سرمازدگی محصولات کشاورزی، غصه پرتکرار کشاورزانیست که این روز‌ها تمام هست و نیست خود را طی یک سرمای شبانه از دست داده اند.
دیدارنیوز ـ شاید ضرب‌المثل «سالی که نکوست از بهارش پیداست» برای باغداران پسته ایران معنایی روشن‌تر از دیگران داشته باشد، آنجا که در ابتدای بهار با یک سرمای شبانه، تمام هستی سال خود را می‌بازند و یا با گذر از بهاری بی‌حادثه، امیدوارانه چشم به انتظار فصل برداشت دارند.
در طی سال‌های گذشته، مناطق پسته‌کاری ایران از آسیب سرمازدگی مصون نبوده‌اند و حتی در بعضی سال‌ها خسارت ناشی از سرما، آنقدر شدید بوده که درصد زیادی از محصول را از بین برده است که به نظر می‌رسد مهمترین خسارت سرما، از بین رفتن گل‌های تازه باز شده و جوانه‌هاست.
سرمازدگی یک پدیده جوّی است و زمانی حادث می‌شود که درجه حرارت محیط کمتر از میزان دمایی باشد که برای رشد گیاه لازم است.
کشاورزان پسته کار که در سال‌های اخیر با هزینه‌های سرسام آوری در بخش کشاورزی برای تولید محصول خود مواجه شده اند، خسارت سرمازدگی را باری سنگین و طاقت فرسا به اقتصاد پسته استان می‌دانند که می‌تواند فعالیت‌ها را در این حوزه مختل کند.
مهدی سیف الدینی کشاورز زرندی به سرمازدگی درختانش اشاره کرد و گفت: من۱۲۰هکتار زمین دارم، با توجه به اینکه پارسال، سال پسته نبوده، امسال هم به دلیل سرمازدگی متاسفانه صددرصد محصول پسته ام آسیب دیده و جوانه‌های زایشی سال آینده نیز از بین رفته است، به همین دلیل سال بعد هم محصول خوبی نخواهم داشت.
او با تأکید بر اینکه اگر جهاد کشاورزی نیز بخواهد وام ۱۸ درصد به کشاورزان بدهد، واقعا برای ما مشکلی را حل نمی‌کند، افزود: با توجه به هزینه‌های بالای کشاورزی، واقعا برای کشاورزان پسته اوضاع فجیعی رخ داده است که مسئولان باید برای این موضوع چاره‌اندیشی کنند.
منصور میرزایی یکی دیگر از کشاورزان شهرستان زرند با اشاره به اینکه ۷۰ هکتار زمین پسته دارم، گفت: صددرصد محصولم را سرما زده است و با هزینه‌های بالایی که ما صرف این باغات پسته می‌کنیم، واقعا شرایط برای ما سخت شده و ضرر زیادی را متحمل شده ایم.
رضا محمدی مدیر جهاد کشاورزی شهرستان زرند گفت: ۳۰ هزار هکتار از باغات شهرستان زرند، به طور میانگین قریب به ۶۰ درصد، از سرمازدگیِ آغاز نیمه دوم فروردین ماه امسال، خسارت دیده اند.
او افزود: دهستان‌های شعبجره، جرجافک، خانوک، اسلام آباد، بهشت وحدت و محمد آباد از این سرمازدگی خسارت دیده اند که برآورد اولیه خسارت، نابودی قریب به ۱۱ هزار تن محصول به ارزش تقریبی هزار و ۶۵۰ میلیارد ریال است.
محمودآبادی مدیر جهاد کشاورزی شهرستان سیرجان نیز در گفتگو با خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمان با اشاره به خسارت وارده در اثر کاهش ناگهانی دما در روز‌های ۱۶ و ۱۷فروردین امسال و سرمازدگی محصولات زراعی و باغی شهرستان سیرجان گفت: خسارت وارده به محصول امسال و خشکیدگی جوانه‌های زایشی سال آینده پسته در سطح ۳۷ هزار و۶۷۰ هکتار بین ۴۰ تا ۱۰۰ درصد به میزان ۱۲هزار و ۸۵۵ تن به مبلغ ۱۷ میلیون و ۹۹۷ هزار ریال است.
