براساس قرائن ظاهری، ایرانی که برآن بوده است تا برجام را بسوزاند، اکنون شرط مذاکره با آمریکا را ورود مجدد به برجام و توبه از خروج آن اعلام می‌کند. درواقع مسئله فوق نشان دهنده آن است که تحریم‌های ایالات متحده آمریکا تا آن اندازه تاثیر داشته که پاره کردن برجام و برداشتن تمام تحریم‌ها برای حضور در نشست مشترک با ۱+۵ تبدیل به بازگشت آمریکا به درون برجام شده و این حداقل دوگام عقب نشینی از مواضع ایران را نشان می‌دهد.
دیدارنیوز ـ ایران و کشور‌های ۱+۴ پس از خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام تا به امروز مذاکرات فشرده و جدی را آغاز کردند که هم‌چنان ادامه دارد. دو طرف در تلاش هستند تا این مذاکرات به نتیجه قابل توجهی در جهت اجرایی کردن بسته پیشنهادی اروپایی‌ها مبدل شود که تاکنون این اتفاق روی نداده است.
در همان ایام، فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزیران امور خارجه آلمان، انگلیس و فرانسه هم در یک بیانیه جداگانه با ابراز تاسف عمیق نسبت به بازگشت تحریم‌های واشگتن علیه تهران، توافق هسته‌ای را یک عنصر کلیدی در معماری منع اشاعه هسته‌ای جهان دانستند و تاکید کردند که اتحادیه اروپا متعهد به اجرای کامل و موثر توافق هسته‌ای تا زمانی است که ایران به تعهدات هسته‌ای‌اش در این توافق پایبند باشد.
اما تا به امروز و در طول بیش از شانزده ماه از زمان خروج آمریکا از برجام، آنچه نصیب ایران شده، براساس توقعاتش نبوده و تعهدات اروپایی ها آن‌گونه که انتظار می‌رفت به اجرا درنیامد. به همین دلیل و در مقابله با این مسئله، ایران در سه گام تا به امروز تعهدات خود را در برجام کاهش داده و از برداشتن گام‌های بعدی در صورتی که وضع به همین منوال پیش رود نیز سخن به میان آورده است. این مسئله گرچه با ابراز نگرانی‌هایی از سوی اروپایی‌ها همراه شده ولی در واقع ایران کاری را انجام می‌دهد که اختیار آن براساس توافقنامه برجام به او داده شده است.
در همین راستا محمد جواد ظریف، وزیر امورخارجه که این روز‌ها برای برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک به سرمی‌برد از نشست وزرای خارجه توافق هسته‌ای (برجام) در شهر نیویورک درسوم مهرماه خبرداده است و کاظم غریب آبادی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل نیز در گفتگو با خبرگزاری اسپوتنیک دراین‌باره گفته است: وزیر ما تازه به نیویورک آمده است؛ وزرای امور خارجه در آنجا حضور دارند و امکان ملاقات، بسیار زیاد است؛ بنابر این باید صبر کرد و دید که در نیویورک چه اتفاقی خواهد افتاد.
مهدی مطهرنیا کارشناس روابط بین‌الملل در بیان تحلیل خود از نشست ظریف با وزرای امور خارجه کشور‌های ۱+۴ در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در گفتگو با دیدارنیوز گفت: دیدار آقای ظریف به عنوان وزیر امور خارجه ایران در حاشیه اجلاس عمومی سازمان ملل متحد بااعضای ۱+۴ در چهارچوب توافقنامه برجام، امری غیرمترقبه محسوب نمی‌شود. این دیدار می‌تواند براساس بند‌های موجود در برجام باشد که برای تبادل نظر دائمی در درون آن تعبیه شده و از قبل برای لحاظ اهدافش مورد نظر قرار گرفته است، بنابراین همانطور که اشاره کردم، نمی‌توان آن را حرکتی غیرمترقبه در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد به حساب آورد.
