بررسیها نشان میدهد این دوره، بالاترین میزان رد صلاحیت نمایندگان مجلس برای دوره بعدی اتفاق افتاده است و تاکنون دراین سطح سابقه نداشته است. شواهد حاکی از این امر است که بعد ازاعتراض نامزدها، برخی از آنها دوباره به کورس انتخابات باز خواهند برگشت، اما آمارها پس از بررسی صلاحیتها میگوید که مجلس آینده احتمالا متفاوت از مجلس فعلی خواهد بود و بیش از آنکه عصاره فضائل ملت باشد، نماد یک جریان مشخص در نظام به حساب میآید و در واقع انتخابات اخیر در صورتی که به همین شکل پیش رود، بیش از هر چیز، درون حزبی و درون گروهی خواهد بود.
دیدارنیوز ـ روند بررسی صلاحیت نامزدهای یازدهمین دور انتخابات مجلس شورای اسلامی از سوی شورای نگهبان پایان یافته است و نتایج اعلام شده نشان از این موضوع دارد که در مجلس آینده قطعا ۱۳۴ نفر از نمایندگان مجلس دهم حضور نخواهند داشت.
به طور نمونه نام علی مطهری، محمود صادقی، محمدرضا تابش، بهروز نعمتی، الیاس حضرتی، طیبه سیاووشی، غلامرضا حیدری، محمدعلی وکیلی، مهدی شیخ، حمیده زرآبادی، جلیل رحیمآبادی، علی ساری و ابوالفضل موسوی در لیست ردصلاحیت شدگان قرار دارد. در میان اصولگرایان مجلس هم محمدعلی پورمختار، محسن کوهکن، سیدحسین نقوی حسینی، نادر قاضیپور، غلامرضا کاتب و حسین مقصودی چهرههایی هستند که صلاحیت آنان مورد تائید قرار نگرفته است.
خبرگزاری ایرنا نقشهای از تایید صلاحیتشدگان نهایی انتخابات مجلس ارائه کرده که نشان میدهد در استان کرمانشاه و البرز کمتر از ۴۰ درصد، در بلوچستان، هرمزگان، بوشهر، اصفهان، گلستان، تهران، ایلام کردستان و آذربایجان غربی ۴۰ تا ۴۹ درصد و در تعداد کمی از استانها بالای ۶۰ درصد نامزدها تایید صلاحیت شده اند. بالاترین درصد تایید صلاحیت مربوط به استان همدان با ۶۹ درصد است.
اما از آنجا که به طور معمول بیشترین نظرها متوجه چهرههای معروف رد صلاحیت شده، از جمله نمایندگان کنونی مجلس است گفته میشود دستکم یک سوم نمایندگان کنونی تهران که همه با فهرست "امید" به مجلس دهم راه یافتهاند رد صلاحیت شدهاند. بررسی ها نشان می دهد این دوره، بالاترین میزان رد صلاحیت نمایندگان مجلس برای دوره بعدی اتفاق افتاده است و تاکنون دراین سطح سابقه نداشته است.
عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان مهمترین دلایل رد صلاحیتها را چنین برشمرده است: «مفاسد اقتصادی، مفاسد اخلاقی و ضدیت با حاکمیت». همچنین سوء استفاده از اموال عمومی، تحصیل مال نامشروع، اختلاس، استعمال مواد مخدر، مفاسد اخلاقی، محکومیت جنایی، سابقه شرارت، چاقوکشی و سابقه فروش مواد مخدر از جمله مصادیق رد صلاحیتهاست.
البته باید مورد اشاره قرار گیرد که بخشی از نمایندهها هم عطای ثبتنام را به لقای آن بخشیدند و به این سمت حرکت نکردند، از جمله میتوان به علی لاریجانی نماینده قم؛ محمدرضا عارف، محمد جواد فتحی، سیده فاطمه حسینی، پروانه سلحشوری، علی نوبختحقیقی، عبدالرضا هاشمزایی نمایندگان تهران؛ احمد سالک و حمیدرضا فولادگر نمایندگان اصفهان؛ سلمان خدادادی نماینده ملکان؛ سیامک مرهصدق نماینده کلیمیان؛ محمدقسیم عثمانی نماینده بوکان؛ اردشیر نوریان نماینده شهرکرد؛ محمد باسط دُرازهی نماینده سراوان؛ حشمتالله فلاحتپیشه نماینده اسلامآباد غرب؛ حسین امیری خامکانی نماینده زرند و کوهبنان؛ شهابالدین بیقدار نماینده تبریز و جهانبخش محبینیا نماینده میاندوآب اشاره کرد.
