گفتگو با دکتر رسول بابایی، کارشناس رسانه‌ای درباره سیاست رسانه‌ای جدید مسئولان دولت صهیونیستی
دیدارنیوز ـ چندی پیش کلیپی از نخست‌وزیر اسرائیل پخش شد که در آن خطاب به ایرانی‌ها گفته بود حاضر است دستاوردهای اسرائیل در زمینه آب را در اختیار ایرانی‌ها قرار دهد؛ امری که طبعا با مخالفت سران جمهوری اسلامی مواجه شد. در این کلیپ نتانیاهو سعی داشت از نمد کمبود و بحران آب در ایران برای خود کلاهی بدوزد. در این‌باره دیدارنیوز با دکتر رسول بابایی ـ روزنامه‌نگار و کارشناس رسانه‌ای ـ به گفت‌وگو نشست تا درباره سیاستهای جدید تبلیغاتی مقامات دولت صهیونیستی نظرات وی را جویا شود. مهمترین نکات این گفتگو را می‌خوانید:
نخست‌وزیر اسرائیل پیام تصویری فرستاده و در آن گفته می‌خواهم پیشنهاد بی‌سابقه‌ای به مردم ایران بدهم و دانش خودمان درباره آب را در اختیار ایرانی‌ها قرار بدهیم. در این شیوه تبلیغاتی، با نوعی تفاوت برخورد در مواضع مقامات اسرائیل مواجه هستیم. به نظر شما در این حوزه چه اتفاقی در حال روی دادن است؟
مقدمه‌ای را در مورد رفتار نتانیاهو مایلم مطرح کنم و تفاوتی که نسبت به گذشته داشته است. نتانیاهو تلاش داشته تفاوتی بین حکومت ایران با مردم ما قائل شود. کیفیت این اتفاق با قبلی‌ها متفاوت است؛ نتانیاهو قبلا گفته بود جوانان ایرانی نمی‌توانند شلوار جین بپوشند. ایرانی‌ها نتانیاهو را به تمسخر گرفته و کمپینی علیه او راه انداختند، ولی کیفیت این بحث با موارد قبلی فرق دارد.
در اینجا باید مطلبی را عرض کنم تا معلوم شود دشمنان ما چه می‌کنند و ما چه می‌کنیم. بعد از اینکه در ۲۲ اردیبهشت‌ماه ترامپ اعلام کرد از برجام خارج می‌شود، بد نیست قبل و بعد از سخنان ترامپ یک رصدی داشته باشیم و مواضع نتانیاهو را بررسی کنیم و ببینیم نخست‌وزیر اسرائیل برای رایزنی با سایر کشور‌ها چند سفر خارجی داشته است و در مقابل مسئولان ما چه کرده‌اند.
نتانیاهو سعی کرد سیاست آمریکا را به سمت خروج از برجام هدایت کند و بعد به کشور‌های مختلف سفر کرده و دیدار‌هایی انجام داده است. از این طرف تحرکات مسئولان کشور ما را ببیند. رئیس‌جمهور و وزیر امورخارجه ما با چه کسانی دیدار کرده‌اند و چه تحرکات و برنامه‌ای داشته‌اند؟ این را مقایسه کنید با طرف مقابل، به نظرتان چه نتایجی درپی دارد؟ با توجه به اینکه نتانیاهو با پوتین اختلاف دارد، اما دو مرتبه با وی دیدار کرده است. عده‌ای معتقدند روسیه امکان دارد به ایران پشت کند و در واقع پشت ایران را خالی کند، اما اساسا این بحث بلاوجهی است؛ چرا که روسیه هیچوقت خود را شریک استراتژیک ایران ندانسته و نمی‌داند. روسیه در این وضعیتی که پیش آمده، فکر می‌کند ایران تکلیفش با خودش را نمی‌داند و معلوم نیست در قبال روسیه و اروپا چه موضعی اتخاذ می‌کند.
به واقع باید اذعان داشت این کم‌تحرکی در مسئولان ایران و از آن طرف تلاش زائدالوصفی که دشمنان ما دارند انجام می‌دهند خیلی مایه تعجب است.
