
بازار ارز ایران در تابستان ۱۴۰۴ با ورود به وضعیت «پساجنگ خاکستری» و درگیرشدن با نااطمینانیهای سیاسی، تجربهای متفاوت از سالهای گذشته را رقم زد.
دیدارنیوز: حمله نظامی اسرائیل به خاک ایران، تعلیق همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ابهام در آینده مذاکرات هستهای و بازگشت انتظارات تورمی، همگی دست به دست هم دادند تا بازار ارز را در وضعیت شبهبحرانی نگاه دارد.
بازار ارز در تابستان ۱۴۰۴ وارد مرحلهای تازه و پرتنش شد؛ دورهای که از همان ابتدا با یک بحران ژئوپلیتیکی جدی، یعنی حمله نظامی اسرائیل به خاک ایران، رنگوبویی کاملاً متفاوت از تابستانهای گذشته به خود گرفت.
این حادثه موجب شد کشور در موقعیتی مبهم و شکننده موسوم به "پساجنگ خاکستری" قرار گیرد؛ وضعیتی که نه بهمعنای صلح کامل است و نه بازگشت به ثبات اقتصادی گذشته را تضمین میکند.
جهش اولیه دلار در فضای تعطیلی و هیجان
در پی آغاز درگیریها و بستهبودن بازارهای رسمی، قیمت دلار در معاملات پشتخطی و کانالهای غیررسمی با شتابی چشمگیر افزایش یافت. نبود عرضه و افزایش تقاضای هیجانی موجب شد قیمت دلار بهسرعت وارد کانال ۹۰ هزار تومان شود و حتی تا نیمههای این کانال نیز پیشروی کند.
این اتفاق در حالی رخ داد که بسیاری از معاملهگران در بازار غایب بودند و تنها جو روانی ناشی از نااطمینانی شدید به آینده، روند بازار را شکل میداد.
آتشبس و اصلاح موقتی بازار
با اعلام آتشبس و فروکشکردن نسبی تنشها، امید کوتاهمدتی به بازگشت آرامش شکل گرفت. این خوشبینی موقتی باعث شد دلار برای چند روز کاهش یابد و تا کانال ۸۰ هزار تومان عقبنشینی کند. اما دیری نپایید که این روند معکوس شد. انتشار اخبار منفی از حوزه سیاست خارجی، از جمله توقف همکاری ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و تردیدها درباره برگزاری مذاکرات جدید با آمریکا، بازار را دوباره در مسیر صعودی قرار داد.
بازگشت نوسانات با شروع هفته کاری
با آغاز هفته جدید و بازگشایی بازارها، بازگشت تقاضای واقعی و شکلگیری انتظارات کوتاهمدت باعث شد که دلار دوباره وارد مدار نوسانی شود. دلار تهران که پس از آتشبس به حوالی نرخهای پیشاجنگ برگشته بود، با تجمیع فشارهای روانی و بنیادی دوباره به سمت سطوح بالاتر حرکت کرد و تا پایان هفته، در کانال ۹۱ هزار تومان نوسان کرد.
از منظر تکنیکال، مسیر قیمتی دلار تهران در طول هفته گذشته از پله ششم کانال چهارم کریدور هشتم آغاز شد و با جهشهای پیاپی، ابتدا وارد کانال هشتم، سپس کانال نهم شد. این ارز در نهایت در روز پنجشنبه در پله ششم کانال اول کریدور نهم به کار خود پایان داد. این نوسانات گسترده نشاندهنده نبرد شدید بین نیروهای خریدار و فروشنده در سطوح قیمتی حساس بود.
دلار هرات؛ همگام با تهران
بازار هرات نیز با روندی مشابه، نوسانات شدیدی را تجربه کرد. این ارز در روز شنبه در پله هشتم کانال چهارم کریدور هشتم قرار داشت و با جهشهای متوالی وارد کریدور نهم شد. تا پایان هفته، دلار هرات در پله سوم کانال اول کریدور نهم معامله شد. همراستایی حرکت دلار هرات با دلار تهران نشاندهنده آن است که محرکهای اصلی بازار بیشتر از جنس روانی و خبری بودند تا تغییرات بنیادین در عرضه و تقاضا.
سیاستگذاری و تأثیر آن بر نرخ ارز
یکی از تحولات تأثیرگذار هفته، شایعه مداخله ارزی ۵ میلیارد درهمی توسط بازارساز بود که در روز سهشنبه منتشر شد. این خبر، همراه با تعطیلات مذهبی پیشرو و احتمال کاهش عمق معاملات، نقش موثری در تعدیل روند صعودی بازار در روز چهارشنبه داشت. همزمان، برخی تحلیلگران فنی معتقد بودند که در کف قیمتی روز سهشنبه، واگرایی منفی در محدودههای مقاومتی مشاهده شده که نشانهای از اصلاح پیشرو بود.
نرخ ارز رسمی؛ ثبات نسبی در برابر طوفان آزاد
درحالیکه بازار آزاد دستخوش نوسانات سنگین بود، نرخ ارز در مرکز مبادله ایران در مسیر باثباتتری حرکت کرد. دلار رسمی در روز پنجشنبه به ۷۱ هزار و ۲۲۷ تومان رسید و حواله دلاری نیز ۶۹ هزار و ۲۸۷ تومان قیمتگذاری شد. یورو رسمی نیز به ۸۳ هزار و ۸۷۳ تومان و حواله آن به ۸۱ هزار و ۵۸۸ تومان رسید. درهم رسمی نیز در سطح ۱۹ هزار و ۳۹۴ تومان قرار گرفت. این ثبات نسبی نشان میدهد که سیاستگذار ارزی سعی در تفکیک فضای روانی بازار آزاد از نرخهای رسمی دارد.
