آیا جنگ اوکراین در سال ۲۰۲۴ پایان می‌یابد؟

دیدارنیوز ـ سرویس بین‌الملل: این مطلب را با ترجمه اختصاصی دیدار بخوانید با این توضیح که لزوما مطالب درج شده در این مقاله مورد تایید دیدار نیست و تنها جهت اطلاع خوانندگان منتشر شده است.

منبع: نیوزویک

مترجم: حمید رضا بابایی

مردم روسیه از ۱۵ مارچ (۲۵ اسفند) به پای صندوق‌های رای خواهند رفت، یعنی کمتر از یک ماه پس از دومین سالگرد تهاجم همه جانبه مسکو به اوکراین.

ظاهرا هر دو طرف پذیرفته‌اند که جنگی طولانی پیش رو دارند، مناقشه‌ای که از زمان آغاز در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ تاکنون تلفات زیاد و خسارات فراوان برجا گذاشته و لطمات گسترده اقتصادی درپی داشته است؛ و انتظار میرود بحران موجود، تشدید هم بشود.

پوتین و همتای اوکراینی‌اش ولودیمیر زلنسکی همچنان اهداف حداکثری را در این جنگ دنبال می‌کنند، مسئله‌ای که مانع از مذاکرات برای پایان سریع جنگ شده است. کارشناسان معتقدند جنگ اوکراین احتمالا تا سال ۲۰۲۵ نیز ادامه خواهد یافت.

نقش حوادث غیرمترقبه را نمی‌توان انکار کرد. مثلا چالش شدیدی که یووگنی پریگوژین رئیس سابق واگنر، سازمان ارتش خصوصی روسیه، متوجه پوتین کرده بود. نیرو‌های پریگوژین تجهیزات نظامی در شهر روستوف-آن-دون را از آن خود کردند و روانی مسکو شدند. به دنبال این حوادث بود که پریگوژین در یک سانحه هوایی کشته شد. ضمنا، کرملین بار‌ها شایعه مرگ پوتین را تکذیب کرده است.

بت نوبل استاد علوم ارتباطات و مطالعات رسانه در دانشگاه فوردهام نیویورک، و مدیر سابق دفتر شبکه سی بی اس نیوز در مسکو، به نیوزویک گفته است: "تن‌ها در یک حالت می‌توانم پایان احتمالی جنگ اوکراین را در سال ۲۰۲۴ پیش‌بینی کنم، آن هم مرگ پوتین است. "

وی افزود: "در قالب تئوری، امکان این مسئله وجود دارد که روسیه از تغییر در رهبری بهره گرفته، تلاش کند خود را پیروز جنگ بنامد. در این صورت، فقط مناطقی را که از فوریه ۲۰۲۲ متصرف شده، در اختیار خواهد داشت. حتی اگر هم پوتین بمیرد، به نظرم احتمال آن که روسیه از جنگ کنار بکشد بسیار کم است. زیرا مسکو تا همین جا هم برای پیروزی در جنگ، بر روی وجهه خود سرمایه گذاری زیادی کرده است. "

عملیات متقابل اوکراین برای بازپس گیری مناطقی که روسیه متصرف شده بود، پیشرفت مورد انتظار متحدان کی‌یف را در پی نداشته است. بسیاری انتظار این عملیات را که در ماه ژوئن آغاز شد، می‌کشیدند.

زلسنکی، ارزیابی والری زالوژنی فرمانده کل نیرو‌های نظامی خود را مبنی بر ورود درگیری‌ها به مرحله "بن‌بست" نپذیرفته است. شایعاتی نیز وجود دارد که حاکی است در بین مقامات ارشد اوکراینی اختلافاتی ایجاد شده و بر اساس برخی گزارش‌ها، در سال جدید احتمالا تغییراتی نیز در میان فرماندهان ارشد نظامی اوکراین رخ خواهد داد.

پیتر روتلند، استاد مطالعات روسیه، اروپای شرقی و اوراسیا، در دانشگاه وِسلیان در میدل‌تاون- ایالت کنکتیکات آمریکا- به نیوزویک گفت: "عملیات متقابل اوکراین به حال تعلیق درآمده است؛ در این شرایط، بدبینی گسترده‌ای در خصوص احتمال پیروزی اوکراین بر روسیه و بازپس گیری مناطق اشغال شده، وجود دارد. ولی این امر به معنای آن نیست که احتمالا مذاکرات جدی صلح در سال ۲۰۲۴ آغاز و جنگ متوقف شود".