وی درباره نتیجه این جلسات و دیدارها ابراز کرد: با توجه به خروج پلکانی ایران از برجام و گزارشات اخیر آژانس انرژی اتمی در رابطه با فعالیت‌های ایران، بالطبع این نشست از جهت موضع‌گیری دیگر اعضای برجام یعنی ۱+۴ در ارتباط با ایران از اهمیت برخوردار خواهد بود و همچنین مواضع کشور ما در برابر چالش‌هایی که آن‌ها اتخاذ می‌کنند، بسیار مهم است. در قاموس جو حاکم بر چنین مذاکراتی، برگزاری هر نوع نشست یک پیروزی محسوب می‌شود که نشان دهنده موفقیت در اعلام مواضع است، اما درجهان بیرون از سپهر اندیشگی غالب یا چیره در افکارعمومی، مذاکره گاهی برای دستیابی به اهداف است و نشان دهنده سازش، مصالحه و... به حساب نمی‌آید، مذاکره یک راه در بین راه‌ها است و بهترین راه برای دستیابی به اهداف محسوب می‌شود، بنابراین همواره از انجام مذاکره استقبال می‌شود و از نگاه آنان، به عنوان یک ابزار اساسی در عرصه سیاست مورد توجه قرار می‌گیرد تا بتوانند در یک فضای برد- برد به منافع حاصل از آن دست یابند. برهمین اساس، مذاکره و محل آن را جایی برای اعلام مواضع نمی‌دانند، بلکه امکانی جهت بیان درخواست‌ها از طرف مقابل و پاسخگویی به درخواست آن‌ها با توجه به اهداف تعریف شده خود، تصور می‌کنند.
این کارشناس روابط بین‌الملل در ادامه یادآور شد: نوع نگاه ما به مذاکره با نوع نگاهی که حقیقت سیاسی از مذاکره برمی‌تابد تا حدودی متفاوت است. امروز که اعلام می‌کنند ۱+۴ در حاشیه اجلاس عمومی سازمان ملل متحد با ظریف ملاقات خواهند داشت نوعی ایجاد شکاف در وضعیت کنونی نسبت به ایران متصور می‌شود و سوال برانگیز است، در حالیکه چنین نیست و این مسائل را باید در جای خود مورد بررسی قرار داد.
مطهرنیا درباره عملی شدن تعهدات اروپایی‌ها در یک یا دو ماه آینده تصریح کرد: سقف کاری اتحادیه اروپا در قبال برجام مشخص شده است و حتی در صورتی که آن سقف اجرایی شود، ایالات متحده آمریکا اهرم‌های فشرده بسیاری را به کار خواهد برد که براساس آن تحریم‌های خود را علیه ایران شکل می‌دهد. زمانی که رئیس بانک مرکزی ایران اعلام می‌کند، تحریم‌ها دیگر اثر خود را از دست داده و ایران می‌تواند تحریم‌ها را دور بزند، واقعیت این مسئله را تنها زمان نشان خواهد داد.
وی در ادامه اظهار داشت: به زودی زمان نشان می‌دهد که تحریم‌های ایالات متحده آمریکا کارساز بوده‌اند یا خیر. براساس قرائن ظاهری، ایرانی که برآن بوده است تا برجام را بسوزاند، اکنون شرط مذاکره با آمریکا را ورود مجدد به برجام و توبه از خروج آن اعلام می‌کند. درواقع مسئله فوق نشان دهنده آن است که تحریم‌های ایالات متحده آمریکا تا آن اندازه تاثیر داشته که پاره کردن برجام و برداشتن تمام تحریم‌ها برای حضور در نشست مشترک با ۱+۵ تبدیل به بازگشت آمریکا به درون برجام شده و این حداقل دوگام عقب نشینی از مواضع ایران را نشان می‌دهد.
این کارشناس روابط بین‌الملل در این خصوص اضافه کرد: مسئله مورد اشاره مورد ارزیابی کارشناسان استراتژیست در محافل بین‌الملل، سیاسی و نظامی ایالات متحده آمریکا قرار خواهد گرفت و گرچه در فضای انتخاباتی سال ۲۰۲۰ دموکرات‌ها حرف‌هایی می‌زنند تا بتوانند آرای ترامپ را محدود سازند، ولی آن‌ها در اتاق‌های تفکر می‌دانند، ترامپ موفق شده تا حدودی ایران را محدود کند و زمینه‌های عقب‌نشینی گام به گام آن را فراهم سازد.
