سهراب مظاهری: بحران‌های سیاسی به فرهنگ و اقتصاد مردم گره خورده/ صدا و سیما رسالت خود را به درستی انجام نداد/ شبکه‌های اجتماعی پویش جامعه را متوقف می‌کند

دیدارنیوزـ نسرین نیکنام: "جامعه پلاس" در یکی دیگر از برنامه‌های خود میزبان سهراب مظاهری، جامعه شناس و پژوهشگر اجتماعی بود، با او درباره بحران‌های فرهنگی و تاثیر آن روی تحولات اجتماعی صحبت کردیم که می‌بینید و می‌خوانید.

ویدیو این گفتگو را می‌توانید اینجا، یوتیوب و آپارات ببینید.

او در ابتدای این گفت‌وگو در پاسخ به این پرسش که تجربه زیست جامعه در سال‌های اخیر چه چیزی را بیان می‌کند، می‌گوید: جامعه به طور کلی یک پدیده زنده است و اجزاء آن موجودات زنده‌ای هستند که که با یکدیگر در تعامل و ارتباط هستند مانند رابطه‌ای که میان مردم، نهادها، سازمان‌ها و دیگر بخش‌های جامعه است و همه این‌ها نشانگر این است که پویایی وجود دارد و برای این حرکت و تدوام حرکتش و جامعه محتاج بازشناسی و بازآفرینی است و از همه مهمتر اینکه نیاز به خلاقیت دارد.

این پژوهشگر اجتماعی تعریف جامعه در یک وجه تطبیقی با کشور‌های دیگر را طبیعی می‌داند و می‌گوید: برخی کشور‌ها علیرغم یک سری مشترکات فرهنگی، صاحب ویژگی‌های متمایزی هم در بخش فرهنگ و دین هستند که در دسته بندی هم قرار می‌گیرند که این هم این طبیعی است.

مظاهری درباره جامعه ایران این دیدگاه را دارد که ما در تمام دهه‌های گذشته موکدا با ملاحظات دینی حرکت کردیم و در یک زمینه‌هایی هم به هدف نایل شدیم، اما از طرفی هم با معضلات حواشی جنگی مواجه بودیم.

این جامعه شناس با اشاره به معضلات و بحران‌های اجتماعی موجود می‌گوید: جامعه این ظرفیت را دارد که علایق و باور‌های افراد را بپذیرد و برای رسیدن به هدف کلان مشخص به اشتراک مسایی برسد.

او در تشریح بیشتر شرایط موجود در جامعه کنونی ادامه می‌دهد: دغدغه‌های اقتصادی و مشکلات اجتماعی و بحران سیاسی از هم تاثیر می‌گیرند، یعنی اگر نهاد‌های حاکمیتی نتوانند مشکلات اقتصادی را به درستی حل و فصل کنند، دامنه آن به مشکلات اجتماعی و بحران سیاسی و فرهنگی هم می‌رسد از این رو تاثیرگذاری این مواضع روی یکدیگر می‌تواند مبنای یک آسیب باشد.

مظاهری تاکید می‌کند، اما اگر خط سیاسی درست حرکت کند و مدیریت بر بخش اقتصادی نظارت جدی داشته باشد و همزمان معضلات اجتماعی و فرهنگی را بشناسد می‌توان گفت جامعه دموکرات است، ولی وقتی تمرکز از سایر حوزه‌ها برداشته و خاص روی بخش سیاسی و اقتصادی تمرکز پیدا می‌کند، آسیبی که به بخش‌های دیگر می‌خورد، بیشتر می‌شود.

به گفته این پژوهشگر اجتماعی، هر چقدر اقتصاد آسیب ببیند، نمود عینی آن در فرهنگ خواهد بود و از طرفی رسانه ملی که آن را به عنوان متولی کار‌های فرهنگی دانیم در سال‌های گذشته مجال نداد تا رسانه‌های دیگر هم بتوانند در زمینه آموزش، آگاه و فرهنگ سازی برای جامعه کاری انجام دهد و همواره مسیر خود را پیش برد.

این جامعه شناس می‌گوید: نظر سنجی‌ها نشان می‌دهد اقبال از رسانه صدا و سیما کمتر شده و این به معنی آن است که ارزیابی درستی از سوی این رسانه برای شناسایی علایق و خواسته‌های مخاطب انجام نشده است و اگر در حال حاضر بخواهد به جایگاه خود برگردد باید به نظرات مخاطب توجه کند.

به عقیده مظاهری، اقناع نشدن مردم از عملکرد رسانه ملی باعث شکاف‌های اجتماعی شده و همین موضوع سبب گرایش آن‌ها به سمت شبکه‌های اجتماعی و هزینه‌ای که مردم تقبل می‌کنند تا خیلی زود و سریع به آنچه می‌خواهند برسند یعنی اینکه این شبکه‌ها به سرعت روی فرهنگ مردم تاثیر گذاشته و پویش جامعه را متوقف کرده است.