«افخم صباغ» مدیر موسسه مهروماه و فعال حقوق کودک در گفتگو با "دیدارنیوز"؛
دیدارنیوز ـ مرضیه حسینی: یکی از گروه‌هایی که به شدت در معرض ابتلا به کرونا و انتقال آن به دیگرانند، کودکان کار و به ویژه زباله گرد‌ها هستند. درحالی که وحشت ابتلا به ویروس کرونا بسیاری را به خانه نشینی و رعایت بهداشت و قواعد ویژه واداشته، هنوز در خیابان‌ها شاهد افراد و به ویژه کودکانی هستیم که تا کمر درون سطل زباله‌ها خم شده اند و به دنبال روزی بخور و نمیری هستند. در کنار زباله گرد‌ها کودکان کاری که بر سر چهارراه‌ها و خیابان‌ها بدون هیچ ایمنی مشغول کار هستند نیز در معرض خطر ابتلا و انتقال به دوستان و خانواده‌ها و اطرافیانشان قرار دارند.
بردگان کوچک را دریابید
سازمان‌های مردم نهاد از جمله «انجمن یاری کودکان در معرض خطر» نسبت به خطری که با شیوع کرونا سلامت کودکان کار به‌ویژه کودکان زباله‌گرد را تهدید می‌کند هشدار داده و از دولت خواسته اند در اسرع وقت، بودجه‌ای را برای حمایت از این کودکان و حذف زباله‌گردی اختصاص دهد.
کودکان کار که برای تامین معیشت خود و یا خانواده، در خیابان‌ها و کارگاه‌ها کار می‌کنند به دلیل نوع کار خود، سوء تغذیه، عدم دسترسی به امکانات بهداشتی و نداشتن سرپناه مناسب، در معرض ابتلاء به کرونا هستند. کودکان زباله‌گرد نیز در معرض تماس با زباله‌های آلوده به کرونا هستند. در بیانیه انجمن یاری کودکان در معرض خطر آمده است: «در حال حاضر و در این شرایط خطر بیماری، دولت موظف است بدون تصویب بند و ماده‌ای، هرچه سریعتر برای نجات جان کودکان زباله گرد، بودجه را به سمت حمایت از این کودکان و حذف زباله گردی هدایت کند.» این بیانیه افزوده است: «داشتن امکانات مراقبتی و بهداشتی حق کودکان است و دولت مسئول جان کودکانی است که بی‌خانواده یا باخانواده، ایرانی یا مهاجر، با «سازماندهی مافیای سودجو و چشم‌پوشی شهرداری‌ها»، به بردگان کوچک تبدیل شده و در شرایط پرخطری هستند.»
علی رغم ابراز نگرانی شدید سازمان‌های مردم نهاد نسبت به کار کودکان و زباله گرد‌ها در ایام شیوع کرونا، هیچ اقدامی برای ممانعت از کار این افراد و فراهم کردن امکانی که آن‌ها مجبور نباشند برای کار به خیابان و سطل‌های زباله بیایند انجام نشده است.
۴۰۰۰ کودک در تهران ساکن زباله‌ها هستند
افخم صباغ مدیر موسسه مهروماه و فعال حقوق کودک در خصوص خظر شیوع کرونا در بین کودکان کار به دیدارنیوز گفت: کار کودکان به خصوص زباله گردی از مسائلی است که سال ها است سازمان‌های مردم نهاد برای لغو آن تلاش می‌کنند. با شروع بحران کرونا در کشور، این خواسته برای توجه جدی به کودکان کار به خصوص کودکان زباله گرد بیشتر شده، اما متاسفانه هنوز شاهد حضور کودکان زباله گردی که تا کمر داخل سطل‌های زباله خم شده اند در سطح شهر هستیم. آن‌ها در میان دستکش‌ها و ماسک‌های یک بار مصرف ما که دور انداخته ایم به جستجوی زباله‌های قابل فروش خود هستند.
