دیدارنیوز: شیوه فروش نفت و البته شکل‌گیری بحران ناترازی انرژی باعث شده تا برخی کارشناسان بحث حضور مافیا در صنایع نفت و انرژی را پیش بکشند. چنانکه اکنون محمود خاقانی، کارشناس انرژی، معتقد است که اگر وزیر نفتی که به کابینه چهاردهم اضافه می‌شود شجاعت مبارزه با مافیا را نداشته باشد، در کمتر از یک سال از دولت کنار می‌رود.
گرچه بحران ناترازی انرژی حساسیت‌ها روی انتخاب وزیر نفت در دولت چهاردهم را بالا برده است، اما تأکید گروهی از کارشناسان بر جولان مافیا در حوزه تولید، فرآوری و فروش نفت باعث شده تا اهمیت این وزارتخانه در دوره پیش رو دو چندان شود.
حال با معرفی محسن پاک‌نژاد به‌عنوان گزینه نهایی وزارت نفت به مجلس باید دید آیا نمایندگان به او رأی اعتماد می‌دهند؟ آیا او پس از کسب رأی اعتماد توانایی مبارزه با این مافیا را دارد؟
در همین زمینه تجارت‌نیوز با محمود خاقانی، کارشناس انرژی، گفت‌وگویی انجام داده که در ادامه می‌خوانید.
چالش اساسی وزیر نفت دولت چهاردهم چه خواهد بود؟
اگر دولت چهاردهم برای عبور از شرایط تحریمی و خروج از فهرست سیاه FATF چاره‌ای نیندیشد و وضع به همین منوال ادامه پیدا کند، قادر به انجام کاری نخواهد بود. وزیر نفت نیز برای پیشبرد برنامه‌هایی که منافع ملی را در پی داشته باشد باید در همین زمین گام بردارد.
برای مثال در بحث سرمایه‌گذاری خارجی و توسعه و تجارت، دولت چهاردهم با چالش بزرگی روبه‌روست تا بتواند سرمایه‌گذاران را ترغیب کند. نبود سرمایه و تکنولوژی مورد نیاز صنعت نفت، این صنعت را با مشکلات فراوانی مواجه کرده است. مشکل سرمایه‌گذاری، چالشی جدی برای وزیر نفت دولت چهاردهم خواهد بود و باید این مشکلات را به صورت شفاف بیان کند.
چالش مهم‌تر و بزرگ‌تری که وزیر نفت دولت چهاردهم باید آن را در نظر داشته باشد به هزینه‌های بالادستی صنعت نفت بازمی‌گردد. هزینه تولید یک بشکه نفت در ایران تحت هزینه‌های فراوانی است. عوامل مختلفی مانند شرایط تحریمی، نداشتن تکنولوژی جدید و پرسنل خیلی زیاد در صنعت نفت که بخش اعظم آنها نیرو‌های ستادی هستند نه عملیاتی و در واقع در تولید نقشی ندارند در هزینه تولید اثرگذار هستند.
دلیل وجود این هزینه‌ها چیست؟
یکی از چالش‌هایی که وزیر نفت دولت چهاردهم با آن دست به گریبان است، مافیایی است که در نفت مستقر بوده و توانایی مقابله با آن به دلیل حمایت توسط دولت پنهان، وجود ندارد. کسی هم نمی‌داند که این دولت پنهان مشغول به چه کاری است.
از طرف دیگر قوه قضائیه، قوه مقننه و دیگر نهاد‌ها به قوه مجریه فشار وارد می‌کنند و این یک چالش جدی مدیریتی است. اگر دولت چهاردهم و وزیر نفت آن نتوانند این موضوعات را مدیریت کنند، در واقع وزارت نفت دولت چهاردهم موفقیتی برای دولت چهاردهم نخواهد داشت.
پس از تشدید تنش‌های منطقه‌ای و افزایش تحرکات اسرائیل، ایران در شرایط ویژه‌ای به سر می‌برد. با ادامه این روند، جوّ امنیتی‌تر می‌شود و این شرایط شفافیت را بیش از پیش از دولت می‌گیرد.
صنعت نفت در واقع بزرگ‌ترین و مهم‌ترین صنعت کشور به حساب می‌آید و یک صنعت اقتصادی، سیاسی، دیپلماتیک و فنی است و از هر جهت باید سوخت اقتصاد خرد و کلان این کشور را تامین کند. پیشنهاد این است که برای این صنعت، وزیری انتخاب شود که بتواند موضوعات را به صورت شفاف با مردم در میان بگذارد.
منظورتان از شفافیت چیست؟ وزیر نفت در چه زمینه‌هایی باید شفافیت داشته باشد؟
وزیر نفت باید بتواند ضمن افشاسازی مافیای گردن کلفتی که در نفت مستقر است را به صورت شفاف اعلام کند که چه کاری می‌خواهد انجام دهد و چطور می‌تواند این موضوع را مدیریت کند؟
اگر این وزیر نتوانست این بحران را مدیریت کند، باید به قدری شجاع و جسور باشد که ضمن کناره‌گیری از سمت خود، به صورت شفاف علت ناتوانی خود را بیان کند.
آیا این موضوع صرفا مختص به وزیر نفت دولت چهاردهم است؟
این وضعیت در مورد مسعود پزشکیان نیز مطرح است. آیا او نیز این شجاعت را دارد؟ این شجاعت در دولت روحانی و خاتمی دیده نشد، به‌رغم مشکلات و گله‌هایی که حسن روحانی و محمد خاتمی در زمان ریاست جمهوری خود داشتند، اما آنها شجاعت استعفا و بیان شفاف مشکلات را نداشتند.
این ویژگی باید در رئیس جمهوری و وزیر نفت دولت چهاردهم وجود داشته باشد تا اگر نتوانستند به هر دلیلی به وعده‌های خود عمل کنند، کناره‌گیری کنند تا انتخابات جدیدی برگزار شود و کسانی که در روند کار دولت اخلال ایجاد می‌کردند، خود را در انتخابات عرضه کنند و بررسی شود که آیا مردم به این افراد رای خواهند داد یا خیر؟
