از ویلا‌های غیرمجاز تا رستوران‌هایی که درحریم رودخانه جولان می‌دهند

دیدارنیوز ـ براساس مصوبه شورای عالی امنیت ملی هرگونه ساخت‌وساز در حریم زیست‌محیطی رودخانه‌ها ممنوع است.

جاده چالوس به عنوان یکی از زیباترین مکان‌های گردشگری کرج از ابتدا نه تنها برای مردم این شهر بلکه برای دیگر مردم ایران به ویژه پایتخت نشینان نیز مسیر ارتباطی برای رفتن به شهر‌های شمالی و پر از خاطره بوده است.

در سال‌های گذشته به ویژه در دهه اخیر ساخت وساز‌های زیادی در حاشیه این رودخانه انجام شده است که برخی از آن‌ها غیرقانونی و بدون مجوز و رعایت اصول ساخت در حریم رودخانه و قوانین محیط زیست بوده که علاوه بر زیر پا گذاشتن حقوق دیگران، آسیب زیادی برای طبیعت و محیط زیست به همراه داشته است و در کنار این‌ها باعث شده زیبایی طبیعی آن کم و دور از چشم بماند.

هرچندوقت یکبار نهاد‌های قضایی استان به این قضیه ورود کرده و با شناسایی بنا‌های غیرمجاز با مجوز قانونی اقدام به تخریب آن‌ها می‌کنند و همچنین موارد غیرقانونی به دلیل اهمیت این موضوع دربحث محیط زیست در شورای عالی امنیت ملی نیز ارائه و توسط مقامات کشوری مورد بررسی قرار گرفته است.

در محدوده این جاده ۶۱ شهر و روستای کوچک و بزرگ وجود دارد که برخی از آن‌ها که به مسیر اصلی جاده چالوس نزدیکترند به دلیل تردد زیاد در این مسیر و مشکلات متعاقب آن با دشواری‌هایی روبه رو هستند.

آسارا یکی از مناطقی است که تحت تاثیر ساخت وساز‌های بی رویه جاده چالوس با مشکلاتی مواجه است و برای مردم آن دغدغه‌هایی ایجاد شده است.

ساخت‌وساز در حریم رودخانه کرج هم که بخش بزرگی از آن از جاده چالوس می‌گذرد، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین سوژه‌های زیست‌محیطی کشور، همواره مطرح بوده است. حریم عمومی این رودخانه که زمانی برای استفاده همه شهروندان بود، اکنون مملو از رستوران و ویلاست.

لاکچری‌هایی که برای دیدن طبیعت دیوار شده اند

این روز‌ها اگر کنار این رودخانه بروید، فقط دیوار می‌بینید؛ دیوار‌هایی که هرازگاهی فقط شکلش عوض و گاهی فنس و گاهی دیوار‌های بتنی مانع حضور مردم در کنار رودخانه می‌شود. اکثر رستوران‌های اطراف رودخانه حتی به داخل آب نیز تجاوز کرده‌اند و آلاچیق‌هایشان در رودخانه قرار دارد.

کسب درآمد از منابع عمومی برای بعضی افراد آن‌چنان شیرین است که به‌راحتی تغییر کاربری داده‌اند؛ البته این موضوع درباره ویلا‌ها هم صدق می‌کند.

جاده‌ای که دلبرانه هایش را گرفته اند

نزدیک جاده چالوس که می‌شوی، دلت می‌خواهد کنار رودخانه کرج بنشینی و از مناظر زیبا لذت ببری، اما متاسفانه رستوران‌ها و ویلا‌های لاکچری حاشیه رودخانه شرایط را دشوار می‌کنند.

یکی از رستوران‌داران در پاسخ به غیرقانونی بودن فعالیتش در حریم رودخانه می‌گوید: بیش از ده سال است که در این‌جا رستوران داریم و با سند و جواز فعالیت می‌کنیم. این رستوران‌ها ویژگی جاده چالوس است و استقبال بسیاری از آن‌ها می‌شود.