سیگنالهای سیاسی و اثرگذاری آنها بر بازار
یکی از مهمترین رویدادهای سیاسی هفته، اعلام تعلیق همکاری ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی از سوی رئیسجمهور جدید بود؛ تصمیمی که از نگاه بسیاری از فعالان اقتصادی، یک سیگنال منفی به بازار محسوب میشود و میتواند انتظارات تورمی را تشدید کند. همچنین، عدم وضوح درباره مذاکرات احتمالی با آمریکا فضای عدم قطعیت را افزایش داده و در نتیجه، بازار بهشدت تحت تأثیر اخبار لحظهای قرار گرفته است.
آینده بازار؛ گوشبهزنگ اخبار و نوسانات
تحلیلگران بر این باورند که آینده کوتاهمدت بازار ارز وابستگی شدیدی به تحولات خبری دارد. اگر در روزهای آینده خبری از برگزاری دور جدید مذاکرات هستهای منتشر شود، احتمال بازگشت دلار به سطوح پایینتر وجود دارد. اما در غیر این صورت، با استمرار فضای مبهم سیاسی، احتمال حفظ یا حتی رشد بیشتر نرخ ارز منتفی نیست.
در کنار این موضوع، اخبار مربوط به تنشهای منطقهای نیز بهعنوان مهمترین فاکتور ریسک برای بازار ارز در هفته پیشرو شناخته میشود. از این رو، بازار در شرایطی قرار دارد که نه بر پایه دادههای بنیادین اقتصادی، بلکه با تکیه بر هیجانات خبری و روانی در حال حرکت است.
بازار ارز ایران در تیرماه ۱۴۰۴، در تقاطع بیثباتی سیاسی، نااطمینانی اقتصادی و انتظارات تورمی قرار گرفته است. نوسانات شدید نرخ دلار در تهران و هرات، نشانهای از شکنندگی بازار در برابر هر شوک خبری است. در این وضعیت، رفتار محافظهکارانه و تحلیل مداوم رویدادهای سیاسی، مهمترین ابزار معاملهگران برای مدیریت ریسک خواهد بود. تا زمانی که چشمانداز روشنی از مسیر مذاکرات و روابط خارجی حاصل نشود، نوسان همچنان شاخص اصلی بازار ارز باقی خواهد ماند.
بر پایه تحلیل تکنیکال معاملهگران و با در نظر گرفتن ساختار کریدوری بازار ارز، پیشبینی قیمت دلار تهران و دلار هرات در هفته آینده به این شکل بازنویسی میشود.
دلار تهران
تحلیلگران فنی بر این باورند که در صورتی که بازار با شوک منفی خبری مواجه نشود، دلار تهران میتواند به حرکت در کریدور نهم ادامه دهد. مرز حمایتی مهم دلار تهران در پله چهارم کانال اول این کریدور قرار دارد؛ اگر این حمایت شکسته شود، احتمال افت به پله ششم کانال چهارم کریدور هشتم (یعنی بازگشت به پیش از موج صعودی اخیر) وجود دارد.
در سمت مقابل، مقاومت کلیدی دلار تهران در پله دوم و سوم کانال دوم کریدور نهم قرار دارد؛ عبور و تثبیت در این سطوح میتواند زمینه را برای رسیدن به پله اول کانال سوم این کریدور و حتی ورود به کریدور دهم فراهم کند. اما برای این جهش نیاز به سیگنالهای سیاسی منفی یا افزایش قابلتوجه تقاضای احتیاطی در بازار است. در نبود چنین محرکهایی، دلار تهران در محدوده بین پله سوم کانال اول تا پله دوم کانال دوم کریدور نهم نوسان خواهد کرد.
دلار هرات
بازار هرات که نسبت به دلار تهران نوسانپذیرتر و حساستر به اخبار است، هماکنون در محدوده کف کریدور نهم در حال حرکت است. تحلیلگران فنی محدوده پله دوم و سوم کانال اول این کریدور را بهعنوان ناحیه حمایتی مهم در نظر میگیرند. اگر این ناحیه حفظ شود، احتمال برگشت قیمت به سمت پله ششم کانال دوم یا حتی پله اول کانال سوم کریدور نهم وجود دارد.
اما اگر فشار فروش تشدید شود و حمایتهای فعلی از دست بروند، دلار هرات ممکن است تا پله هشتم کانال چهارم کریدور هشتم عقبنشینی کند؛ سطحی که پیش از موج افزایشی اخیر آخرین جایگاه تثبیتشده قیمت بود.
در مجموع، چشمانداز هر دو بازار بهجای تکیه صرف بر ابزارهای تکنیکال، بهشدت وابسته به روند اخبار سیاسی و انتظارات از آینده مذاکرات است. در حال حاضر، کریدور نهم برای هر دو دلار تهران و هرات نقش کریدور تعادلی را بازی میکند و خروج از آن—چه به بالا و چه به پایین—نیازمند شوک خبری یا مداخله بازارساز است.