دیدارنیوز: رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه صلح و ثبات منطقه و آینده جهان نه در واشنگتن، نه در تلآویو و نه در پایتختهای اروپایی، بلکه در آسیا و در میان ملتهای بزرگ و تمدنساز این قاره رقم خواهد خورد، گفت: مجمع مجالس آسیایی نباید یک نهاد حاشیهای باقی بماند.
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در نشست کمیته دائمی امور سیاسی مجمع مجالس آسیایی (APA) که صبح امروز (پنجشنبه، ۱۳ آذر ماه ۱۴۰۴) به میزبانی جمهوری اسلامی ایران در مشهد مقدس برگزار شد، طی سخنرانی خود به بینالمللی شدن دبیرخانه و تقویت دبیرخانه APA تأکید کرد تا بتواند صدای متحد آسیا را بهگوش مجامع بینالمللی برساند.
متن سخنرانی رئیس قوه مقننه به شرح زیر است:
رؤسای محترم هیات ها، نمایندگان ارجمند
دبیرکل محترم، خانمها و آقایان
مایه خرسندی و افتخار است که امروز در شهر مقدس مشهد، پایتخت معنوی ایران و نماد واقعی همبستگی و آرامش، میزبان شماهستیم. حضور ارزشمند شما، نشاندهنده اراده مشترک ما برای تقویت همکاری پارلمانی در قارهایست که تاریخ، فرهنگ و آینده مشترکی دارد. از همه شما که دعوت جمهوری اسلامی ایران را پذیرفتید و همچنین دبیرخانه محترم که در برگزاری نشست کمیته سیاسی مجمع مجالس آسیایی همکاری کرد، صمیمانه سپاسگزارم.
خانمها و آقایان
آسیا امروز در موقعیتی تاریخی قرار گرفته و جهان در حال گذار از تحولات عمیق سیاسی، اقتصادی، فناورانه و فرهنگیست؛ در این میان، قاره آسیا یک موقعیت جغرافیایی صرف نیست، بلکه با پیوندهای عمیق تاریخی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی میان ملتهایش، ظرفیتهای بزرگی در درون خود دارد که با آگاهی جهانی و منطقهای از شرایط حساسدنیا و همکاری و اراده جمعی مبتنی برمنافع دستهجمعی میتواند الگوی جدیدی از همکاری منطقهای ارائه دهد و به مرکز ثقل رشد اقتصادی، نوآوریهای آیندهساز و تحولات جهانی و آیندهی بشریت تبدیل شود. در واقع، اهمیت آسیا فقط در اعداد جمعیتی و وسعت سرزمینی آن نیست؛ بلکه اهمیت آسیا در استقلال فکری، تنوع فرهنگی و ارادهی مشترک کشورهای آن برای چندجانبهگرایی است.
از دید اینجانب آسیا در حال نوشتن فصل جدیدی از تاریخ است؛ فصلیکه درآن هیچ کشوری به دیگری دیکته نمیکند، بلکه گفتوگو میکند؛ فصلی که در آن حق تعیین سرنوشت ملتها محترم شمرده میشود، و فصلی که در آن همکاری، جای تقابل؛ و عدالت، جای زورگویی مینشیند.
در برابر این ظرفیت و فرصت عظیم که در آسیا نهفته است، جهانی قرار دارد که با چالشهای جدی و بیسابقهای هم روبهروست که امنیت، صلح و توسعه پایدار همه ما را تهدید میکند؛ چالشهایی همچون:
• یکجانبهگرایی و تلاش برخی قدرتها برای تحمیل اراده عدهای معدود بر اکثریت ملتهای مستقل
• تحریمهای غیرقانونی و یکجانبه که حقوق اساسی ملتها را نقض کرده و به ابزاری برای فشار سیاسی تبدیل شدهاند
• جنگها، اشغالگریها و نسلکشیهای سازمانیافته، بهویژه: جنایات رژیم صهیونیستی علیه مردم مظلوم فلسطین در غزه و کرانه باختری که مستمراً ادامه دارد
• بحرانهای انسانی ناشی از جنگافروزی، آوارگی میلیونها انسان و ایجاد قحطی عمدی
• گسترش پدیدههای زشت، چون نژادپرستی، اسلامهراسی و ایرانهراسی در برخی کشورهای غربی
• تغییرات اقلیمی که بدون مسئولیتپذیری مشترک قدرتهای بزرگ، آیندهی ما را به خطر انداخته است
• دخالت آشکار و پنهان در امور داخلی کشورهای مستقل
• و از همه مهمتر، کاهش شدید اعتماد جهانی به سازوکارهای بینالمللی که زمانی برای حفظ صلح و عدالت تأسیس شده بودند.