ابطحی می‌گوید: بیشتر رستوران‌های قدیمی در این منطقه سند مالکیت دارند؛ البته تعدادی هم هستند که یک‌روزه ساخته شده‌اند.

ویلا‌ها و رستوران‌هایی که حریم رودخانه را دور می‌زنند

یکی از افرادی که اصالتاً اهل روستا‌های اطراف چالوس است، با گلایه از افزایش روزافزون ویلا‌ها و رستوران‌های حریم رودخانه می‌گوید: ما که اهالی همین منطقه هستیم، باید برای چند ساعت نشستن کنار رود، پول بپردازیم.

او می‌گوید: بسیاری از افرادی که ادعای مالکیت دارند، به‌بهانه این‌که حریم رودخانه جزو املاک شخصی آن‌هاست، از رفتن مردم به کنار رودخانه جلوگیری می‌کنند؛ درصورتی‌که ۳۰ یا ۴۰ سال قبل همه روز ما در کنار رودخانه می‌گذشت و مالکی نداشت.

مزیدی می‌گوید: برخی از رستوران‌داران برای خود حریم هم تعیین کرده‌اند و تابلو زده‌اند که ورود به این بخش رودخانه ممنوع است. حالا شهروندانی که دلخوشی آن‌ها در روز تعطیل نشستن کنار رودخانه است، باید هزینه کنار رودخانه بودن را به متخلفان پرداخت کنند.

او می‌افزاید: ویلا‌هایی که در جاده چالوس و کنار رودخانه کرج ساخته شده‌اند، بیش‌تر ایام سال خالی از سکنه‌اند و صاحبان آن‌ها گاه حتی چند ماه یک بار هم سری به ویلای خود نمی‌زنند؛ برخی از آن‌ها حتی روی رودخانه پل ساخته‌اند و درب گذاشته‌اند تا کسی به آن سوی رودخانه نرود. باید بگویم دیگر راهی برای رفتن به کنار رودخانه وجود ندارد.

عواید جاده چالوس در جیب غیر بومیان

یکی از اهالی آسارا در جاده چالوس می‌گوید: مردم آسارا و دیگر روستا‌ها با وجود قرار داشتن در یکی از بهترین و پررونق‌ترین مناطق کشور، اما با مشکلات زیادی روبرو هستند.

محمدی می‌گوید: جاده چالوس یکی از پرترددترین و پرگردشگرترین مناطق است، اما عواید این ویژگی به جیب غیربومیان این منطقه ریخته می‌شود چرا که بیشتر کسبه و رستوران داران این منطقه از اهالی اینجا نیستند و بومیان این منطقه باید معضلاتی مانند ترافیک و آسیب‌های محیطی و آلودگی آن را متحمل شوند.

محمدی می‌افزاید: در این منطقه ساخت وساز‌های غیرقانونی زیادی انجام شده که باعث شده این منطقه از بکری و زیبایی اولیه خود در آمده و همچنین آسیب‌های زیست محیطی زیادی را ایجاد کرده است.

ساخت و ساز‌های غیرمجاز، عامل آلودگی آب رودخانه کرج

رستوران‌ها و ویلا‌هایی که به صورت غیرقانونی در حاشیه رودخانه ساخته شده اند علاوه بر این که دیگر اجازه نمی‌دهند مردم از زیبایی طبیعت و محیط زیست لذت ببرند از طرف دیگر هم باعث آلودگی‌هایی می‌شوند که از طریق رستوران‌ها و ساخت و ساز‌های غیرقانونی وارد آب می‌شود.

فردین حکیمی مدیرکل حفاظت محیط زیست استان البرز در خصوص آلودگی رودخانه حفاظت شده کرج گفت: رودخانه حفاظت شده کرج به دلیل عبور از صخره‌ها و شیب بالا همراه با تلاطم و جوش و خروش بوده و به همین دلیل از ظرفیت خوپالایی بالایی برخوردار است.