با این حال بررسی اجمالی لیست تائید صلاحیت شدهها نشان از این دارد که بسیاری از چهرههای شاخص اصلاحطلب نتوانستند مهر تایید از شورای نگهبان دریافت کنند و در این بین میتوان به فاطمه راکعی و شهیندخت مولاوردی هم اشاره کرد که از زنان فعال اصلاحطلب به حساب میآیند. البته چهرههایی مانند مجید انصاری، مسعود پزشکیان، مصطفی کواکبیان، سهیلا جلودارزاده، علیرضا محجوب، احمد مازنی، پروانه مافی، علیرضا رحیمی، سیدفرید موسوی، فریده اولادقباد و ابوالفضل سروش ازجمله نمایندگان فعلی تهران در مجلس شورای اسلامی هستند که توانستهاند از سد شورای نگهبان بگذرند و تایید صلاحیت بگیرند، اما در برابر این افراد کسانی مانند محمدباقر قالیباف، الیاس نادران، حمیدرضا حاجیبابایی، مجتبی ذوالنوری، الهه راستگو، حمید رسایی، محمد عباسی، علیرضا زاکانی و احمد امیرآبادی فراهانی قرار دارند، که باید گفت گویا از همین امروز، شرایط اعلام نتایج انتخابات کاملا مشخص است.
سیدحسن رسولی در دومین جلسه ستاد انتخابات مرکزی شورای عالی جبهه اصلاحطلبان که با حضور دبیران کل احزاب اصلاحطلب برگزار شد، در بررسی و تحلیل نامزدهای رد یا تایید صلاحیت شده اصلاحطلب حوزه های انتخابیه سراسر کشور از سوی هیات نظارت هر استان گفت: «اطلاعات اولیه دریافتی از گستره کمی و کیفی رد صلاحیت کاندیداها بیسابقه و بهتآور است. امیدوارم در مراحل بعدی رسیدگی با تجدیدنظر جدی شورای نگهبان امکان رقابتی شدن فضای انتخابات و بستن لیست برایمان فراهم شود.»
گفته شده یکی از دلایل رد صلاحیتها مُهر منفی وزارت اطلاعات و نیروی انتظامی بوده است، اما براساس گفته های کدخدایی، مباحث اصلی حول محور اقتصادی، کلاهبرداری و اختلاس بوده است.
بر اساس گفته های پیشین اعضای شورای نگهبان، شورای مذکور این حق را دارد حتی در طول دوران نمایندگی در صورتی که تخلفی آشکار از نمایندهای مشاهده کند، مجددا صلاحیتش را مورد بررسی قرار دهد، بنابراین اظهارنظر اخیر کدخدایی این سوال را پیش میآورد که با وجود اطلاع این نهاد از کارهایی که مورد اشاره قرار داده، به کدام دلیل برای ممانعت از ادامه کار نماینده مورد نظر ورود پیدا نکرده و آنها اجازه داشته و دارند به اقدامات خود تا زمان باقی مانده، ادامه دهند؟
از سوی دیگر در این دور از بررسی صلاحیتها، مسئله دیگری که باعث شگفتی شده، تائید صلاحیت کسانی است که برای دور قبل ردصلاحیت شده بودند. به این معنا درصورتی که فردی دست به یکی از تخلفات ـ مثلا مالی ـ بزند و مدارک کافی هم برای آن وجود داشته باشد، تنها یک تنبیه چهارساله برای او کفایت میکند و پس از آن، توانایی شرکت در انتخابات را به دست خواهد آورد! یا شاید هم در این دور از مجلس به افرادی با ویژگیهای مشخص سیاسی نیاز است، بنابراین براساس همین اقتضا صلاحیت آنها مورد تائید قرار گرفته است؟!
گرچه شواهد حاکی از این امر است که بعد ازاعتراض نامزدها، برخی از آنها دوباره به کورس انتخابات باز خواهند برگشت، اما آمارها پس از بررسی صلاحیتها میگوید که مجلس آینده احتمالا متفاوت از مجلس فعلی خواهد بود و بیش از آنکه عصاره فضائل ملت باشد، نماد یک جریان مشخص در نظام به حساب میآید و در واقع انتخابات اخیر در صورتی که به همین شکل پیش رود، بیش از هر چیز، درون حزبی و درون گروهی خواهد بود.