درباره ویدئویی که سایت فارسی زبان اسرائیلی منتشر ساخته است، می‌خواهم بگویم یک کسی که دشمن ایرانی‌ها است، به‌طور دقیق و حساب شده بررسی کرده و افکار عمومی کشور ما را خوب شناخته، حتی از بعضی مسئولان ما فضا را بهتر رصد و شناسایی کرده است و باید پذیرفت کلیپ پخش شده بسیار هوشمندانه تهیه شده است. نهایتا اسرائیل هیچ تکنولوژی به ایران نخواهد داد و بحث‌هایی را هم که مطرح می‌کند، دانشمندان ما به فراتر از آن هم دسترسی دارند و اگر اجرا نمی‌شود به خاطر ضعف مدیریتی است؛ لذا ما به دانش آنها احتیاج نداریم، اما مهم این است که نخست‌وزیر اسرائیل فضایی را مهیا دیده و می‌خواهد از آن استفاده کند.
در این راستا اولین نکته این است که آنها به ظرفیت شبکه‌های اجتماعی اشراف پیدا کرده‌اند و می‌دانند که با مردم ما مستقیم می‌توانند صحبت کنند و دیپلماسی عمومی را پیگیری می‌کنند.
رویکردی که مردم ما از گذشته نسبت به اسرائیل داشته‌اند خیلی تاثیرگذار بوده و اگر این نگاه خللی به آن رویکرد وارد سازد آنها به هدف‌شان رسیده‌اند و صد البته امکان دارد تحرکات اسرائیل به آن خللی وارد کند و نمی‌توان قائل بود در رویکرد مردم ما خللی ایجاد نمی‌شود.
متأسفانه ما شبکه‌های اجتماعی را تهدید برای خودمان تلقی می‌کنیم و دشمنان ما آن را به چشم فرصت نگاه می‌کنند. وضعیت ما با آن کلام امام علی تطابق دارد که فرمودند دشمن از دست شما خواب ندارد ولی شما را خواب با خود برده است. نتانیاهو زحمت می‌کشد، وقت می‌گذارد و این کلیپ نشان می‌دهد تیمی پشت آن دارد کار می‌کند. نخست‌وزیر اسرائیل در مورد عیسی کلانتری صحبت می‌کند و خبرنگاری روز بعد از کلانتری می‌پرسد نظرت در مورد سخنان نتانیاهو چیست. بدون اینکه فکر کرده باشد و زحمت کشیده باشد می‌گوید غلط کرده، برود کثافت‌کاری خودش را درست کند. آنها پیرامون وضعیت اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ایران به‌طور جدی کار کرده‌اند و مسئول ما فقط می‌گوید برود گم شود. به نظرتان تأثیرگذاری این دو نقل قول چگونه خواهد بود.
اسرائیلی‌ها به تحلیلی رسیده‌اند و بر اساس آن سیاست‌های‌شان را مشخص می‌کنند. آنها گمان می‌کنند شکافی بین حاکمیت و مردم اتفاق افتاده و درمی‌یابند فضا نسبت به قبل تفاوت پیدا کرده است. نقطه برجسته آن دی‌ماه سال ۹۶ بود. مسئولان ما بعد از دی‌ماه چه کرده‌اند؛ آنها یکسری شعار دادند و نهایتا خواستند به نفع جناح خودشان بهره‌برداری کنند. اتفاق بزرگی در کشور ما رخ داده؛ عملکرد مسئولان چه تغییری داشته است. آیا مسئولان به مشکلات مردم رسیدگی کردند و مشکلات حل شد؟ ناآرامی‌ها و اعتراض‌ها از حالت فعال به صورت غیرفعال درآمده اما حل نشده؛ نتانیاهو به این امر واقف است و فکر می‌کند این فضای جدید برای او فرصتی ایجاد کرده است.
