شایعات درباره «هارپ»؛ چرا بارش‌ها کم شد؟

دیدارنیوز: رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور با تاکید بر اینکه امکان تغییر انرژی سامانه‌های بارشی توسط انسان وجود ندارد و کم‌بارشی بر تمام نقاط خاورمیانه و آسیای میانه حاکم است، گفت: اخبار منتشر شده درباره عقیم‌سازی سیستم‌های بارشی و تغییر مسیر آن‌ها به کشور‌های دیگر شایعه است و از نظر هواشناسی صحت ندارد.

ایران در سال جاری وارد چهارمین سال خشکسالی و کم‌بارشی شد. به‌گونه‌ای که بر اساس داده‌های هواشناسی، از ابتدای سال آبی جاری تنها ۳۶ میلیمتر بارندگی دریافت کرده است که با توجه به بارش‌های ۶۳.۲ میلیمتری بلندمدت ۴۲.۲ درصد کاهش بارندگی دارد. در برخی شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها دلایلی از جمله تاثیر هارپ، (پروژه تحقیق از یونوسفر با استفاده از ارسال امواج فرکانس بالا به این لایه و بررسی برهمکنش این امواج با لایه یونوسفر زمین) انتقال ابر‌ها و سامانه‌های بارشی به کشور‌های همسایه برای کم‌بارشی ایران منتشر شده است، اما به گفته رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور به دلیل گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی، سامانه‌های بارشی مجال تقویت و بارندگی را پیدا نکرده‌اند و این شرایط در تمام نقاط آسیای میانه و خاورمیانه حاکم است همچنین سیستم‌های جوی انرژی بسیار بالایی دارند که انسان توانایی تاثیرگذاری بر آن‌ها را ندارد.

احد وظیفه، در واکنش به اخبار منتشر شده مبنی بر تغییر مسیر ابرها، «هارپ» به عنوان علل تفاوت بارش ایران و کشور‌های همسایه اظهار کرد: طی روز‌های گذشته اخباری منتشر شده است که در کشور‌های همسایه شمال غرب ایران برف وجود دارد، ولی در کوه‌های ایران برفی نیست، اما نکته قابل توجه این است که کم‌بارشی و خشکسالی در تمام مناطق آسیای میانه و خاورمیانه حاکم است. تمام کشور‌های ایران، سوریه، عراق و حتی ترکیه همچنین کشور‌هایی که در شمال شرق ایران در منطقه آسیای مرکزی قرار دارد نیز دچار کم‌بارشی و کمبود آب شده‌اند. این مسئله که برخی کشور‌های اطراف ایران بارش برف بیشتری را نسبت به ایران تجربه می‌کنند کاملا به تفاوت‌های اقلیمی کشور‌ها مربوط است.

وی با ذکر مثالی ادامه داد: عامل اصلی خیزش گرد و غبار و توسعه بیابان‌ها در ترکمنستان کم‌بارشی و مصرف بی‌رویه آب است. نکته بسیار مهم این است که به‌هیچ وجه نباید شرایط جوی و میزان بارندگی کشور‌ها را با یکدیگر مقایسه کرد. میانگین بارش‌های بلندمدت ترکیه حدود ۵۵۰ تا ۶۰۰ میلیمتر است، اما میزان میانگین بارندگی‌های بلندمدت ایران به حدود ۲۰۰ میلیمتر رسیده است بنابراین می‌توان گفت که بارش‌های کشور ترکیه به‌طور کلی بین ۲.۵ تا ۳ برابر از ایران بیشتر است.

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور افزود: در برخی اخبار به بارندگی‌های مناسبی در عربستان اشاره شده که ایران آن را تجربه نمی‌کند این در حالیست که این کشور در دهه‌های اخیر به‌طور میانگین شش میلیمتر کاهش بارندگی نسبت به بلندمدت داشته است. بر اساس آمار‌ها میانگین بارندگی‌های سالانه این کشور حدود ۶۰ میلیمتر ثبت شده که از بارندگی‌های ایران بسیار کمتر است.

وی با تاکید بر اینکه تغییرات اقلیمی جهانی است و تاثیرات مهمی بر گردش سامانه‌ها و الگو‌های جوی گذاشته است، گفت: گرمای کم‌سابقه حاکم بر خاومیانه، شمال افریقا و شرق مدیترانه یکی از دلایل اصلی نفوذ نکردن سامانه‌های جوی به این مناطق است و عملکرد سامانه‌ها نسبت به گذشته ضعیف‌تر است. عقیم‌سازی سیستم‌های بارشی و یا انتقال آن‌ها به مناطق دیگر شایعه است و این موضوعات بر اساس علم هواشناسی صحت ندارد. سیستم‌های جوی بسیار پرانرژی هستند و قدرت بالایی دارند و بشر توانمندی تاثیرگذاری بر این سامانه‌های جوی را ندارد. درست است که انسان در محیط زیست دخالت‌های زیادی کرده و آسیب‌های بسیار زیادی به آن زده است، اما در زمینه عقیم‌سازی سیستم‌های بارشی خوشبختانه توانایی ندارد و نباید به این شایعات توجه کرد.

وظیفه در پایان ضمن تاکید بر اینکه همه مناطق جهان با نوسان بارندگی مواجه هستند، گفت: میانگین بارندگی‌های ایران حدود ۲۳۰ میلیمتر ثبت شد این درحالیست که در سال‌های ۹۷ و ۹۸ میزان بارندگی‌ها به حدود ۳۲۰ میلیمتر رسیده بود، اما طی سال‌های اخیر که با کم‌بارشی، خشکسالی و گرمایش جهانی مواجه هستیم، کاهش یافته است. این شرایط اقلیمی میزان بارندگی‌ها را تغییر می‌دهند. تغییرات اقلیمی به‌خصوص دخالت‌های انسانی موجب تشدید پدیده‌های حدی به اشکال مختلف همچون خشکسالی و کم‌بارشی و وقوع بارش‌های شدید و سیل‌آسا شده و تخریب محیط زیست، جنگل‌زدایی و گسترش بیابان‌ها را در پی داشته است.