باید شادی‌های واقعی را ترویج کنیم

دیدارنیوز_ پرستو بهرامی‌راد/ مسلم تهوری: حجت‌الاسلام ناصرنقویان در قسمت دوم گفت‌وگوی خود با دیدارنیوز به مشکلات اجتماعی پرداخت. وی از نبود شادی در جامعه تا بی‎تقوایی و بی‎تدبیری مسئولین صحبت کرد. نقویان معتقد است که این مشکلات به دلیل نبود گزینش صحیح در انتخاب مسئولین صورت گرفته است.

در ادامه، بخش پایانی گفت‌وگوی دیدارنیوز با حجت‌الاسلام ناصرنقویان را بخوانید.

ببینید: گفت‌وگو با حجت‌الاسلام ناصرنقویان در آپارات

امام علی(ع) در بخشنامه‎ای که به مالک نوشته‎اند می‎فرمایند: «اگر خواستی مسئولینی در رده‎های بالا  انتخاب کنی باید آستانه تحمل و صبرشان خیلی بالا باشد». قبل از استیضاح آقای ربیعی یا مانند آن در گفت‌وگوهای تبلیغاتی انتخاباتی کسانی که می‎خواستند رئیس جمهور شوند، این جنجال‎ها و مشاجرات را در تلویزیون دیدیم که چقدر هم برای کشور ناگوار بود. کسانی که می‎خواستند سکان‎دار اصلی اجرایی کشور شوند بر سر بعضی مسائل با هم مشاجره کردند، همچنین در دوره‎های قبل هم شاهد این اتفاقات بودیم. این مسائل به گزینش‎های نادرست بر‌می‎گردد که برای تأیید صلاحیت یک نماینده مجلس یا رئیس جمهور یک کشور انجام می‌شود. شرکت در نماز جمعه، پوشش اعضای خانواده و ... نباید معیار اصلی باشد؛ بلکه سلامت مالی و سلامت اخلاقی باید مبنا قرار گیرد. من خاطره‌ای اخیراً از یکی از وزرای فعلی شنیده‎ام که ایشان مدتی در پروژه بزرگ سازمان ملل مشغول به کار شدند. ایشان گفت یکی از شرایط استخدام ما یک گزارش مالی بود تا حدی که از ما پرسیدند خانم شما چقدر طلا دارد. ۹ ماه بعد همان فرم مالی آمد که دوباره باید پر شود، من فکر کردم این مال من نیست و احتمالا برای استخدام شده‎های جدید است و فرم را پر نکردم. بعد از یک هفته نامه‎ای از دادگاه برای من آمد و به من گفته شد چرا شما این فرم را پر نکرده‎اید؛ و اینجا قانون این است که هر ۹ ماه باید این فرم را پر کنید؛ شما حقوقتان مشخص است و اگر چیزی اضافه شده باید ببینیم به کجا وصل هستید. این یک ساختار حفاظت شده مالی در دنیایی است که ما آنان را کافر می‎دانیم. ما اگر برای کسی که می‎خواهد نماینده مجلس شود جدای از خط‎کشی‎های سیاسی، خط کشی‎های اخلاقی سنگین هم قرار می‎دادیم، این مشکلات رخ نمی‎داد.

مقداری راجع به نشاط اجتماعی صحبت کنید. بالاخره جامعه ما به عنوان یک جامعه دینی مناسبت‎های مذهبی دارد که شامل مراسم‌های سوگواری و شادی است؛ اما اکنون رابطه‎ای که بین غم و شادی برقرار شده متناسب نیست. بین مناسبت‎های مذهبی که منشأ سوگواری دارد با مناسبت‎هایی که جشن و سرور است هیچ توازنی برقرار نیست و قسمت عزا خیلی پررنگ‌تر است. نبود نشاط اجتماعی تأثیرات مخربی بر روی مردم می‎گذارد. چرا بعد از انقلاب بحث عزاداری‎ها اینقدر پررنگ‎تر شده است. یعنی بیش از اینکه به شادی بپردازیم غم را گسترش داده‎ایم. چرا شما روحانیون و آقایان مداحان خیلی راغب هستید این مراسم‎های سوگواری برپا شود؟