وی می‌افزاید: "اهداف روسیه به حفظ مناطق اشغال شده محدود نمی‌شود، آن‌ها به دنبال یک رژیم سیاسی حرف گوش‌کُن در کی‌یف هستند و همچنان این مسئله را ممکن می‌دانند. حداقل مسئله ممکن آن است که پوتین تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در نوامبر ۲۰۲۴ صبر کند تا مشخص شود آیا دونالد ترامپ به کاخ سفید باز خواهد گشت یا خیر. "

ترامپ و جمهوری خواهان

تبلیغات‌چی‌های کرملین اعلام کرده‌اند، فرد مورد نظرشان برای تکیه زدن بر کرسی ریاست جمهوری آمریکا، نامزد پیش‌رو از حزب جمهوری خواه در انتخابات مقدماتی است، البته نه فقط به خاطر مخالفت‌هایش با حمایت کنگره آمریکا از اوکراین. به دنبال تهاجم همه‎جانبه روسیه به اوکراین،   ترامپ از پوتین به عنوان فردی "بسیار باهوش" یاد کرد. وی همچنین ارزیابی نهاد‌های اطلاعاتی آمریکا را مبنی بر دخالت پوتین در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ آمریکا در حمایت از وی (ترامپ)، رد کرده است.

کریس دولان، استاد علوم سیاسی در دانشگاه "کالج دره لبنان" در پنسیلوانیا می‌گوید، "در صورت پیروزی مجدد ترامپ در انتخابات، آمریکا حمایت خود را از اوکراین متوقف می‌کند، به همین راحتی و سادگی. اما به نظرم جو بایدن این مساله را نسبتا خوب مدیریت خواهد کرد. به نظرم مناقشه در کنگره بر سر کمک‌های خارجی رفع خواهد شد، اما شاید نه خیلی زود. این مساله بیشتر به سیاست داخلی آمریکا و فشار‌های انتخاباتی مربوط است. "

دیدار زلنسکی از واشنگتن دی‌سی در ۱۲ دسامبر (۲۱ آذر) پر زرق و برق نبود. در حالی که آمریکایی‌ها در سفر قبلی، برایش فرش قرمز پهن کرده بودند. زلنسکی به جای ۶۱ میلیارد دلار کمک مالی که دنبال آن بود، با وعده جدید جو بایدن و همچنین حمایت نظامی برای تقویت توانایی ردیابی، توپخانه و همچنین مهمات به ارزش ۲۰۰ میلیون دلار مواجه شد.

اما جمهوری خواهان در کنگره آمریکا می‌خواهند کمک به اوکراین، منوط به اصلاحات گسترده در قوانین مهاجرتی باشد. جنگ اسرائیل-حماس که در ۷ اکتبر آغاز شد، نیز توجهات را به خود جلب کرده است.

اصیل آکبلوط گوک، استادیار دپارتمان دولت در دانشگاه  سیکرد هارت، در ایالت کنکتیکات می‌گوید، "به دلیل جنگ کنونی در خاورمیانه و در پیش بودن سال انتخاباتی، کمک‌ها و محموله‌های نظامی اضافی به اوکراین مختل خواهد شد. "

وی به نیوزویک گفت: " تصور می‌کنم که جنگ اوکراین احتمالا تا سال ۲۰۲۵ ادامه خواهد یافت و حمایت‌های بین‌المللی از دو طرف نیز سبب خواهد شد جنگ به درازا بکشد، زیرا نه اوکراین و نه روسیه قادر نیستند دستاورد چشمگیری کسب و اعلام پیروزی کنند."

مِرت کارتال، استادیار دانشگاه سنت لورسن در نیویورک می‌گوید، بایدن احتمالا در بهار ۲۰۲۴ تلاش خواهد کرد حمایت نظامی از اوکراین افزایش یابد، تا از پیروزی اوکراین به عنوان بخشی از  تبلیغات در کارزار‌های انتخاباتی‌اش بهره بگیرد.

وی به نیوزویک گفت: "حداقل آن که بایدن برای جلوگیری از شکست اوکراین پیش از هفته نخست نوامبر ۲۰۲۴، اقدامات لازم را انجام خواهد داد. ولی، متقاعد کردن اعضای جمهوری خواه کنگره، که نسبت به احتمال شکست پوتین در جنگ به شدت مردد هستند، بسیار دشوار خواهد بود. "

در حال حاضر قانون‌گذاران جمهوری خواه، پیش از کمک به اوکراین، به شدت درگیر اصلاح قوانین مهاجرتی به ویژه در مرز‌های جنوبی آمریکا هستند. در این شرایط، "غیرمنطقی نخواهد بود که از بایدن انتظار داشته باشیم حداقل تلاش کند جنگ اوکراین تا سال ۲۰۲۵ ادامه یابد."

تعهدات پوتین

پوتین در اقدامی نادر و در برنامه ارتباط مستقیم تلویزیونی اقرار کرد که ۶۱۷ هزار نظامی روسی در مناطق جنگی اوکراین به سر می‌برند و این که اهداف "عملیات ویژه نظامی" تغییر نکرده است، به ویژه "نازی زدایی و غیرنظامی کردن اوکراین، و حفظ موضع بی‌طرفی آن. "

یک گزارش اطلاعاتی آمریکا حاکی است روسیه ۸۷ درصد از نیرو‌های خود را نسبت به تعداد نفرات پیش از تهاجم به اوکراین، از دست داده است، به عبارت دیگر ۳۱۵ هزار نفر، و این که انتظار می‌رود پس از انتخابات، بسیج جدید نیرو در روسیه صورت گیرد که این امر نشان می‌دهد پوتین مایل است مردم خود را قربانی کند. وی در ماه دسامبر بودجه‌ای را تصویب کرد که نشان می‌دهد ارتش روسیه حدود ۳۰ درصد از کل بودجه این کشور را در سال ۲۰۲۴ از آنِ خود خواهد کرد.

