اغلب تخلفات پژوهشی مربوط به دانشگاه‌های غیر معتبر است!

دیدارنیوز ـ دکتر مهدی پورفتح با بیان این‌که وجود اعضای هیئت علمی برجسته، دانشجویان و پژوهشگران نخبه و زیرساخت‌های مناسب زمینه را برای کار علمی پژوهشی درجه یک فراهم می‌کند، اظهار کرد: در دانشکده‌های دورافتاده که امکانات مناسب و ... وجود ندارد نمی‌توان انتظار پژوهش‌های درجه یک را از دانشجویان داشت.

وی با بیان این‌که علت افت کیفیت پژوهش‌ها و مقالات حاصل از آن‌ها تمرکز بر روی کمیت پژوهش‌ها بوده است، افزود: طی دهه‌های اخیر بر روی افزایش کیفیت پژوهش‌ها و مقالات حاصل از آن‌ها کار شده است به نحوی که در دهه ۶۰ تمرکز صرفا روی آموزش بوده و میزان خروجی پژوهشی دانشگاه‌های کشور بسیار ناچیز بوده و از دهه‌های ۷۰ و ۸۰ بر میزان این پژوهش‌ها اضافه شده است.

مدیر کل پژوهش‌های کاربردی دانشگاه تهران با بیان این‌که در دهه ۹۰ به لحاظ کمی پژوهش‌ها رشد قابل توجهی داشته است، گفت: البته هیچ یک بدون خطا و اشتباه نبوده است.

پورفتح افزایش کمی مقالات و پژوهش‌ها در دهه ۹۰ را توام با رشد کیفی برشمرد و افزود: ژورنال‌های موجود به لحاظ کیفی دسته‌بندی شده‌اند به عنوان مثال ۲۵ درصد اول ژورنال‌های برتر در هر حوزه تخصصی در دسته Q ۱ و ۲۵ درصد دوم ژورنال‌های برتر در دسته Q ۲ قرار دارند که چاپ مقاله در این ژورنال‌ها به عنوان شاخصی از با کیفیت بودن این پژوهش‌ها و مقاله‌های حاصل از آن‌ها می‌تواند در نظر گرفته شود.

وی با بیان این‌که دانشگاه تهران در چاپ مقالات در ژورنال‌های Q ۱ و Q ۲ پیشرفت زیادی داشته است، تولید مقالات و پژوهش‌های معتبر را منوط به مأموریت‌گرا شدن دانشگاه‌ها دانست و اظهار کرد: باید در سطح کشور دست‌کم ۱۰ دانشگاه در مرز‌های علم در سطح بین‌المللی کار کنند و بقیه دانشگاه‌ها نظیر دانشگاه جامع علمی کاربردی متمرکز بر افزایش مهارت‌ها باشند.

پورفتح با انتقاد از برخی سیاه‌نمایی‌ها در حوزه فعالیت‌های پژوهشی گفت: هم اکنون بسیاری از همکاران در ژورنال‌های معتبر دنیا فعالیت‌های پژوهشی خود را منتشر می‌کنند و دانشگاه تهران و بسیاری دیگر از دانشگاه‌های برتر کشور در دهه اخیرپیشرفت خوبی در این‌باره داشته اند.

وی با اشاره به شناسایی مواردی از تخلف پژوهشی در دانشگاه تهران افزود: پس از شناسایی آن‌ها مشخص شد علت آن بعضا همکاری‌های مشترک با دانشگاه‌های کم اعتبار‌تر بوده است.

مدیر کل پژوهش‌های کاربردی دانشگاه تهران با بیان این‌که فعالیت پژوهشی در حوزه علوم انسانی هنوز جای کار دارد، تصریح کرد: فعالیت پژوهشی در علوم انسانی برخلاف علوم تجربی، نسبی است و به فرهنگ یک کشور و مسایل خاص منطقه‌ای و محلی ارتباط دارد به عنوان مثال چالش‌های فرهنگی و اجتماعی در ایران با کشور‌های دیگر می‌تواند تفاوت‌های جدی داشته باشد لذا در پژوهش‌های علوم انسانی لازم است به مسائل ملی و منطقه‌ای توجه بیشتری شود.

پورفتح با بیان این‌که در پژوهش‌های علوم تجربی فاکتور‌های خارجی، همانند تعداد ارجاعات به مقاله مد نظر قرار میگیرد، افزود:، اما در حوزه علوم انسانی به خود کار پژوهشی باید توجه بیشتری شود.

وی با بیان این‌که باید به پژوهش‌های علوم انسانی با شاخص‌های دیگری نگاه شود، گفت: ارزیابی کار‌های حوزه علوم انسانی در کل دنیا مقوله دشواری است این در حالی است که این کار در دیگر حوزه‌ها نظیر مهندسی و پزشکی به این شدت دشوار نیست.

مدیر کل پژوهش‌های کاربردی دانشگاه تهران با اعتقاد به این‌که باید در فعالیت‌های پژوهشی حوزه علوم انسانی میزان تأثیرگذاری اجتماعی مد نظر قرار گیرند، افزود: به عنوان مثال طرح‌های پژوهشی برای افزایش توانمندی در مناطق محروم تأثیرگذاری زیادی دارد.

پورفتح در ادامه درباره قانون ارتقاء اعضای هیئت علمی خاطرنشان کرد: در این قانون برای مواردی، چون اختراع و تجاری‌سازی آن امتیازات خوبی قایل شده‌اند.

مدیر کل پژوهش‌های کاربردی دانشگاه تهران افزود: اگر اقبال در این‌باره کم است علت آن بازار کار، وضعیت اقتصادی کشور و ... است که در این موارد نقش دانشگاه کاهش می‌یابد.

پورفتح با بیان این‌که قانون ارتقاء به تنهایی نمی‌تواند عاملی برای تشویق افراد برای فعالیت در حوزه اختراعات و تجاری سازی محصولات دانش بنیان باشد، گفت: نقش بازار کار در این حوزه پررنگ‌تر است شاید بازار کار کشور برای واسطه‌گری و بازرگانی مستعدتر باشد تا تولید.

مدیر کل پژوهش‌های کاربردی دانشگاه تهران با اشاره به وجود ۲۱۰۰ موسسه پژوهشی در کشور گفت: باید در بسیاری از مراکز، مهارت‌ها آموزش داده شود. در آلمان که کشوری صنعتی است ۳۰ درصد افراد از دانشگاه‌ها فارغ‌التحصیل می‌شوند و ۷۰ درصد از مدارس عالی تخصصی. لازم است در کشور تعداد بسیار محدودی از دانشگاه‌ها بر روی مرز‌های علم و فن آوری فعالیت کنند و بخش بیشتر این موسسات و دانشگاه‌ها تمرکز روی افزایش مهارت و نیاز‌های فعلی صنعت و جامعه داشته باشند.