این چالشها مسائل محلی یا منطقهای نیستند؛ آنها تهدیدهای مشترک علیه کل بشریت و ملتهای آسیایی هستند.
واقعیت تلخ این است که نظم بینالمللی کنونی، بهویژه نهادهایی که پس از جنگ جهانی دوم برای حفظ صلح تأسیس شدند، در عمل نتوانسته وظایف خود را انجام دهد و اغلب به ابزاری در دست قدرتهای خاص تبدیل شدهاند. ملتهای آسیا بیش از هر قاره دیگری قربانی این استانداردهای دوگانه بودهاند.
در کنار این چالشهای دیرینه، تهدیدهای نوظهوری نیز در حال شکلگیریاند:
- سلطهجویی دیجیتال و تلاش برای کنترل زیرساختهای فناوری و دادههای ملتها
- جنگهای ترکیبی و عملیات شناختی علیه دولتها و ملتهای مستقل
- استفاده از بهانههای زیستمحیطی و حقوق بشری برای دخالت در امور داخلی کشورها
این چالشهای سنگین و این ظرفیتهای عظیم آسیا از سوی دیگر، به روشنی نشان میدهد که مسئولیت تاریخی سنگینی بر دوش ماست.
نمایندگان محترم
در دهههای اخیر، ملت بزرگ ایران هدف یکی از شدیدترین و سازمانیافتهترین روندهای خصمانه تاریخ معاصر قرار گرفته است؛ و آن عبارت است از تحریمهای ضدبشری، تلاش برای جلوگیری از پیشرفت علمی و هستهای صلحآمیز و در نهایت حمله مستقیم و بزدلانه رژیم صهیونیستی در ژوئن ۲۰۲۵ به تأسیسات هستهای و مراکز غیرنظامی ایران با مداخله آشکار آمریکا. این حمله، درست در میانه مذاکرات دیپلماتیک رخ داد و برخی دولتهای اروپایی هم به جای محکوم کردن متجاوز، درکنار اشغالگر ایستادند. این درحالی است که ۱۲۰ کشور دنیا، با رد کردن این تجاوز در کنار ملت ایران ایستادند. این رفتار دولتهای غربی به روشنی نشان داد که برای آنها، مذاکره نه ابزار گفتوگو و حل اختلاف، بلکه ابزاری برای فریب و خرید زمان و فشار است.
هرچند به صراحت میگویم که جمهوری اسلامی ایران هرگز، تحت هیچ شرایطی، امنیت ملی، توان دفاعی و حق مسلم خود برای پیشرفت را موضوع معامله قرار نخواهد داد. ما بارها اعلام کردهایم که درهای دیپلماسی همچنان باز است؛ اما دیپلماسی واقعی تنها زمانی معنادار است که با احترام متقابل و منافع مشترک همراه باشد، نه با زورگویی و تهدید.
اجازه دهید همینجا به دردناکترین فصلهای تراژدی معاصر هم بپردازم: اقدامات رژیم اشغالگر قدس در فلسطین اشغالی و غزه.
از اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون، رژیم اشغالگر قدس نزدیک به ۷۰ هزار فلسطینی عمدتاً از زنان و کودکان را به شهادت رسانده و مرتکب «نسلکشی سیستماتیک» شده است. این همان رژیم است که در خردادماه امسال ضمن حمله به تأسیسات صلحآمیز هستهای ایران، بیش از هزار نفر از هموطنان ما را به شهادت رساند. حملات این رژیم پس از ایران به لبنان، قطر و سوریه ادامه پیدا کرد. اقداماتی که تهدید مستقیم علیه صلح منطقهای است.
جمهوری اسلامی ایران، به عنوان حامی حقوق فلسطینیان، از هر ابتکار و طرحی که به اشغالگری پایان دهد و رنج و آلام مردم فلسطین را کاهش دهد، استقبال میکند. اما تلاشها برای تحمیل یک «صلح» ناعادلانه بر ملت فلسطین را رد میکند. هر توافقی که در آن عدالت را برای فلسطینیان تامین نکند چیزی جز تداوم اشغال با چهرهای فریبنده و تثبیت آپارتاید صهیونیستی در کل سرزمین تاریخی فلسطین نیست و فاقد مشروعیت سیاسی، حقوقی و اخلاقی است و محکوم به شکست خواهد بود؛ همانگونه که توافقهای تحمیلی پیشین مانند کمپ دیوید و اسلو، به دلیل نادیده گرفتن اراده ملت فلسطین، به بنبست رسیدند.
