«باز پیوند» نیاز جدی خیرورزانه امروز جامعه هدف بهزیستی در حوزه اجتماعی

دیدارنیوز _ اشکان تقی پور*:

چندی است با تغییر مدیریت سازمان بهزیستی در بالاترین سطح خود در استان تهران، مدیر کل بهزیستی استان تهران که در سوابق خدمت موفق شان در عرصه برنامه ریزی و عمل به آسیب دیدگان اجتماعی معاونت اجتماعی سازمان بهزیستی کشور، رییس سازمان داوطلبان جمعیت هلال احمر کشور، مدیر کل مشارکت‌های مردمی سازمان بهزیستی کشور و مدیریت ارشد در امور اجتماعی وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی به چشم می‌خورد در جایگاه مدیر کل بهزیستی استان تهران که یکی از آسیب خیزترین استان‌های کشور است به دنبال فعال سازی بیشتر و احیای «بازپیوند» ساده با آسیب شناسی دقیق روند‌های پیشین و تاکید بر خروج خردورزانه و برنامه محور بر مبنای شاخص‌های علمی فرزندان مستقر در خانه‌های شبانه روزی کودکان و نوجوانان و شیرخوارگاه‌ها برای زندگی در خانواده‌هایشان است.

بدیهی است که توان مادی و معنوی فراوانی از سوی موسسات خیریه مورد تایید بهزیستی و سازمان بهزیستی برای آسایش، بالیدن و پرورش کودکان عزیز بی سرپرست و فاقد سرپرست موثر آسیب دیده در مراکز شبه خانواده تحت نظارت بهزیستی صرف می‌شود.

آنچه مسلم است با وجود حدود ۷۰۰ مرکز شبه خانواده در کشور بعلاوه شیرخوارگاه‌ها، روند نگهداری و آموزش و تامین آسایش و سلامت فرزندان در سرتاسر کشور تا چه اندازه باری سنگین است.

مدیرکل امور کودکان و نوجوانان بهزیستی کشور و مدیر عامل و اعضای هیئت مدیره کانون حمایت از مراکز شبه خانواده کشور که کانونی مردم نهاد و قدرتمند از حیث کارشناسی و آکادمیک بودن در راستای خدمت به فرزندانمان است، همچنین رییس و اعضای هیئت مدیره مجمع خیرین کشور، همگی به‌این مهم و اهمیت رشد و تربیت کودک در بستر خانواده اذعان دارند.

مراکز شبه خانواده یا همان خانه‌های کودکان و نوجوانان بی سرپرست یا فاقد سرپرست موثر، در کنار خدمات فراوان خود با کاستی‌ها و مشکلات بسیاری در حوزه‌های مختلف و از زوایای گوناگون مادی و معنوی و بروکراتیک مواجه هستند که هم در دفتر کودک و نوجوان بهزیستی کشور، هم در معاونت اجتماعی بهزیستی استان تهران با تاکید و پیگیری جدی مدیر کل بهزیستی استان و هم در کانون حمایت از مراکز شبه خانواده این مشکلات بررسی می‌شود، اما آنچه مسلم است «بازپیوند» فرزندان، مبتنی بر شاخص‌های علمی و زندگی کودکان در خانواده‌ای امن و توانمند راهگشای اصلی این مشکلات است که علاوه بر تجربیات موفق جهانی، فرهنگ ایرانی-اسلامی ما نیز بر آن تاکید جدی دارد.

نکته مهم آنکه چندی است با محوریت اداره کل بهزیستی استان تهران، معاونت اجتماعی استان و حوزه ریاست اداره کل استان به شکل تخصصی و با اولویت به مقوله بازپیوند یا همان برگشت فرزندان آسیب دیده به خانواده‌‌هایشان به شرط رفع آسیب در خانواده و توانمند شدن آن مبتنی بر شاخص‌های معتبر مددکاری، توجه جدی شده است.

بدیهی است در هر حالی حضور فرزند در خانواده هر چند با کمبود مادی قابل تحمل، بهتر از حضور او در مراکز شبه خانواده با هر کیفیتی و با هر درجه از سرویس دهی خوب و دلسوزی خالصانه و نظارت عالیه بهزیستی است و قطعا بر آینده فرزند تاثیر بسیار بهتری می‌گذارد، بازپیوند اگر بر مبنای شاخص‌های صحیح و توانمندسازی اثرگذار خانواده‌ها انجام شود بسیاری از منابع دولتی و غیردولتی را برای کاهش سایر آسیب‌ها و توانمندسازی خانواده و امدادرسانی به ایشان آزاد و در عین حال فرزند در محیط خانواده رشد پیدا می‌کند و بار مالی و معنوی چندین برابر نیز بر سازمان‌های مردم نهاد دارای مراکز شبه خانواده و بهزیستی تحمیل نمی‌شود.

در این راستا بنا به درخواست و پیگیری جدی دکتر محمد نصیری، مدیر کل بهزیستی استان تهران، و نظر مساعد موجود همیشگی در سازمان بهزیستی کشور با این موضوع، هسته‌های مشورتی و هم‌اندیشی در معاونت اجتماعی بهزیستی استان تهران شکل گرفت.

گروه اولیه که ماموریت داوطلبانه، اما جدی گردآوری اطلاعات، استفاده از توان مددکاران و تجربیات ایشان، تهیه فلوچارت، راهکار‌ها و شاخص‌ها یا تصحیح شاخص‌های پیشین و آسیب شناسی را بر عهده گرفته است ترکیبی از مددکاران بهزیستی و مددکاران و مسئولان فنی خانه‌های کودک و نوجوان خواهد بود که با راهبری تیمی داوطلب متشکل از افراد ذیل نشست‌های هم اندیشی را آغاز کرده است.

دکتر صالحی، کارشناس حوزه اجتماعی بهزیستی استان تهران و نماینده مدیر کل در حوزه‌ی بازپیوند، دکتر موقر، دستیار ویژه‌ی مدیر کل بهزیستی استان تهران با سابقه هشت سال ریاست شیرخوارگاه آمنه، دکتر اشکان تقی پور، مدیر عامل موسسه خیریه کشوری نیک گامان، معتمد و عضو شورای مرکزی مشارکت‌های مردمی سازمان بهزیستی کشور و عضو هیئت مدیره مجمع خیرین کشور و مدیر ارشد چهار خانه‌ی شبانه روزی کودک و نوجوان در سه استان با تحصیلات پست دکتری مدیریت استراتژیک از دانشگاه علامه طباطبایی و‌ کارشناس ارشد فرهنگ ایران با ۲۲ سال سابقه در حوزه‌ی مدیریت کاهش آسیب اجتماعی و امور اجتماعی مرتبط با کودکان و نوجوانان، دکتر مهرنوش کاوه، پزشک حوزه‌ی تخصصی اعصاب و روان کودکان و مدیر عامل موسسه توانبخشی امید فردا با تیم متخصص مورد وثوق بهزیستی کشور و استان بر مبنای عملکرد مثبت در حوزه‌ی بازپیوند و عضو پیشین هیئت مدیره مجمع خیرین کشور، دکتر سارا نوروزی مدیر عامل موسسه «تمام» و پویاشهر مجمع خیرین استان تهران، کارشناس مددکاری، فوق لیسانس فرهنگ مردم و دکترای مدیریت دانشگاه تهران با ