رهبران ارمنستان و آذربایجان شب گذشته (جمعه) در حضور دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا «توافق صلح» را امضا کردند؛ توافقی که حکایت از انزوای روسیه و نفوذ آمریکا در منطقه دارد.
دیدارنیوز: رهبران جمهوری آذربایجان و ارمنستان پس از نزدیک به چهار دهه درگیری روز جمعه در حضور ترامپ توافق صلح امضا کردند. این دو همچنین برای ایجاد کریدور ترانزیتی با عنوان «مسیر ترامپ برای صلح و شکوفایی بین‌المللی» که آذربایجان را از طریق خاک ارمنستان به نخجوان متصل می‌کند، توافق کردند.
ترامپ که روز جمعه در کاخ سفید میزبان الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان و نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان بود، گفت: «ارمنستان و آذربایجان متعهد شده‌اند که برای همیشه به تمامی درگیری‌ها پایان دهند، روابط تجاری، مسافرتی و دیپلماتیک را برقرار کنند و به حاکمیت و تمامیت ارضی یکدیگر احترام بگذارند.»
رئیس‌جمهوری آمریکا افزود: «برای بیش از ۳۵ سال ارمنستان و جمهوری آذربایجان درگیر مناقشه‌ای تلخ بوده‌اند که رنج و خسارات فراوانی به بار آورده است. بسیاری تلاش کردند تا راه‌حلی بیابند، اما موفق نشدند. با این توافق، ما سرانجام در برقراری صلح موفق شده‌ایم.»
الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان، گفت: «امروز ما در قفقاز جنوبی صلح برقرار می‌کنیم. امروز ما فصلی بزرگ و تازه‌ای از تاریخ را می‌نویسیم.»
نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان نیز گفت که این توافق «گشودن فصلی از صلح» است و افزود: «ما در حال بنا نهادن پایه‌های داستانی بهتر از گذشته‌ای هستیم که تجربه کرده‌ایم.»
نکته مهم در توافق صلح روز جمعه عدم حضور روسیه بود. این درحالی است که کرملین پیش از این سال‌ها نقش میانجی‌گر را در مناقشات دو جمهوری قفقاز جنوبی ایفا کرده بود و به نظر می‌رسد که توافق کنونی صلح و همچنین توافق ایجاد کریدور ترانزیتی «مسیر ترامپ برای صلح و شکوفایی بین‌المللی» تاثیر به‌سزایی بر نقش روسیه در منطقه بگذارد.
«مسیر ترامپ»
ارمنستان و جمهوری آذربایجان روز جمعه بر سر ایجاد کریدور ترانزیتی مهم «مسیر ترامپ برای صلح و شکوفایی بین‌المللی» موافقت کردند. این مسیر سرزمین اصلی جمهوری آذربایجان را از طریق خاک ارمنستان به منطقه نخجوان که با ایران و ترکیه مرز مشترک دارد، متصل می‌کند. این درحالی است که جمهوری آذربایجان و منطقه نخجوان با نواری به عرض ۳۲ کیلومتر از خاک ارمنستان از یکدیگر جدا شده‌اند.
آنا کلی، سخنگوی کاخ سفید، گفت این کریدور ترانزیتی جدید «امکان ارتباط بدون مانع میان دو کشور را فراهم می‌کند و هم‌زمان به حاکمیت، تمامیت ارضی و مردم ارمنستان احترام می‌گذارد.»
برای باکو، این کریدور یک مسیر زمینی مستقیم به نخجوان ایجاد می‌کند، پیوندهایش با ترکیه را تقویت کرده و دستاورد‌های پس از جنگ را از طریق «دیپلماسی زیرساختی» تثبیت می‌کند. همچنین جایگاه جمهوری آذربایجان را به عنوان یک مرکز مهم ترانزیت و لجستیک در مقیاس جهانی تقویت می‌کند. در ابتدا، باکو تمایلی به دخالت هیچ طرف ثالثی نداشت و ترجیح می‌داد این مسیر تحت کنترل خود و بدون مشارکت آمریکا، اروپا یا روسیه باشد.
برای ایروان، این مسیر حمل‌ونقل فرصتی برای پیوستن بیشتر به شبکه‌های تجاری گسترده‌تر، تنوع‌بخشی به اقتصاد آسیب‌دیده و جذب سرمایه‌گذاری خارجی فراهم می‌کند.
ایروان نگران بود که این مسیر تهدیدی برای حاکمیت ارمنستان باشد و می‌خواست کنترل آن در دست خود باقی بماند. طبق اعلام مقامات، مسیر جدید ترامپ بر اساس قوانین ارمنستان اداره خواهد شد و ایالات متحده زمین را به کنسرسیومی برای توسعه زیرساخت و مدیریت، اجاره خواهد داد.
ترامپ بخش زیادی از طرح روز جمعه را پنج‌شنبه شب در شبکه اجتماعی «تروت‌سوشال» پیشاپیش معرفی کرده و گفته بود دو رهبر توافق‌نامه‌های اقتصادی با ایالات متحده امضا خواهند کرد که «تمام ظرفیت منطقه قفقاز جنوبی را آزاد خواهد کرد.»
رئیس‌جمهوری آمریکا نوشت: «بسیاری از رهبران تلاش کردند جنگ را پایان دهند، اما موفق نشدند، تا امروز که این موفقیت به لطف دونالد ترامپ حاصل شد.»
ارمنستان و آذربایجان ترامپ را نامزد جایزه «صلح نوبل» می‌کنند
الهام علی‌اف روز جمعه پس از امضای توافق صلح پیشنهاد داد که همراه با ارمنستان نامزدی مشترکی را برای اعطای جایزه نوبل صلح به دونالد ترامپ ارسال کنند.
او گفت: «شاید ما با نخست‌وزیر پاشینیان توافق کنیم که با ارسال درخواست مشترکی به کمیته نوبل، رئیس‌جمهور ترامپ را برای دریافت جایزه نوبل صلح معرفی کنیم.»
پاشینیان نیز افزود: «من فکر می‌کنم رئیس‌جمهور ترامپ شایسته دریافت جایزه نوبل صلح است و ما از این موضوع دفاع می‌کنیم.»
لغو محدودیت همکاری دفاعی آمریکا و آذربایجان
دونالد ترامپ روز جمعه اعلام کرد که محدودیت‌های موجود در همکاری‌های دفاعی میان ایالات متحده و جمهوری آذربایجان را لغو می‌کند.
ترامپ این اقدام را «یک اتفاق بزرگ» خواند. او همچنین از امضای قرارداد‌های دوجانبه با آذربایجان و ارمنستان بر سر افزایش همکاری در انرژی، تجارت و تکنولوژی، به ویژه در موضوع هوش مصنوعی خبر داد.
رئیس‌جمهوری آمریکا همچنین گفت که به زودی با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه دیدار می‌کند.