حق تعیین سرنوشت، یک حق الهی و بینالمللی غیرقابل معامله برای ملت فلسطین است. هیچ قدرت و کشور خارجی نمیتواند به جای مردم فلسطین تصمیم بگیرد که سرزمینشان، مقدساتشان و آیندهشان چه شود. مسئله فلسطین نه تنها معیار عدالت، انسانیت و وجدان جهانی است، بلکه آزمون واقعی آینده نظم بینالمللی به شمار میرود. پیشنهاد ثبت شده جمهوری اسلامی ایران، برگزاری همهپرسی تعیین سرنوشت با مشارکت ساکنان اصیل سرزمین فلسطین اعم از مسلمان، مسیحی و یهودی راهکاری منطقی برای آینده فلسطین و الگویی روشن برای ساختن یکنظم منطقهای پایدار است.
همکاران گرامی
مشهد، شهر امام رضا (علیه السلام)، پیامآور مهربانی و عدالت است. امروز از این شهر مقدس به همه قدرتهای سلطهگر اعلام میکنیم: عصر سلطه یک یا دو کشور بر جهان به سر رسیده است و آسیا از قربانی بودن به بازیگری تعیینکننده در صحنه جهانی تبدیل شده و عصر آسیا آغاز شده است؛ عصر همکاری، عصر عدالت و عصر احترام متقابل.
ما اینجا هستیم که صدای یک قاره بیدار باشیم؛ ما خواستار جهانی هستیم که در آن تحریم، ابزار سیاست خارجی نباشد، جهانی که در آن کشتار و نسل کشی کودکان و زنان غزه با سکوت یا توجیه مواجه نشود و جهانی که در آن حق ملت ایران و سایر ملتها برای پیشرفت صلحآمیز هستهای و اقتصادی انکار نشود و این پیام را نه با فریاد، بلکه با عمل، با اتحاد و با دیپلماسی پارلمانی قدرتمند باید پیش ببریم.
ما در ایران اسلامی باور داریم که صلح و ثبات منطقه و آینده جهان نه در واشنگتن، نه در تلآویو و نه در برخی پایتختهای اروپایی، بلکه درهمینجا، در آسیا، درمیان ملتهای بزرگ و تمدنساز این قاره رقم خواهد خورد.
بر اساس چنین نگرشی، همانگونه که در اساسنامه مجمع پارلمانی آسیایی (APA) به صراحت آمده است، ما نمایندگان ملتهایی هستیم که باپیوندهای عمیق تاریخی، تمدنی وفرهنگی به یکدیگر متصل شدهایم. این پیوندها یک میراث گرانسنگ برای ماست و البته این یک تعهد راهبردی هم هست؛ تعهد به ایفای نقشی فعالتر، مؤثرتر و تعیینکنندهتر در تأمین ثبات، صلح پایدار و رفاه مشترک قاره آسیا.
مجمع مجالس آسیایی نمیتواند یک نهاد حاشیهای باقی بماند. عملکرد کنونی مجمع، با وجود تلاشهای ارزشمند اعضا، هنوز با انتظارات و ظرفیتهای واقعی اعضای آن فاصلهی معناداری دارد.
بینالمللی شدن دبیرخانه و تقویت دبیرخانه APA یک ضرورت است. دبیرخانهای که بتواند صدای متحد آسیا را بهگوش مجامع بینالمللی برساند، ابتکارات مشترک را هماهنگ کند و پاسخگوی عمق مسئولیتهای مشترک و هویت مشترک ما در این دوران حساس باشد.
جمهوری اسلامی ایران که طی ۱۸ سال گذشته همواره یکی از حامیان اصلی تداوم و توسعهی APA بوده است، امروز نیز آماده است تا در مسیر بینالمللیسازی دبیرخانه، تقویت ساختارها، بودجه و منابع و ارتقای جایگاه حقوقی و سیاسی APA، همکاری کامل و همهجانبهای با همه اعضا داشته باشد.
ما انتظار متقابل داریم که سایر اعضا نیز با احساس مسئولیت جمعی، به این حرکت تحولآفرین بپیوندند؛ زیرا آینده APA، آینده همه ماست و آینده آسیا، آینده جهان خواهد بود.
حمایت از چندجانبهگرایی حقیقی وعادلانه بایستی در دستورکار دولتها و مجالس آسیایی باشد. مجمع مجالس آسیایی میتواند ستون اصلی پیشبرد این اهداف باشد و صدای واحد آسیا را تقویت کند و کار مشترکی را برای ساختن آیندهای پایدار، عادلانه و امن برای نسلهای امروز و فردای آسیا آغاز کند.
مهمانان گرامی
بار دیگر از حضور همه شما در شهر مقدس مشهد تشکر میکنم و برای نشست امروز کمیته سیاسی مجمع مجالس آسیایی، آرزوی موفقیت دارم و باور دارم که آینده آسیا، روشن است و آسیای بیدار و آگاه، پیشران نظم عادلانه جهانی خواهد شد.
