دیدارنیوز ـ پرستو بهرامی‌راد: قرارداد برجام جان تازه‌ای گرفته است. مذاکراتی در وین با حضور ایران و ۴+۱ شکل گرفته است که احتمالاً گره کور برجام را با میانجی‌گری اروپا تا حدودی باز کند.
هجدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام که روز جمعه ۱۳ فروردین به صورت مجازی آغاز شد، جلسه بعدی ۱۷ فروردین به صورت حضوری در وین از سر گرفته شد و سومین جلسه ۲۰ فروردین در یکی از هتل‌های وین برگزار شد. عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه، ریاست هیات ایران را در این نشست برعهده داشت و نمایندگانی از سایر دستگاه‌ها از جمله بانک مرکزی، وزارت نفت و سازمان انرژی اتمی، او را در این نشست همراهی کردند. رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران به طور رسمی در این نشست شرکت نداشتند، اما مذاکرات غیر مستقیمی از طریق میانجی‌گری اروپا انجام شده است.
تا به امروز هم مقامات دو کشور ایران و آمریکا در خصوص این مذاکرات اظهارنظر‌های مختلفی کرده‌اند. ند پرایس، سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا مذاکرات وین درباره احیای توافق هسته‌ای گفته است. سید عباس عراقچی با بیان اینکه تلاش‌های هر دو گروه کاری تحریم‌ها و اقدامات ایران خوب بود، افزود: «همچنان نیاز است بحث‌ها ادامه یابد. به ویژه موضوع رفع تحریم‌ها که موضوع پیچیده‌ای است. من به عنوان دیپلمات خوشبین هستم.» خبرگزاری کیودو ژاپن که اخبار مربوط به نشست وین در مورد برجام را پوشش داده است در گزارشی نوشت که ایران طرح پایان بازی را برای احیای برجام پیشنهاد کرده است. طرح توافقی مبتنی بر رفع همزمان کل تحریم‌ها و بازگشت همزمان ایران به کل تعهدات در برجام است. در مورد این چارچوب، در ملاقات فرانکفورت قبل از وین توافق شده و مشکل فقط پیچیدگی‌های فنی و عملیاتی اجرای این پیشنهاد است. با این نظرات و اخباری که منتشر می‌شود به نظر می‌رسد احبای برجام کلید خورده است.
برای بررسی این موضوع که آیا مذاکرات به سمت حل بحران قرارداد برجام می‌رود یا خیر؟ دیدار با محسن پاک‌آیین، دیپلمات سابق به گفتگو کردیم.
محسن پاک‌آیین در خصوص نتیجه اولیه مذاکرات وین می‌گوید: «در مورد مذاکرات هنوز نمی‌توان با ضرس قاطع نتیجه را اعلام کرد؛ زیرا مذاکرات هنوز تمام نشده است. مذاکرات رسمی در سطوح معاونین وزرا انجام شده و کارگروه‌هایی تشکیل شده و مباحث فنی را مطرح کردند. الان هم هیات‌ها به کشور‌های خودشان برگشتند تا مسائل مطرح شده را مورد مشورت قرار دهند. با بررسی بقیه نظرات ممکن است حتی در چهارشنبه هم نتیجه‌ای حاصل نشود و هیات‌ها مجبور شوند باز به کشور خودشان بیایند و مشورت بگیرند؛ لذا مذاکرات و مسائل پیرامونش خیلی پیچیده است؛ ولی آنگونه که مسئولین هیات‌ها بعد از مذاکرات اولیه بیان کردند، همه روند را رو به جلو دانستند و امیدوار به نتیجه هستند. ولی آیا اینکه توافقی صورت بگیرد و نتیجه مطلوب ایران که سیاست قطعی‌اش با نظر رهبر معظم انقلاب اعلام شده تامین می‌شود این خیر را باید صبر کنیم و ببینیم در آینده چه اتفاقی می‌افتد.»
وی در ادامه بیان می‌کند: «اینگونه که مقامات آمریکایی مطرح کردند آن‌ها به دنبال برداشتن همه تحریم‌ها نیستند و کلامشان این را نشان می‌دهد، ولی باید دید توافقات به کدام سمت می‌رود. موضوعی مطرح شده فقط مسئله برجام است و خواسته ایران لغو کل تحریم‌ها و راستی آزمایی است. اما آینده روابط ایران و آمریکا چه خواهد شد موضوعی نیست که در جلسات وین مطرح بشود و موضوعی نیست که ما الان راجع به آن صحبت بکنیم. چون آمریکا دارای یک سابقه خشونت علیه مردم ایران قبل از انقلاب تا امروز است و اعتماد بین مردم ایران و آمریکایی‌ها وجود ندارد و لذا فعلاً راجع مسئله مذاکرات ایران و آمریکا نمی‌شود اظهارنظر کرد.»
پاک‌آیین در مورد سوال اینکه آیا ایران روند گام به گام را می‌پذیرد یا خیر، می‌گوید: «سیاست کلی ایران این است که کلیه تحریم‌ها لغو شود و وضعیت قبل از خروج آمریکا به برجام ایجاد شود و در واقع ما به دنبال راه حل گام به گام نبوده و نیستیم و اعتقاد داریم یک گام باید فقط برداشته شود و آن هم لغو تحریم‌ها است و در این صورت ایران هم به تعهدات برجامی خود باز می‌گردد.»
این دیپلمات سابق در خصوص همزمانی و ربط آزادسازی کشتی کره‌ای با مذاکرات وین می‌گوید: «من در جزئیات امر مطلع نیستم، ولی بعید می‌دانم ارتباطی به مذاکرات وین داشته باشد.»
محسن پاک‌آیین بحث تصویب FATF را اهرمی برای ایران در مذاکرات وین نمی‌داند و بیان می‌کند: «FATF یک بحث کارشناسی و فنی است و کاملاً یک مسئله مجزا از مذاکرات وین به حساب می‌آید که در مجمع تشخیص مصلحت مورد بررسی قرار می‌گیرد.»
کارشناسان تا امروز مذاکرات وین را دریچه‌ای بزرگ برای احیای برجام می‌دانند و بی شک چشم بسیاری به مذاکرات آتی ایران و ۴+۱ در وین خواهد بود. احتمالاً با ادامه این روند مذاکرات به نجات برجام بینجامد.
