تفاوت قیمت چشمگیر خودروهای داخلی بین بازار و کارخانه باعث سودآوری چند صد میلیون تومانی بسیاری از دلالان در این بازار آشفته شده است.
دیدارنیوز: قیمت‌گذاری عجیب خودروسازان داخلی بر روی محصولات خود از یک سو و از سوی دیگر اختلاف قیمت فاحش خودرو درب کارخانه تا بازار آزاد، سال‌های زیادی است که بازار خودرو کشورمان را دچار التهابی غیر قابل درمان کرده است.
در این بین دولت‌های زیادی با دادن وعده حل این مشکل بر سر کار آمده‌اند، اما هیچکدام موفق به بهبود اوضاع فعلی نشدند. اما دلایل عمده این اختلاف قیمت در چیست؟ در این مطلب به بررسی تفاوت قیمت خودروهای داخلی بین کارخانه و بازار می‌پردازیم.
مقایسه قیمت خودروهای داخلی بین بازار و کارخانه
طبق آمار بدست آمده، بیشترین اختلاف قیمت کارخانه و بازار خودروهای داخلی در سال ۱۴۰۲ متعلق به پژو ۲۰۷ دنده‌ای فرمان برقی با ۱۳۷ درصد بوده است علاوه بر این خودرو پژو ۲۰۷ دنده‌ای هیدرولیک با ۱۱۷ درصد، پژو پارس ELX با موتور XU۷P با ۱۱۲ درصد، پژو ۲۰۷ TU۳ با ۹۸ درصد، تارا دستی ارتقا یافته با ۹۷ درصد، رانا پلاس پانوراما با ۸۹ درصد، رانا پلاس با ۸۱ درصد، دنا پلاس توربو با ۸۰ درصد، تارا اتوماتیک با ۷۸ درصد و دنا پلاس اتوماتیک با ۷۷ درصد رتبه دوم تا دهم را از آن خود کردند.
نکته جالب در این لیست قرار گیری ۱۰ محصول از گروه صنعتی ایران خودرو است. دلیل این موضوع نیز محبوبیت و فروش بالای محصولات این شرکت در بازار آزاد به نسبت خودروهای سایپا است. میانگین اختلاف قیمت کارخانه و بازار این خودرو‌ها ۹۶.۶ درصد اعلام شده است.
اما در سال ۱۴۰۳ اوضاع به چه شکلی بوده است؟ طبق جدول زیر میانگین اختلاف قیمت کارخانه و بازار محصولات ایران خودرو تا خرداد ۱۴۰۳ به حدود ۷۹.۱ درصد کاهش پیدا کرده است. اما در این بین خودرو روند صعودی را نیز تجربه کرده و این میانگین کاهشی در قیمت نهایی خودرو تغییر خاصی را ایجاد نکرده است و تنها مسئله مثبت آن برقرار شدن تعادلی نسبی میان قیمت کارخانه و بازار خودروهای داخلی است.
برای مقایسه بهتر این تفاوت قیمت لیست چهار خودرو پرفروش گروه خودروسازی سایپا را نیز در جدول زیر قرار داده‌ایم. طبق این جدول میانگین اختلاف قیمت کارخانه و بازار محصولات این شرکت ۵۲.۵ درصد است که در مقایسه به محصولات ایران خودرو متعادل‌تر قلمداد می‌شود.
عمده دلایل اختلاف نرخ کارخانه و بازار محصولات داخلی
۱. تبدیل شدن خودرو به کالای سرمایه‌ای
تبدیل شدن خودرو به کالای سرمایه‌ای به دلیل تورم، تقاضای کاذب در بازار ایجاد کرده و شکاف قیمتی را افزایش داده است. وضع مالیات بر عایدی سرمایه شاید به حل این مشکل کمک کند، اما راه‌حل اصلی مهار تورم است.
۲. رشد دلالان بازار خودرو
حضور دلالان در بازار خودرو ایران باعث افزایش قیمت‌ها و نوسانات غیرطبیعی می‌شود. دلالان با احتکار و کنترل عرضه، مانع از کاهش قیمت خودرو در زمان افت بازار می‌شوند. این یکی از مهم‌ترین دلایل تفاوت قیمت خودروهای داخلی در کارخانه و بازار است.
۳. فراز و نشیب زیاد عرضه خودروهای داخلی
عدم تناسب عرضه و تقاضا در بازار خودرو ایران، یکی از عوامل اصلی افزایش قیمت‌ها است. ایران خودرو و سایپا با انحصار بازار و عرضه قطره‌چکانی، تقاضا را بالا و قیمت‌ها را در بازار افزایش می‌دهند. برنامه‌ریزی منظم برای تولید و عرضه متناسب با تقاضا، می‌تواند به حل این مشکل کمک کند.
۴. تصمیم‌گیری‌های ناگهانی در صنعت خودرو
تصمیمات ناگهانی و بدون برنامه‌ریزی در صنعت خودرو، مانند توقف تولید یک مدل خاص، شوک به بازار وارد می‌کند و قیمت‌ها را به طور غیرطبیعی افزایش می‌دهد. نمونه این موضوع، افزایش ۱۱۲ درصدی قیمت پژو پارس ELX در سال ۱۴۰۲ پس از اعلام توقف تولید آن است. تکرار اینگونه تصمیمات خلق الساعه در بازار خودرو ایران متداول است و باید از آن پرهیز شود.
۵. واردات محدود با تعرفه گمرکی بالا
عدم وجود سیاست مشخص و یکپارچه برای واردات خودرو به ایران، چالش بزرگی برای این بازار است. واردات محدود خودرو با تعرفه‌های بالا، قیمت‌ها را به طور غیرطبیعی افزایش می‌دهد و قابل خرید برای بسیاری از مردم نیست. واردات در شرایط عادی می‌تواند به تعدیل قیمت‌ها و رفع انحصار ایران خودرو و سایپا کمک کند. نمونه این موضوع، اختلاف قیمت قابل توجه بین قیمت کارخانه پژو ۲۰۷ TU۳ و قیمت آن در بازار است.
منبع: گجت نیوز