عباس سعیدی رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان در گفتگو با خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمان گفت: افت دما در ۱۶، ۱۷ و ۱۸ فروردین ماه امسال که در برخی موارد تا منفی پنج درجه سانتی گراد نیز رسید و با توجه به زمان گلدهی باغات پسته، گردو و سایر محصولات که یکی از حساس‌ترین مراحل زندگی گیاه است، به ۱۷۰ هزار و ۶۵۰ هکتار از باغ‌های پسته، ۲۳ هزار و ۵۴۹ هکتار از محصولات سردسیری و در مجموع ۹۱ هزار و ۳۸۷ میلیارد ریال باغات این استان خسارت وارد کرد.
او افزود: خسارت قابل توجهی بر اثر وقوع سرمای ناگهانی در ابتدای امسال به محصولات کشاورزی کرمان وارد شد که آثار منفی آن در اقتصاد این استان در آینده دیده خواهد شد.
سعیدی، سطح زیر کشت باغات پسته بارور این استان را ۲۱۲ هزار هکتار اعلام کرد و بیان داشت: بین ۲۰ تا ۸۰ درصد از باغات پسته کرمان دچار سرمازدگی شده است.
او تصریح کرد: سرما به ۵۳ هزار و ۸۲۲ تن از محصول پسته در شهرستان‌های سیرجان، انار، شهربابک، رفسنجان، کرمان، بردسیر، زرند، بافت و کوهبنان، هشت هزار میلیارد تومان خسارت وارد کرد.
سعیدی گفت: در باغات پسته علاوه بر اینکه محصول امسال نابود شده، جوانه‌های زایشی سال آینده نیز از بین رفته و خسارت غیر قابل جبرانی به باغداران زحمتکش وارد شده است.
او افزود: این امر با توجه به اینکه عمده سطح زیر کشت شهرستان‌های خسارت دیده پسته هست، سبب وارد شدن فشار اقتصادی شدید به تولید کنندگان این محصول شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان تصریح کرد: در بازدید نماینده صندوق بیمه کشور از باغ‌های سیرجان به دلیل سرمازدگی اخیر، مقرر شد صندوق بیمه نسبت به پرداخت غرامت کشاورزان خسارت دیده در اسرع وقت اقدام کند.
او همچنین توسعه ایستگاه‌های هواشناسی بخش کشاورزی با پراکنش مناسب در باغ‌ها به منظور پیش بینی دقیق و به هنگام خسارات را از برنامه‌ای سازمان در آینده اعلام کرد.
پسته محصولی ارزشمند در بخش کشاورزی است که صادرات آن ارز آوری خوبی برای کشور به همراه خواهد داشت و همچنین اشتغالزایی فراوانی در سهم بخش اشتغال استان کرمان دارد، لذا خسارت به این بخش، تبعات سنگینی برای استان و کشور دارد و لازم است مسئولان نسبت به جبران و کاهش آسیب‌ها اقدامات لازم را انجام دهند.
از سوی دیگر سرمازدگی باغات پسته، پدیده تکرار پذیری است که باید برنامه اساسی و مدونی برای جلوگیری از این خسارت طبیعی اندیشیده و اجرا شود تا قصه یخ زدگی محصول کابوس پسته کاران نشود.
استفاده از راهکار‌های علمی و نوین کشاورزی برای جلوگیری از سرمازدگی و تغییر شرایط و قوانین بیمه محصولات کشاورزی، به طوری که کشاورزان برای بیمه محصولات خود رغبت داشته باشند از مهمترین راهکار‌های کاهش و جبرای خسارت‌های سرما به محصول پسته است.
گزارش از صدیقه حاتمی