پیام نتانیاهو باید تلنگری برای مسئولین ما باشد. ما با پدیده جدیدی روبه‌رو هستیم. روزی می‌گفتند مسئولان استراتژی درستی ندارند اما امروز متأسفانه مسئولان ما تنبل هستند و حال کار کردن ندارند. عیسی کلانتری به عنوان منتقد در مورد آب مصاحبه کرده، واقعا چه باید بگوییم. جوری صحبت کرده که انگار مسئولیتی نداشته و ندارد. راهکاری هم ارائه نمی‌کند. اگر اخبار و تحلیل‌ها را به دقت بررسی کنیم، متوجه می‌شویم نقش کلانتری که قبلا وزیر کشاورزی هم بوده، در بحران آب کم نبود ولی الان به‌عنوان مطالبه‌گر صحبت می‌کند. واقعا بحران آب چه زمانی باید حل شود؟
نتانیاهو به این آگاهی رسیده که نباید بحث سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کند. حتی به مباحثی چون حجاب نیز نمی‌پردازد. تنها یک مسئله زیست محیطی را مورد توجه قرار می‌دهد و می‌گوید ما در این‌باره کار کردیم و تجربه داریم اما حکومت ایران به ما اجازه نمی‌دهد کمک کنیم تا این مشکل مردم ایران حل شود. حال می‌خواهیم خلاقیتی به خرج دهیم و در این‌باره به کمک مردم ایران بیاییم. نتانیاهو این‌طور صحبت می‌کند، اما رئیس‌جمهور ما در مورد آب تا الان چقدر صحبت کرده است؟ صرفا در ایام انتخابات وعده‌هایی می‌دهد و بعد از انتخابات یک‌جا پیدا نمی‌کنید که رئیس‌جمهور در مورد آب صحبت کرده باشد. این مسئول ماست و آن هم دشمن ماست. با این وضعیت نباید تصور کرد که آنها تاثیری روی افکار عمومی ما ندارند.
مواضع و واکنشهای متفاوتی را در تحلیل‌های داخلی دیدیم. برخی اسرائیلی‌ها را به شمر زمان تشبیه کرده‌اند و معتقدند آنها آب را بر روی فلسطینی‌ها می‌بندند و باور دارند نتانیاهو با پخش این کلیپ در واقع ریاکاری کرده است. بعضی گفته‌اند اسرائیلی‌ها می‌خواهند از بحران آب برای ایجاد شکاف بین دولت و ملت استفاده کنند. واقعیت این است که نتانیاهو امیدش به این بی‌اعتمادی وسیعی است که نسبت به حکومت شکل گرفته است. این بی‌اعتمادی هم مختص اصلاح‌طلب‌ها یا اصولگراها نیست بلکه عام است. بخشی از این بی‌اعتمادی را می‌توان از طریق رسانه‌ها حل کرد. شما معتقدید رسانه‌ها در این زمینه درست عمل کرده‌اند؟
بخشی از تحلیل‌ها درست است. چه کسی باور می‌کند که نتانیاهو بخواهد مشکلات مردم ما را حل کند. تصور نمی‌کنم نتانیاهو بتواند افکار عمومی مردم ما را تغییر دهد. واقعیت‌ها آشکارتر از این موضوع است، ولی مسئله این است که آیا این اتفاق می‌تواند رگ غیرت مسئولان را متورم کند؟ فضابی ایجاد شده که دشمن فکر می‌کند می‌تواند از درون ما یارگیری کند. در این کلیپ کار هوشمندانه‌ای شده است. انسان رویکرد‌هایی در ذهنش دارد که حالت روانی دارد. وقتی شما به کسی بدون چشمداشت هدیه‌ای می‌دهید، ذهن جوری شکل گرفته که می‌بایست لطف شما را جبران کند. نتانیاهو می‌گوید من می‌خواهم به شما هدیه‌ای بدهم و می‌خواهد از این موضوع جواب بگیرد. زمانی شما یک حرف ساده‌ای می‌زنید، مثلا می‌گویید هوا چقدر گرم است؛ من هم می‌گویم بله گرم است. نتانیاهو دست روی مشکلات ما می‌گذارد که ما هم آن مشکلات را تأیید می‌کنیم. بعد از این اتفاق پیوندی بین او و مردم ایجاد می‌شود؛ او به این پیوند امید بسته است.
