مهدی مطهرنیا کارشناس روابط بین‌الملل و استاد دانشگاه در گفتگو با "دیدارنیوز"؛
دیدارنیوز ـ «جوزپ بورل» جانشین فدریکا موگرینی برای نخستین بار بعد از برعهده گرفتن مسوولیت سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیروز به تهران سفر کرد و با حسن روحانی رئیس‌جمهوری، علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی و محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه و برخی دیگر از مقامات عالی کشور دیدار کرد.
سایت رسمی بخش امور خارجی اتحادیه اروپا با تاکید بر اهمیت این سفر و دیدار با مقامات جمهوری اسلامی ایران، سفر بورل به تهران را فرصتی برای اعلام تعهد محکم اتحادیه اروپا در جهت حفظ برجام و گفتگو درباره روابط و همکاری‌های دوجانبه ایران و اتحادیه اروپا عنوان کرده است.
در این اطلاعیه آمده است که مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از سوی وزیران خارجه کشور‌های عضو اتحادیه موظف شده است که برای کاهش تنش‌ها و یافتن راه‌حل‌های سیاسی برای بحران کنونی با بازیگران منطقه‌ای وارد گفتگو شود.
جوزپ بورل در حالی وارد ایران شد که از برجام با وجود ایفای نقش توسط سه کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه، چیزی باقی نمانده و آن‌ها نتوانستند به کمترین تعهدات خود ـ با وجود آنکه پس از خروج دونالد ترامپ از برجام مورد تاکید قرار داده بودند ـ پایبند باقی بمانند، با این حال او در اولین موضع‌گیری رسمی‌اش در قبال مساله برجام با توجه به اینکه اروپایی‌ها توسل به مکانیسم ماشه را مطرح کرده بودند، گفته بود که «اتحادیه اروپا بزرگ‌ترین منفعت را در زنده ماندن و ادامه حیات توافق هسته‌ای با ایران دارد.»
این سیاستمدار چپ‌گرای اسپانیایی در مصاحبه‌ای با روزنامه «ال‌پایس» در این‌باره گفته بود: «ما از مقام‌های ایرانی می‌خواهیم تا برای زنده نگه داشتن برجام، هر آنچه را می‌توانند انجام دهند. از بین بردن این توافق یک اشتباه بزرگ خواهد بود.» بورل با تاکید بر تداوم برجام، تاکید کرده بود که ما به دوستان ایرانی‌مان می‌گوییم که ممانعت برای از بین رفتن توافق، بهترین کاری است که می‌توانند انجام دهند.
مهدی مطهرنیا کارشناس روابط بین‌الملل و استاد دانشگاه در خصوص اولین حضور جوزپ بورل در تهران و تاثیر این سفر بر وضعیت برجام به دیدارنیوز گفت: میراث دیپلماتیک اتحادیه اروپا به عنوان یک سمبل معنادار برای دوره جدید حرکت خود، همان به سرانجام رساندن توافقنامه بین ایران و شش قدرت بزرگ جهانی است. در واقع اتحادیه اروپا با نقش مدیریت و هدایت‌کننده نشست‌های دیپلماتیک در قالب ۱+۵ با ایران، کشور‌های اروپایی، آمریکا، چین و روسیه حضور داشت که درنهایت در زمان تصدی این جایگاه توسط موگرینی به فرجام توافقنامه میان ایران و شش قدرت بزرگ جهانی انجامید که تحت عنوان برجام معروف شد؛ بنابراین از یک طرف شاهد ایجاد فضایی هستیم که در آن اتحادیه اروپا خواهان همکاری با ایران برای دستیابی به اهداف خود از نظر شکل دادن به آینده نظم نوین جهانی و در نظر داشتن جایگاه ایران در این نظم و از طرف دیگر ناظر بر تلاش اروپا برای حفظ برجام و از سویی شکل ارتباط میان اتحادیه اروپا و ایالات متحده امریکا در غرب هستیم.
این کارشناس امور بین‌الملل در این خصوص ابراز کرد: سفر مسوول دستگاه سیاست خارجه اتحادیه اروپا یک امر بسیار ساده و در عین حال در چهارچوب منطق دیپلماتیک و سیاست انجام پذیرفته است. کشور‌های گوناگون، ارتباط‌های مختلف و متعدد در گستره جهانی دارند و تمام آن‌ها به دنبال منافع خود هستند که این منافع اقتضا می‌کند حتی کشور‌های دشمن با یکدیگر مذاکرات دیپلماتیک داشته باشند و هر مذاکره دیپلماتیکی مبنی بر سازش، اتحاد، تعارض، تضاد و یا جنگ نیست، روند‌های ناشی از ارتباطات دیپلماتیک به دنبال ایجاد منافع مطلوب برای کشور متبوع دیپلمات‌ها در مسیر ایجاد فضای مناسب بابت اعمال استراتژی‌های متفاوت است.
مطهرنیا در این رابطه یادآور شد: نفس سفر مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران یک رویداد بسیار عظیم از حوزه دیپلماتیک محسوب نمی‌شود، بلکه یک امرعادی در وضعیتی غیرعادی است، به این دلیل که ایران در حال حاضر، پنج گام خروج از برجام را برداشته و تهدید کرده است که از NPT خارج می‌شود، اتحادیه اروپا نیز در قالب کشور‌های عضو، مکانیسم حل اختلاف را فعال کرده و برای حل اختلاف از "مکانیسم ماشه" سخن می‌گوید که این مسئله به تنهایی نشان می‌دهد لبه‌های اصطکاک اتحادیه اروپا افزایش یافته است. به عبارتی دیگر از این جهت سفر مورد اشاره به ایران معنا دار است و می‌توان چنین تحلیل کرد که اتحادیه اروپا در قبال تهران گامی به عقب رانده و اعزام "جوزپ بورل"در این بافت موقعیت زمان، یعنی زمانی که تغییر و تحول در شخص اول دستگاه سیاست خارجی اروپا به وجود آمده است تا حدودی جای تامل دارد.
این استاد دانشگاه در پایان تاکید کرد: سفر "جوزپ بورل" به تهران از یک طرف دیگر هم مثبت تلقی می‌شود و آن وجه سیاسی غالبش است. به این معنا وقتی مسوول دستگاه سیاست خارجی اروپا به عنوان یک شخصیت سیاسی به ایران مسافرت می‌کند، نشان دهنده خط مشی جدید اتحادیه اروپا در ارتباط با مقوله برجام و نوع رفتارشان با تهران به حساب می‌آید و شاید خبر‌هایی در راه باشد.