درس قره‌باغ

دیوید ریوِرا، استادیار علوم دولت در دانشگاه هامیلتون نیویورک، می‌‎گوید پوتین در عین حال احتمالا نگاهی به فضای پسا-شوروی دارد تا مشخص شود چگونه می‌توان در بازی طولانی مدت دوام آورد.

در پاییز، نیرو‌های آذربایجان با شکست سربازان ارمنی، منطقه اشغال شده ناگورنو قره‌باغ را مجدد به تصرف خود درآوردند. باکو سه دهه پیش در جنگ این منطقه، از ارمنستان شکست خورده بود.

ریوِرا به نیوزویک گفت: "در سایه این تحولات اخیر که پوتین آن را کاملا درک می‎‌کند، از او انتظار دارم به تلاش برای وارد کردن خسارت به اقتصاد اوکراین ادامه دهد، زیرساخت‌های آن را نابود کند، و حتی مناطق مختلف آن را عاری از سکنه کند، تا اوکراین نتواند قدرت نظامی خود را بازیابی کرده، در آینده رویکرد تهاجمی داشته باشد. "

وی می‌افزاید: "اگر ولادیمیر پوتین در حال درس گرفتن از چندین دهه مناقشه میان ارمنستان و آذربایجان بر سر منطقه قره باغ باشد، در این صورت باید انتظار داشته باشیم که جنگ اوکراین دست‌کم بی‌وقفه تا پایان سال ۲۰۲۴ ادامه یابد. "

دستاورد‌های اوکراین

اوکراین هیچ گونه گشایش‌های برق‌آسا در سال ۲۰۲۳ نداشته است، اما می‌تواند به برخی دستاورد‌ها در این سال اشاره کند. کی‌یف بیش از نیمی از مناطقی را که از آغاز جنگ در فوریه ۲۰۲۲ به دست روسیه افتاده بود، آزاد کرده و با آزاد سازی شهر‌ها و روستا‌های جنوب و شرق اوکراین، بسیار خبرساز شده است.

ویکتور اوربان نخست وزیر مجارستان – نزدیک‌ترین متحد پوتین در اتحادیه اروپا- در اواسط  دسامبر، بسته حمایتی ۵۵ میلیارد دلاری بروکسل به کی‌یف را وتو کرد، با این وجود، حمایت سایر اعضای اروپایی از اوکراین قوی بوده است.

رِیچل اپستاین، استاد روابط بین‌الملل و سیاست اروپا در دانشگاه دِنوِر آمریکا، می‌گوید، "فکر نمی‌کنم که مردم آمریکا باید تصور کنند، تلاش مداوم اوکراین برای بیرون راندن روس‌ها از مناطق اشغال شده، کاملا به کمک‌های آمریکا یا حتی اقدمات کشور‌های اروپای غربی متکی است. "

وی به نیوزویک گفت: "حس من این است که اوکراینی‌ها حتی بدون حمایت خارجی به مبارزه ادامه خواهند داد. اوکراین شاید برای مقابله با کاهش کمک‌های غرب، تغییر تاکتیک بدهد، اما فکر نمی‌کنم آن‌ها تسلیم شوند. "

اوکراین عملیات روسیه را در اطراف شبه جزیره اشغال شده کریمه مختل و به سیستم راداری، دفاع هوایی و کشتی‌های روسیه در دریای سیاه خساراتی وارد کرده است. سربازان اوکراینی همچنین صفوف دفاعی روسیه را در رودخانه دنیپرو، درهم شکستند.

مارک تمنیسکی، روزنامه نگار آمریکایی-اوکراینی و عضو غیردائم مرکز اوراسیا در اندیشکده شورای آتلانتیک، می‌گوید تاخیرات رخ داده در سال ۲۰۲۳ به روسیه اجازه داد مواضع خود را در جنوب و شرق اوکراین تقویت، توان خود را بازسازی و نیروهایش را مجددا سازماندهی کند.

وی در گفت‌وگو با نیوزویک، تاکید کرد: "بعید است جنگ در سال ۲۰۲۴ پایان یابد، مگر آن که اوضاع تغییر کند. با وجود کُندی دستاورد‌های کی‌یف در سال ۲۰۲۳، روحیه اوکراینی‌ها بالا است. اکثر مردم این کشور معتقدند برنده جنگ خواهند بود و آن‌ها چیزی به جز اخراج کامل نیرو‌های روسی از مناطق اشغال شده اوکراین را نخواهند پذیرفت."