واقعیت این است که فکر می‎کنم یک ترسی در دل بعضی از متدینین ما هست و فکر می‎کنند غم و اندوه خطر کمتری دارد، اما شادی ممکن است به شرایط نامناسبی بینجامد که نتوان آن را کنترل کرد. لذا باید تا می‎توانیم آنجایی که ممکن است به سمت محرمات و کارهای لهو و لعب برویم، این کار انجام نشود. در قرآن هم غم و شادی‎ها برابر است. شاید در جایی شادی جلوتر است «أنه هو اضحک و أبکی» (او خدایی است که می‎خنداند و می‎گرایاند) حافظ بیتی دارد و می‎گوید: «خنده و گریه عشاق زجایی دگرست / می‎سرایم به شب و وقت سحر می‎مویم». حافظ پژوهان می‎گویند بر اساس ساختار شعری باید گریه را جلوتر می‎آورد، اما از آنجا که حافظ می‎گوید «هر چه کردم از دولت قرآن کردم»؛ ریشه خنده و گریه را از قرآن گرفته است و برای همین خنده جلوتر آمده است. اساساً بشر بدون بال شادی نمی‎تواند حرکت کند و ما خودمان هم از این فضا راضی نیستیم و خیلی از بزرگان اعم از مراجع، محققین و حتی رهبر انقلاب گفته‎اند که ما نیاز نداریم که دهه عزاداری درست کنیم و مردم را در یک فضایی از سیاهی‎ها پیش ببریم، ما باید شادی‌های واقعی را ترویج کنیم. یکسری از شادی‎ها صوری و کذایی است. مثل اینکه فردی را که می‎خواهند اعدام کنند، قبل از اعدام به مراسم جشن ببرند.

من یک بار پشت چراغ قرمز بودم فردی سی‎دی می‎فروخت. کنار من آمد و گفت حاج آقا سی‎دی شاد می‎خرید؟ من گفتم متشکرم ما بدون سی‎دی، شاد هستیم. یک خانواده در شب عید چه زمانی احساس شادی می‎کنند؟ وقتی پدر خانواده دم عید مایحتاج اولیه زندگی خانواده‎اش را تأمین کند و برای تهیه یک کیلو گوشت نیاز نباشد یک روز تمام کار کند. مولانا می‎گوید: راه لذت از درون دان نه برون/ ابلهی دان جستن قصر و حصون/ آن یکی در کنج مسجد مست و شاد/ وآن دگر در باغ ترش و بی مراد. مثل اینکه شما یک کفش تنگ بپوشید که پاشنه پای شما را زخم کرده است.

ما باید شادی‌های واقعی را تعریف کنیم. اگر صداوسیما دریچه دوربینش را بازتر کند و در همه ایام سال، جمعیت فراوان‎تری را نشان دهد، این مردم را شاد می‎کند. اگر در یک اداره‎ای به کسی ظلمی شده آن را نشان دهیم بعد ظلم را پیگیری کنیم و فرد متجاوز را به جامعه معرفی کنیم، شاید از تنش‎ها کاسته شود. هدف ما از این گزینش‎ها چیست؟! صرف نمازخوان بودن که هدف نیست، هدف این است فردی که نماز می‎خواند بیشتر کار مردم را راه بیندازد و با ارباب رجوع مهربان‎تر است. در این چهل سال که با این خط‎کش‎ها گزینش کردیم این اتفاق نیفتاد. مردم عموماً از سرویس‎دهی ادارات ما راضی نیستند . پس وقتی مردم راضی نیستند مشکل در گزینش است. ما باید بتوانیم اقتضائات اصلی شادی درون را بشناسیم و بیشتر روی آنها مانور دهیم. آدم‎های روانی هم گاهی مدام می‌خندند این دلیل بر آن نیست که شاد هستند. شادی واقعی یعنی اینکه پدر و مادری نگران آینده فرزندش اعم از کار و ازدواج و... نباشد. ما به این حجم غم و سوگواری نیاز نداریم، در روایت ما هم نیست. در مورد سیدالشهدا(ع) مرحوم سید طاووس در مقدمه مقتل می‎نویسد: «جا داشت ما شیعیان این ده روز را به شادی بگذرانیم به خاطر اینکه همچین انسان بزرگی داشتیم، اما چون اگر حالت انبساط خاطر خود را به صورت جشن نشان می‎دادیم، مردم نمی‎فهمیدند، به همین دلیل در قالب عزاداری نشان می‌دهیم که با یک تیر دو نشان زده باشیم، در دل این عزاداری هم یک شادی هست. به همین خاطر کسی که به امام حسین(ع) علاقه دارد اگر در شب عاشورا نتواند در مراسم شرکت کند ناراحت می‎شود. در درون مجلس امام حسین(ع) هم یک شادی حقیقی نهفته است. مولانا می‎گوید یادت باشد که شادی و غم در لباس‎های مبدل می‎آیند.

