زیارت اربعین؛ نه دعایی برای ثواب‌بردن که تلاش جمعی برای یافتن راه صواب است!

دیدار اندیشه _ حسین جعفری: اربعین حسینی به نوعی زمانِ اعلام همبستگی با آموزه‌های حسینی در زمانه حاضر است. اربعین از آن جهت اهمیت یافته که پس از شهادت حسین ابن علی و یاران کم تعدادش در کربلا، جو خفقان، وحشت و ترسی که یزید بوجود آورده بود تا کسی جرات نزدیک شدن به اهل بیت و آموزه‌های ظلم ستیز حسین را نداشته باشد، توسط جابر شکسته می‌شود.

آیا زیارت اربعین، دعایی است برای ثواب بردن یا خطابه‌ای برای یافتن راه صواب؟ آیا زیارت اربعین، دعایی است برای راز و نیاز با حسین (و فراموش کردن خدای حسین!) یا جلسه‌ی محاکمه همه یزیدیان تاریخ است که در امروز نیز در لباس مقدسات و استفاده از زر و زور و تزویر مردم را تحمیق کرده، آبروی دین خدا را می‌برند؟ در این پس زمینه است که تامل در زیارت عاشورا /اربعین از منظر یک خطابه سیاسی مهم می‌نماید؛ زیارتی برای زنده نگاه داشتن جریان ظلم ستیزی و مبارزه با مستبدانِ ملبس به لباس دین و مدعی نمایندگی خدا و رسول! زیارتی که با درک ضرورت و وجوبِ ایستادگی در مقابل ظلم از منظر دینی و با استفاده از مظلومیت "حسین" و با اطمینان از اینکه خون مظلوم ستون‌های ظلم را ویران کرده و خدا خونخواه خون مظلوم است؛ تلاش می‌کند تا با تصویرسازی قابل فهم برای عامه مردم؛ صحنه مقابله با ظلم  را بازسازی کند و کل یوم عاشورا را عینیت بخشد.

زائر و محب حسین تردید ندارد که هرگاه امام را (در هر زمان و مکانی) خطاب قرار می‌دهد که "یا ابا عبدالله"؛ بلافاصله از حسین می‌شنود؛ "بگو چه می‌گویی؟ "و چنین می‌شود که ادامه می‌دهد: " و قَلْبِی لِقَلْبِکُمْ سِلْمٌ، وَأَمْرِی لِأَمْرِکُمْ مُتَّبِعٌ.... " در واقع توجه به مفاهیم زیارت عاشورا / اربعین نشان می‌دهد که بیشتر از آنکه دعا و زیارت به سبک معمول باشند نوعی بیانیه سیاسی برای هویت بخشی به طرفدارانی است که توسط مدعیان جانشینی خدا سرکوب شده و ضرورت دارد که به نوعی بازیابی؛ هویت سازی و منسجم شوند. در واقع اعمال اربعین تلاش برای حسینی شدن و ایجاد شرایط مقدمات کنشِ جمعی آگاهانه‌ی ظلم ستیزانه است نه مخدری که پس از انجام زیارت و گریه‌های کیلویی، زائر را به نشستن در خانه و سکوت و همراهی و کمک به افزایش آجر‌های کاخ ظلم ترغیب می‌کند.

مهمترین نکته در خواندن این زیارت شورمندانه؛ تلقین این مهم است که هر که ادعای حسینی بودن دارد نمی‌تواند در برابر ظلم ساکت باشد و یا انجام ظلم را تئوریزه کند و یا، چون خلیفه و مدعی نمایندگی؛ دستور به ظلم داده در برابر ظلم ساکت و راضی بماند، پس مدعی واقعی حب حسین می‌داند که می‌توان ادعای حسینی بودن داشت و یزیدی عمل کرد و یا از علی دم زد و، چون معاویه رفتار کرد. برای همین نیز زیارت عاشورا/اربعین می‌خواند تا با نام حسین؛ یزیدی عمل نشود! اللهم العن العصابه التی جاهدت الحسین و شایعت و بایعت و تابعت...!

ادامه این مطلب را در ویدیوی زیر ببینید و بشنوید