باستان‌شناسان در کرواسی بقایای یک برج دیده‌بانی با قدمت ۱۸۰۰ ساله را کشف کرده‌اند که به منظور کمک به رومیان در دفاع از «لیمِس» (limes)، مرز رودخانه دانوب که جبهه‌ای از امپراتوری روم را مشخص می‌کرد، بنا شده بود.
دیدارنیوز: باستان‌شناسان برج دیده‌بانی ۱۸۰۰ ساله رومی را که در دوران فرمانروایی «مارکوس آئورلیوس» برای حفاظت از این امپراتوری ساخته شده بود، کشف کردند.
«لایوساینس» نوشت، یافته‌های رومی در این محل، از جمله تجهیزات نظامی، سنجاق‌سینه‌ها و ظروف سفالی، نشان می‌دهد این برج دیده‌بانی در اواخر قرن دوم میلادی ساخته شده و در قرن سوم میلادی مورد استفاده قرار گرفته است.
«مارکو دیزدر» (Marko Dizdar)، از مؤسسه باستان‌شناسی زاگرب و سرپرست تحقیقات این کاوش در ایمیلی به «لایو ساینس» گفت: «این دوره، همزمان با افزایش فشار بر «لیمس» و دوره جنگ‌های مارکومانی و همزمان با دورانی است که نیاز به تقویت حفاظت از مرز رود دانوب احساس می‌شد.»
در جریان «جنگ‌های مارکومانی» (حدود ۱۶۶ تا ۱۸۰ میلادی)، سربازان رومی تحت فرمان امپراتور «مارکوس آئورلیوس» با چند قوم مختلف از جمله مارکومان‌های ژرمنی که در شمال رود دانوب زندگی می‌کردند و سرمتی‌ها، قومی کوچ‌نشین از منطقه‌ای که امروز در جنوب روسیه است و بعد‌ها به اروپای مرکزی و شرقی گسترش یافت، جنگیدند.
«جنگ‌های مارکومانی» موجب شد رومیان در نواحی «Sotin» و «Ilok» که امروزه در شرق کرواسی قرار دارند، اردوگاه‌ها یا پادگان‌هایی بسازند. برج دیده‌بانی که اخیرا کشف شده است و در روستای «Mohovo» واقع شده است، احتمالا بخشی از تلاش‌های دفاعی برای حفاظت از لیمس دانوبی بوده است.
«دیزدر» گفت: «این برج دیده‌بانی در موقعیتی استراتژیک، یعنی در یکی از نقاط عبور از رودخانه دانوب ساخته شده بود. از این موقعیت، دید بصری عالی نسبت به منطقه‌ای وسیع وجود داشت و همچنین این مکان به‌طور طبیعی از سه طرف با دره‌های عمیق محافظت می‌شد.»
به گفته سرپرست تحقیق کاوش، این برج دیده‌بانی احتمالا با برج‌های اطراف در فاصله حدود ۲ تا ۳ کیلومتر در ارتباط بصری بوده است.
این محقق گفت: «به احتمال زیاد چند سرباز در آن مستقر بودند که در صورت خطر، برج‌های دیده‌بانی و پادگان‌های «Sotin» و «Ilok» را که حدود ۱۲ کیلومتر با آن فاصله دارند، مطلع می‌کردند.»
باستان‌شناسان نخستین‌بار این محوطه برج دیده‌بانی، همراه با حدود ۱۰ محوطه دیگر را در جریان بررسی‌های میدانی در شرق کرواسی طی سال‌های ۲۰۰۳، ۲۰۱۳ و ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳ کشف کردند. این مکان‌ها به بازه زمانی بین قرن دوم تا پایان قرن چهارم میلادی تعلق دارند و موقعیت آنها در کناره‌های مرتفع رود دانوب حاکی از آن بود که به احتمال زیاد استحکامات نظامی بوده‌اند. گرچه این موضوع در ابتدا قطعی نبود.
در سال ۲۰۲۰، بررسی‌های ژئومغناطیسی که روشی غیرتهاجمی است و با ترسیم ناهنجاری‌های مغناطیسی، امکان دیدن ساختار‌های زیرزمینی را فراهم می‌کند، نشان داد که این مکان‌ها به احتمال زیاد شامل بقایای برج‌های دیده‌بانی و استحکامات کوچک‌تر بوده‌اند. سرانجام، در سال ۲۰۲۴، کاوش‌های آزمایشی در «Mohovo» این فرضیه را تایید کرد و در آوریل ۲۰۲۵ حفاری گسترده‌تری در «Mohovo» انجام شد.
«دیزدر» گفت: «این نخستین برج دیده‌بانی است که به‌طور نظام‌مند در امتداد لیمس واقع در کرواسی مورد پژوهش قرار گرفته است. تا کنون وجود چنین برج‌هایی ناشناخته بود. گرچه حدس زده می‌شد که وجود داشته‌اند.»
برج دیده‌بانی «Mohovo» ابعادی در حدود ۴۰ در ۳۰ متر داشته و به‌خوبی مستکم شده بود.
«دیزدر» توضیح داد: «این برج با مجموعه‌ای از خندق‌های عمیق و حصاری چوبی (پالیساد) حفاظت می‌شد و در مرکز آن بنایی چوبی قرار داشت. عبور از چنین خندق‌هایی از سمت مهاجم بسیار دشوار بود و به سربازان رومی زمان کافی برای دفاع موثر می‌داد.»
این کاوش بخشی از تلاش برای حفاظت از محوطه‌های رومی موجود در امتداد لیمس و ثبت آنها در فهرست میراث جهانی یونسکو است. «دیزدر» افزود: گروه پژوهش همچنین ساختار‌هایی مربوط به دوران مس، آغاز عصر برنز، عصر آهن و حتی قرون وسطی را یافته است که نشان می‌دهد این منطقه برای چندین هزاره مسکونی بوده است.