در حوزه تصویری و تبلیغی این بحث مطرح هست که در واقع نوعی انقلاب کپرنیکی صورت گرفته است. قبلا انسان را موجودی عاقل تصور می‌کردند که یک مقدار احساس هم دارد، اما امروز این مسئله کاملا برعکس شده، یعنی امروزه می‌گویند انسان موجودی احساسی است که برای پوشاندن احساسش منطق دارد. می‌خواهم بگویم نتانیاهو در مورد افکار عمومی مردم ما صرفا روی این کلیپ کار نمی‌کند، صد‌ها کلیپ و پیام را تولید می‌کند. مثلا این بحث مطرح می‌شود که فلسطینی‌ها چه ربطی به مردم ما دارند یا اسرائیل هیچگاه نمی‌خواسته به ایران ضربه بزند و هیچوقت چنین اتفاقی نیفتاده است. در بازی ایران و مراکش یک توئیتی یکی از فلسطینی‌ها داده بود که با یک شیطنتی می‌خواستند نشان دهند فدراسیون فلسطین از رقیب ما حمایت کرده است که درست نبود؛ یا کلیپی ساخته می‌شود که مسئول فلسطینی می‌گوید ما چکار کنیم که ایران دست از سر ما بردارد. معتقدم زنجیره‌ای از پیام‌ها تولید می‌شود که کلیپ نتانیاهو یکی از آنها است تا این فکر ایجاد شود که چرا ما باید با اسرائیل دشمنی کنیم.
کار‌های رسانه‌ای آنها را بگذارید در کنار کار‌های رسانه‌ای داخلی، بعضا حس می‌شود که فضا را از دست داده‌ایم و در زمین آنها بازی می‌کنیم. جنگ رسانه‌ای علیه کشور ما اتفاق افتاده که بخشی از آن کار نتانیاهو است. آنها همه اعتقادات ما را یک به یک مورد حمله قرار می‌دهند. جنازه‌ای پیدا می‌شود که مربوط به رضاشاه است اما وقتی در فضای رسانه‌ای پیامهای دیگری را قبلا تولید کرده باشند که تبلیغ رضاشاه باشد طبعا خیلی از مسائل رضاشاه مثل دیکتاتور بودن این فرد و سفاکی‌های او و مطالبی از این دست دیده نمی‌شود. تک‌تک اینها را برایش برنامه‌ریزی کرده‌اند و فیلم ساخته‌اند. ما می‌گوییم انقلاب برای ما استقلال آورده است. کار رسانه‌ای که در قبال آن صورت می‌گیرد چیست؟ می‌گویند شما ادعا می‌کنید شاه وابسته بوده، چه کسی گفته؟ فیلمی منتشر می‌کنند که شاه نه تنها وابسته نبوده بلکه در مقابل آنان هم ایستاده است. حتی سلطنت‌طلب‌ها می‌گویند، چون در مقابل قدرت‌های بزرگ استقلال داشته آنها انقلاب کرده‌اند. یا می‌گویند استقلال دیگر آن معنای گذشته را ندارد. قرار نیست در انزوا قرار بگیریم و تصور شما از استقلال یک انزوا است. یک فضای سنگین رسانه‌ای ایجاد می‌شود ولی متاسفانه مسئولان امر در این فضا بازی می‌خورند. موضوعات دیگر هم به همین ترتیب است. در موضوع ارز و مسائل اقتصادی هم در همین بازی قرار گرفته‌ایم. اقتصاد جامعه ما یک وضعیتی دارد که فضای ذهنی مردم خیلی بدتر از واقعیت‌های جامعه است. در حوزه فرهنگی و اجتماعی هم همینطور است. این را رسانه‌ها ساخته‌اند. رئیس‌جمهور در دیدار با رسانه‌ای‌ها به این حوزه عملیات روانی اشاره کرده است. حتی بحران ارزی را مسئولان معتقدند چیزی جز عملیات روانی نیست. دشمن هم در این میان طمع می‌کند.
سخن پایانی خودتان را به عنوان جمع‌بندی نهایی بیان بفرمایید.
ما در خیلی از مسائل باید تغییرات و اصلاحات اساسی انجام بدهیم. رویکردهایمان را باید عوض کنیم. شرایط فعلی دوست را مأیوس و دشمن را به طمع می‌اندازد. ما به اصلاحات احتیاج داریم و این اصلاحات را باید کسانی انجام دهند که علقه‌ای به نظام و کشور و به بنیادها‌ی نظام اعتقاد دارند و اشکالات را می‌بینند و انکار و توجیه نمی‌کنند و از زیر بار مشکلات هم فرار نمی‌کنند. اصلاحات را باید این افراد انجام دهند و من فکر می‌کنم در این فضا باید به چنین نیروهایی برسیم.
