اسماعیل کهرم در گفتوگو با دیدار معتقد است که اعمال نفوذ ابرقدرتهای فرامنطقهای اجازه مقابله با آلودگی خلیج فارس را نمیدهد.
دیدارنیوز- سرویس جامعه: یکی از نگرانیهایی که در دهههای اخیر ذهن بسیاری از ساکنان زمین را درگیر کرده تخریب روزافزون محیط زیست است. همانطور که در وضعیت کنونی ایران مشاهده میکنیم روند تخریب محیط زیست با سرعت بیشتری در جریان است و هر ساله بسیاری از بافتهای جنگلی، دریایی و ... از خاطرهها حذف میشوند اما باتوجه به این روند باز هم امیدی برای بهبود وضعیت باقی مانده و هنوز به نقطه غیرقابل بازگشت نرسیدهایم. بحرانهای محیط زیستی مخصوص به یک کشور یا چند کشور نیست و در این مورد باید صدماتی که به اکوسیستم منطقهای وارد میشود را بررسی کنیم.
البته برای بهبود این وضعیت نیاز به برنامهریزی و هزینههای زیادی دارد. در حوزه آلودگی محیط زیست باید منطقه خاورمیانه یکی از آسیبپذیرترین مناطق بدانیم. اشاره به «اکتشافات نفتی»، «حملونقل مواد پتروشیمی از خاورمیانه به مقصدهای جهانی»، «جنگهای نظامیِ دورهای»، قرار گرفتن بر روی «کمربندخشکسالی جهان» برای توصیف وضعیت کافی است. یکی از نگرانیهای موجود به اکوسیستم دریایی «خلیج فارس» باز میگردد. محیطی که بهصورت اشتراکی در اختیار هشت کشور «ایران»، «عمان»، «عراق»، «عربستان سعودی»، «کویت»، «امارات متحدهعربی»، «قطر» و «بحرین» قرار دارد و هرکدام سهم خودشان را در این آلودگیهای رایج دارند.
با این وجود یکی از کارشناسان حوزه محیط زیست در گفتوگو با دیدار معتقد است که آلودگی در این اکوسیستم دریایی تنها به کشورهای حوزه خلیج فارس باز نمیگردد زیرا محلی برای تردد بسیاری از شناورهایی آلوده به انواع بیماری دریایی و آلودگیهای کربنی و نفتی محسوب میشود. در این مورد که آیا انگیزهای برای بهبود وضعیت محلیط زیست خلیج فارس در بین این کشورها وجود دارد ادامه این گزارش با بخوانید.
«اسماعیل کهرم»، کارشناس محیط زیست در این مورد که آیا کشورهای حوزه خلیج فارس میتوانند با همکاری یکدیگر آلودگیهای موجود را کاهش دهند به خبرنگار «دیدارنیوز» میگوید: «مبارزه با آنچه آلودگی محیط زیست نامیده میشود به برنامههای بلند مدت و همینطور بودجههای کلان نیاز دارد. بهدلیل شرایط وخیم اقتصادی ایران است که هر روز بیشتر شاهد تخریب محیط زیست هستیم و تا زمانی که بودجهای برای حفاظت مشخص نکنیم، روند تخریبی همینطور ادامه خواهد داشت. توجه داشته باشید که کشوری مانند عربستان جزو ثروتمندترین دولتهای جهان محسوب میشود و این نشان میدهد که برای بهبود شرایط به امکانات و سرمایه این کشور و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس نیاز داریم. به این موضوع هم اشاره کنم که این کشورها هم توانای مبارزه با آلودگیها را دارند و هم از پس هزینههای آن بر میآیند ولی موضوع اصلی به دخالت کشورهای فرامنطقهای مانند «انگلستان»، «آمریکا»، «آلمان»، «فرانسه» اجازه برنامهریزی را به کشورهای عربی نمیدهند، وضعیت ایران را هم میتوانیم در این شرایط توصیف کنیم. در مورد مسایل محیطزیستی صرف اینکه یک کشور بخواهد بهتنهایی به وضعیت محیط زیستی خود سامان دهد، توجیه عقلانی ندارد. دقت کنید که چالشهای محیط زیستی در هم گره خورده هستند.»
این تحلیلگر محیط زیست در همین مورد و با اشاره به آلودگیهایی که شناورهای خارجی در خلیج فارس بهوجود میآورند ادامه میدهد: «کشتیهای نفتکش و دیگر شناورهایی که به مقصد خلیج فارس حرکت میکنند مجبورند که از آبهای آزاد سرزمینشان برای پر کردن مخازن استفاده کنند، چون با مخزن خالی نمیتوانند حرکت کنند. هنگامی که این شناورها به خلیجفارس میرسند آبهای انبار شده را در سواحل خلیج فارس تخلیه میکنند. بنا بر گزارشات و تحقیقات انجام شده این آبها نهتنها آلودگیهای نفتی داخل مخزن را وارد اکوسیستم خلیج فارس میکنند بلکه بسیاری از بیماریهای آبزیان را به این سو از اقیانوسها می آورند. توجه داشته باشید که این نوع تخلیه به دلیل جابهجایی آلودگی و بیماریها در بسیاری از نقاط جهان ممنوع است ولی کشورهای خلیج فارس به دلیل دخالت کشورهای فرامنطقهای از هرگونه کنترول، جریمه، اعمال پیشگیرانه و حتی جلوگیری از تردد این شناورها محروم هستند. برای بهبود وضعیت اکوسیستم خلیجفارس ابتدا باید مدیریت منطقه به خود کشورها بازگردد در غیر این صورت روند همینطور ادامه خواهد داشت.»
کهرم با اشاره به افزایش خطر جنگ در خلیج فارس و خاورمیانه و نگرانیهایی که در حوزه محیط زیست وجود دارد اضافه میکند: «نه تنها جنگ بلکه مانورهای نظامی که در منطقه انجام میشود، مستقیما به حیات وحش و محیط زیست خسارات جبرانناپذیری وارد میکنند. تحرکات جنگی در حوزه خلیج فارس و حتی روی خاک منطقه، باعث فراری دادن موجودات زنده خواهد شد و در ادامه باید با اکوسیستم محل مورد نظر خداحافظی کنیم. همانطور که اشاره کردم، برخی مسایل بینالمللی و دخالت دیگر کشورها در منطقه اجازهای برای ترمیم محیطزیست آسیب دیده را به کشورهای حوزه خلیج فارس نمیدهند.»