او می‌گوید: عامل اساسی نگران کننده در رودخانه کرج، ورود فاضلاب‌های بهداشتی بوده و تقریبا وجود فاضلاب‌های شیمیایی که ناشی از فعالیت صنعت می‌باشد در این حوزه نداریم.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان البرز در خصوص آلودگی‌های نفتی این رودخانه می‌افزاید: عمده اتفاقاتی که منجر به نشت مواد نفتی به رودخانه می‌شود سهل انگاری سرایداران ویلا‌های مسکونی در زمان سوخت گیری مخازن ذخیره سوخت و یا به دلیل پوسیدگی لوله‌ها و یا مخازن ذخیره سوخت ویلا‌ها و مراکز خدماتی مستقر در حاشیه رودخانه می‌باشد.

او می‌گوید: تراکم ساخت و ساز‌های غیرمجاز در حریم و بستر رودخانه و عدم دسترسی به حاشیه رودخانه، نظارت و پایش کارشناسان محیط زیست را دچار مشکل کرده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان البرز افزود: در زمان حاضر در محدوده پایین دست سد کرج واحد‌های خدماتی و مسکونی متعددی در حریم و بستر رودخانه کرج استقرار دارند که بر اساس قانون توزیع عادلانه آب نیازمند تعیین تکلیف قانونی و ساماندهی می‌باشند.

آبزیانی که نفس شان به شماره می‌افتد

آب آلوده نه تنها به محیط زیست و انسان آسیب رسان است بلکه خطری برای آبزیان و ماهیان به حساب می‌آید و منجر به از بین رفتن آن‌ها می‌شود. همچنین به دغدغه‌ای جدی برای پرورش دهندگان ماهی البرز که از آب رودخانه کرج حوضچه‌های خود را پر می‌کنند، تبدیل شده است.

قزل‌آلای خال قرمز، قزل‌آلای رنگین کمان، ماهی خیاطه، سس ماهی و ماهی سرمخروطی سیاه فلس از جمله ماهیان موجود در رودخانه کرج هستند، اما متأسفانه در حال حاضر به دلیل استقرار واحد‌های خدماتی، اراضی کشاورزی، مراکز مسکونی روستایی، ورود انواع فاضلاب‌های شهری و کشاورزی، تهدید زیستگاه و همچنین به دلیل گستردگی منطقه استحفاظی و وسعت حوزه عمل و کمبود نیروی انسانی و امکانات، کاهش چشمگیری در جمعیت برخی از انواع این گونه‌ها مشاهده شده است.

شورگشتی مسئول بخش تحقیق، توسعه و تجهیزات پرشین آکوتکنیک می‌گوید: آلودگی زیست محیطی به شدت پرورش دهندگان ماهی را آزار می‌دهد. مردم، رستوران‌ها و صنایع نباید محیط‌های آبی را آلوده کنند. آلودگی آب باعث بیماری آبزیان می‌شود و من جایی مشاهده کردم که ورود کلر به آب باعث مرگ کل ماهیان یک مرکز پرورش ماهی شده بود.

او می‌گوید:از آنجایی که هر انسان به عنوان یک شهروند مسئول جامعه و زیبایی‌های طبیعت است، باید در وهله اول هر شخصی به نوبه خود به طبیعت و زیبایی هایش احترام بگذارد تا این امانت بزرگ را برای آیندگان حفظ نماییم.

دستکاری در طبیعت به چه قیمتی؟

دستکاری در طبیعت، ساخت و ساز‌های غیرمجاز و غیراصولی در حریم رودخانه‌ها و تصرف اراضی حاشیه‌ای رودخانه جاده چالوس داستانی است که روایتش به مثنوی هفتاد من نیازمند است.

به نظر می‌رسد مشکل آلودگی آب و ساخت و ساز‌های غیرقانونی در حاشیه رودخانه معضل بزرگی است که ساماندهی به آن نیازمند خرد جمعی است، اما از این پس باید به فکر باشیم تا دیگر ساخت و سازی در حاشیه رودخانه‌ها انجام نشود و زباله‌ای به آب زلالی که حیات بخش خلقت تمام عالم است، ورود نکند.

گزارش از دانیال خلج