شما سال ۱۳۹۸ را برای کشور چگونه ارزیابی می‎کنید؟

اولاً رهبری در سخنرانی اخیرشان خیلی امیدوارانه صحبت کردند و فرمودند ما می‎توانیم از همه مشکلات رد شویم و می‎توانیم یک آرامش برای مردم تدارک ببینیم. ثانیاً بخشی از این به تدبیر مسئولین ما وابسته است. من این نگرانی را در گفت‌وگو با مردم حس می‎کنم. حتی خود مسئولین هم می‎گویند سال آینده ما مشکلاتی پیش‌رو خواهیم داشت اما اگر یک تدبیر باشد مسائل را می‎توان حل کرد. اخلاص، تنها کافی نیست باید تدبیر داشت. امیرالمؤمنین(ع) در جمله‎ای فرمودند: بی‎تدبیری زندگی آدم را نابود می‎کند. مسئولین ما دو کار باید انجام دهند: اول اینکه با هم اتحاد داشته باشند، اینگونه نباشد یک گروه برجامی به پا کنند و گروه دیگر آن را طرد کنند و دوباره برجام با مشکل مواجه شود و همان‎هایی که از ابتدا برجام را طرد می‎کردند، دوباره هیاهو کنند. اکنون مشکل ما این است خود مسئولین به جان هم افتاده‎اند و علیه هم موضع می‎گیرند. ما احساس می‎کنیم دیگر در خانه زندگی نمی‎کنیم بلکه در توپخانه زندگی می‎کنیم. بعد از اینکه اتحاد در جامعه پیش آمد دوم تدبیر است. تدبیری که توأم با تقوا است.

دوستانی گفتند مشابه محصولاتی که در داخل با کیفیت و استاندارد جهانی تولید می‌شود، از خارج وارد می‎کنند. آن هم در سالی که حمایت از کالای ایرانی و تولید داخلی است. قطعاً بخشی از این مسئله به دلیل بی‌تدبیری و بی‌تقوایی و سوء‎استفاده است. در یک کلمه بخواهم عرض کنم همه هزینه‎های ما هزینه آقایی ما نیست. چون انقلاب ما یک انقلاب آقاوار بود و می‌خواستیم در دنیا آقا باشیم. یک زمانی امام(ره) صحبتی برای همافران داشتند و فرمودند: ما می‌خواهیم شما آقا باشید، شما می‌خواهید نوکر باشید؟! آیا همه هزینه‌های ما هزینه آقایی ما بوده است؟ خیر در کنار آن دو هزینه بی‏‌تقوایی و دیگری بی‌تدبیری بوده است که نباید رخ می‌داد. مثلاً اگر همایشی برای گام دوم انقلاب و مسائلی از این دست می‌گذارند، برای مسائل دیگر مانند اختلاس و... هم از این جلسات باید بگذارند و رسیدگی را از بیت مراجع تا ... انجام دهیم و استثناء هم قائل نشویم. اینگونه نباشد که یک مسئله را برجسته کنیم و مسئله دیگر را نادیده بگیریم. می‎گویند برادر کسی اختلاس کرده است و... از چه می‎ترسید او را بیاورید و محاکمه‎اش کنید. اگر مردم ببینند یک عدالت فراگیر، بدون تبعیض و بدون اغماض در جامعه رخ می‎دهد مردم دیگر احساس نگرانی نخواهند کرد. وقتی می‎بینند این بی‎تدبیری‎ها در کنار بی‎تقوایی‎ها و فشار استکبار خارجی وجود دارد، آن زمان مردم ما حق دارند نگران باشند و سرمایه خود را ذخیره کنند و تبدیل به سکه و دلار کنند. لذا در این شرایط فقر بدتر و مردم هم مأیوس‎تر می‌شوند و امیدوارم که با تدبیر مسئولین این مشکلات حل شود.

ما هم امیدواریم سال آینده همراه با تقوا و تدبیر باشد.