی دولت و نهاد‌های حکومتی، شرکت‌های مرجع تولید نهاده‌های دامی دولت به حال خود رها شده اند. در سایه بی تحرکی دولت، نهاد‌های حاکمیتی هم نقش خود را به درستی ایفا نکرده و در عمل به تکمیل کننده عملکرد بد دولت تبدیل شده اند.

سازمان اقتصادی کوثر با نقش محوری در بسیاری از حوزه‌های دام و طیور کشور، حتی از ۱۰ درصد ظریفت شرکت خوراک دام پارس هم استفاده نکرده و بدیهیات شرکت داری را هم رها کرده است و به دلیل عدم افزایش سرمایه ۵۵ ساله! این شرکت، توان وام گیری با هدف افزایش جدی ظرفیت تولید را ندارد. یعنی سازمان کوثر به خاطر منافع شرکتی خود هم که شده بهینه عمل نکرده است.

بررسی وضعیت واردات نهاده‌های دامی و گندم نشان می‌دهد که در دوماهه اول سال ۱۴۰۰، ۶۳۷ هزار تن گندم، ۵۱۵ هزار تن جو دامی، یک‌میلیون و ۹۵ هزار تن ذرت و ۴۳۹ هزار تن نیز کنجاله سویا وارد کشور شده است.

درحالیکه در سال گذشته سه میلیون و ۲۸۵ هزار تن گندم، یک میلیون و ۸۶۴ هزار تن جو دامی، ۹ میلیون و ۸۶۵ هزار تن ذرت و یک میلیون و ۸۲۷ هزار تن نیز کنجاله وارد کشور شده بود.

آمار‌های وزارت جهاد کشاورزی نشان می‌دهد که، کل نیاز مصرفی سالانه گندم کشور حدود ۹ میلیون تن (خرید تضمینی)، نیاز به مصرف جو سالانه پنج‌میلیون تن، در ذرت حدود ۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تن و درخصوص کنجاله سویا نیز سالانه دو میلیون تن است.

در صوررتی که یک خانه تکانی مدیریتی در حوزه غذایی کشور اتفاق نیافتد، سال ۱۴۰۰ را باید سال جهش قیمتی در محصولات پروتئینی و بر باد رفتن امنیت غذایی ایران نامید. رئیسی کار دشواری با مدیران کشاورزی کشور در پیش رو دارد.