۷ روز گرسنگی؛ بدن چه واکنشی نشان می‌دهد؟

دیدارنیوز: گروهی از پژوهشگران داوطلبان سالم را به مدت هفت روز گرسنگی دادند و سطح حدود سه هزار پروتئین را در خون آن‌ها اندازه‌گیری کردند.

به نقل از زومیت، میلیارد‌ها نفر در سراسر جهان به دلایل مذهبی یا به منظور کاهش وزن به‌طور منظم روزه می‌گیرند، اما تاکنون پیامد‌های زیستی کامل محدودیت طولانی‌مدت کالری به خوبی شناخته نشده بود.

گروهی از پژوهشگران با تجزیه‌وتحلیل تغییرات سیستمیکی که در طول دوره‌های طولانی پرهیز از مصرف غذا در چندین ارگان مختلف بدن رخ می‌دهد، تاثیرات مثبت و منفی روزه‌داری را بر سلامتی آشکار کرده‌اند.

نویسندگان مطالعه ۱۲ داوطلب سالم را برای شرکت در دوره روزه‌داری هفت روزه انتخاب کردند که طی این مدت آن‌ها اجازه نوشیدن آب را داشتند، اما نباید هیچ غذایی می‌خوردند. شرکت‌کنندگان در طول دوره به دقت تحت نظر قرار داشتند و پژوهشگران تغییر در حدود ۳۰۰۰ پروتئین خونی مختلف را به صورت روزانه اندازه‌گیری کردند.

بدن داوطلبان در عرض چند روز اول روزه‌داری منابع انرژی خود را تغییر داد و به جای سوزاندن گلوکز، به سوزاندن چربی‌های ذخیره‌شده روی آورد. درنتیجه‌ی این امر، شرکت کنندگان به‌طور متوسط ۵٫۷ کیلوگرم در طول هفته از دست دادند و این کاهش وزن را حتی پس از شروع مصرف غذا حفظ کردند.

اگرچه پژوهشگران شاهد تغییر عمده‌ای در سطح پروتئین‌های خون در چند روز اول روزه داری نبودند، این وضعیت پس از روز سوم تغییر کرد و صد‌ها ترکیب که تاثیر مهمی روی سلامتی دارند، به شدت دچار نوسان شدند.

نویسندگان به کمک مطالعات ژنتیکی گذشته که پروتئین‌های مختلف را به بیماری‌های مختلف مرتبط کرده بودند، توانستند پیامد‌های سلامتی را برای ۲۱۲ ترکیب پلاسما که در طول روزه‌داری تغییر کرده بود، تخمین بزنند. به عنوان مثال، آن‌ها دریافتند که غذا نخوردن برای بیش از سه روز به کاهش سطح پلاسمایی پروتئین SWAP۷۰ منجر شد. ازآن‌جایی که سطوح پایین این نشانگر با کاهش خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید مرتبط است، پژوهشگران حدس می‌زنند این یافته ممکن است حداقل توضیحی جزئی برای تسکین درد بیماران مبتلا به بیماری مذکور در طول روزه‌داری طولانی‌مدت ارائه دهد.

همچین در فهرست مورد بررسی پروتئینی به نام HYOU۱ وجود داشت که به بیماری عروق کرونر مرتبط است. در طول دوره روزه‌داری سطوح این ترکیب نیز کاهش پیدا کرد که نشان می‌دهد دوره‌های مداوم گرسنگی ممکن است تاثیر مفیدی بر سلامت قلب داشته باشد.

پژوهشگران چندین پیامد منفی مرتبط با روزه‌داری را نیز شناسایی کردند. به‌عنوان مثال آن‌ها شاهد افزایش در فاکتور انعقادی XI بودند که احتمالا با افزایش خطر ترومبوز همراه است. کلودیا لانگنبرگ، نویسنده مطالعه در بیانیه‌ای گفت: «برای اولین بار می‌توانیم ببینیم که در طول گرسنگی چه اتفاقی در سطح مولکولی در سراسر بدن ما رخ می‌دهد. نتایج ما شواهدی برای مزیت‌های سلامتی روزه‌داری فراتر از کاهش وزن ارائه می‌دهد، اما این فواید پس از سه روز محدودیت کالری، یعنی دیرتر از حد انتظار ما قابل مشاهده بود.»

مایک پیتزنر از نویسندگان مطالعه با جمع‌بندی پیامد‌های این پژوهش اضافه می‌کند درحالی‌که روزه‌داری ممکن است در درمان برخی از شرایط مفید باشد، این رویکرد اغلب برای افرادی که از بیماری رنج می‌برند، گزینه مناسبی نخواهد بود.

یافته‌های مطالعه در مجله‌ی Nature Metabolism منتشر شده است.