وی افزود: روزانه در تهران بالغ بر ۸۵۰۰ تن زباله تولید می شود و بیش از ۴۰۰۰ کودک از این طریق کسب درآمد می‌کنند. اغلب این کودکان در آلونک‌هایی کنار گود‌ها زندگی می‌کنند و کار و زندگیشان با زباله عجین است. طبق مقاوله نامه ۱۸۲، زباله گردی از بدترین اشکال کار کودک می‌باشد که ایران هم با پذیرش آن ملزم به رعایت حقوق کودکان شده، لذا بکارگیری کودکان در جمع آوری و تفکیک زباله غیرقانونی است.
صباغ در خصوص تلاش سازمان‌های مردم نهاد در جهت نجات کودکان کار و زباله گرد از بحران کرونا گفت: در خصوص اشکال مختلف کار کودکان، پژوهش‌های زیادی از سوی سازمان‌های مردم نهاد در این خصوص صورت گرفته و به منظور پیگیری مطالبه منع بکار گیری کودکان در زباله گردی، جلسات متعددی با مسئولان ذیربط برگزار شده است. با شروع بحران کرونا شهرداری به مدت دو ماه طی اطلاعیه‌ای تفکیک زباله و زباله گردی را غیرقانونی اعلام نمود؛ هر چند توقع آن است که این طرح که برای دو ماه اعلام شده است ادامه داشته باشد، اما در همین مدتی هم که اعلام شده است اجرا نمی‌گردد و ظاهرا شهرداری از پس پیمانکاران بخش خدماتی خود که کودکان را برای تفکیک زباله به کار می‌گیرند برنمی آید و سودجویان با قربانی کردن کودکان از همین زباله‌های آلوده کرونا هم کسب درآمد می‌کنند چرا که برای آن‌ها سلامتی و جان کودکان در برابر سود بیشتر هیچ ارزشی ندارد و با ضعف دستگاه‌های نظارتی و قانونی همچون گذشته، زباله‌ها بر کتف کودکان سنگینی می‌کند.
وی ادامه داد: نکته مهم دیگر حمایت و اسکان کودکان زباله گرد است که اکثرا بدون خانواده در پاتوق‌هایی کنار گود‌ها زندگی می‌کنند. لازم است این کودکان در مکانی خارج از گود‌ها اسکان داده شده و حمایت کافی به خصوص در این روز‌های پر از خطر از آنان صورت گیرد. کودکان زباله گرد دارای تغذیه و شرایط رشد مساعد نبوده اند که ایمنی بالایی برای مقابله با ویروس کرونا داشته باشند و جان آنان در خطر است. سازمان بهزیستی متولی اصلی رسیدگی به وضعیت این کودکان آسیب پذیر بوده و لازم است هر چه زودتر اقدامات عملی در جهت حمایت از کودکان زباله گرد را قبل از آنکه به فاجعه‌ای منجر گردد آغاز کند. لغو کار کودک از خواسته‌های اصلی فعالین حوزه کودکان بوده و هست. کودکان از آسیب پذیرترین افراد جامعه هستند که در بحران‌ها نیازمند توجه ویژه هستتند. امروز بیش از هر زمان دیگر تحقق این شعار موضوعیت پیدا کرده و در این راستا نیازمند توجه جدی مسئولین ذیربط می‌باشد.
صباغ در پایان افزود: متاسفانه با عدم رویکرد مناسب مسئولین به پدیده کودک کار و نبود اراده جدی و عزم کافی برای حل این معضل و با ارائه راهکار‌های دم دستی ناکارآمد و مقطعی، طرح‌های جمع آوری کودکان کار هرگز در حل این مساله موفق نبوده اند. حذف کار کودک نیازمند برنامه‌های دقیق و کارشناسی شده می‌باشد که بار‌ها در نشست‌ها و جلسات و مکاتبات به مسئولین ارائه شده است و در این مجال کوتاه جای پرداختن به آن نیست. آن چه که در شرایط بحران کنونی می‌بایستی صورت بگیرد توجه جدی مسئولین به گذران زندگی کودکان کار و خانواده‌های آنان است.
