دیدارنیوز ـ مهدی مطهرنیا در گفتگویی با اشاره به امضای سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین گفت: سفر وزیر خارجه چین به ایران در بافت موقعیتی ناشی از وضعیت ناموزون میان واشنگتن و تهران نشان دهنده تحرک ایران برای رهایی از وضع موجود است.
وی تصریح کرد:در واقع امضای سند همکاری ۲۵ ساله ایجاد اتحاد استراتژیک با پکن است، چین به ایران به عنوان بازار پرسود و پرمنفعت نگاه می‌کند و نمی‌خواهد همکاری ایران و چین موجب حرکت منفی چین در مجموعه نظام بین‌الملل باشد؛ بنابراین سند همکاری بلندمدت با ایران را دنبال کرده و نگاه سیستماتیک به کل منطقه دارد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: سفر به تهران در واقع پس از سفر به عربستان و ترکیه می‌تواند تلاش چین در مجاب کردن دیگر کشور‌ها را نشان دهد، از طرف دیگر آنچه بیشتر مطرح می‌شود این است که در امضای این سند با مقام ارشد نظام یعنی رهبری هماهنگی‌ها صورت می‌پذیرد و سابقه این مسئله هم بنا به گفته بسیاری از کسانی که در ارتباط با اقتصاد چین فعال بودند، گواه این است، از زمانی شروع شده که علی لاریجانی به عنوان رئیس مجلس به همراه حسین آقامحمدی مشاور اقتصادی دفتر رهبری در سفر به چین این مسئله را برای گسترش روابط اقتصادی دو کشور مطرح کردند.
مطهرنیا خاطر نشان کرد: به عبارت دیگر کلمه به کلمه مذاکرات با رهبری چک می‌شده و این نکته را باید در نظر داشته باشیم که اراده قدرتمندی برای همکاری بیشتر با چین در جهت توازن قدرت در منطقه به نفع ایران در برابر ایالات متحده است که از جهت دیگر می‌تواند ناشی از فشار‌های حداکثری ترامپ و پس از آن بایدن باشد. طبیعتا اگر این همکاری‌ها در قالب تحریم‌های بین‌المللی صورت می‌گیرد متضمن برخورد پکن با واشنگتن و یا به عبارتی جنگ میان شرق و غرب باشد.
وی همچنین بیان کرد: از سوی دیگر منتقدان این سند بر این باور هستند که جمهوری اسلامی ایران براساس پارادایم «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی» برنامه‌ها را دنبال می‌کند و این گفتمان از اوایل انقلاب براساس قاعده نفی سبیل مطرح بوده که اگر توافقنامه‌هایی منجر به تسلط بیشتر بر ایران صورت گیرد می‌تواند تبعات منفی برای آینده ایران داشته باشد.
مطهرنیا گفت: اراده ایران در جهت توازن قدرت در منطقه و همچنین در سطح بین‌الملل میان پکن و واشنگتن است در نتیجه ایران برای گریز از غرب در دامن شرق فرو رفته و این احتمال وجود دارد که چین در آینده بتواند چیرگی خود را تحکیم بخشد، لذا این نگرانی از سوی منتقدان منجر شده تا این قرارداد را با توافقنامه‌های تاریخی که جنبه منفی داشته‌اند مقایسه کنند.
این کارشناس مسائل سیاسی همچنین ادامه داد: با توجه به اینکه اراده سیاسی برای همکاری ایران و پکن وجود دارد و از پنج سال گذشته نیز این مسئله مطرح شده و از آن زمان تاکنون مقام‌های حکومتی از این سند نام برده‌اند، اما هنوز ابعاد آن برای مردم کاملا روشن نیست اگرچه پیش نویس این سند در محافل سیاسی و اقتصادی و در برد ژورنالیستی منتشر شده، اما سند رسمی محسوب نمی‌شود لذا ابهاماتی در این زمینه وجود دارد.
وی خاطر نشان کرد: ایران و چین در آستانه امضای سندی جامع قرار دارند که ابعادش برای مردم مشخص نیست و نخستین فردی هم که در مورد ابهامات آن سخن گفت محمود احمدی‌نژاد رئیس جمهور سابق کشورمان بود، اما حرف علمی، متقن و مستحکم در مورد آن هنوز مطرح نشده است.
مطهرنیا اظهار کرد: بنابراین باید منتظر باشیم که جزئیات این سند هم منتشر شود و پس از آن نیازمند بررسی عالمانه است. سرمایه‌گذاری در نفت ایران، شرکت ملی صادرات گاز، صنایع پتروشیمی، همکاری‌های امنیتی، نظامی و... در ارتباط با این سند مطرح شده که نشان می‌دهد حجم سرمایه‌گذاری تا ۴۰۰ میلیارد دلار نیز افزایش خواهد داشت.
این استاد دانشگاه در پایان اظهار کرد: باید در این همکاری‌ها توانایی‌های اقتصادی ایران هم با این حجم ارتباط اقتصادی در نظر گرفته شود این در حالی است که اگر اقدام حساب‌شده‌ای صورت نگیرد منجر به بافت موقعیتی معکوس می‌شود، بنابراین پیش از آنکه به صنعت و مجموعه آن چیزی که در سند مطرح شده توانایی‌های ایران در استفاده از این وضعیت باید مورد توجه قرار گیرد.
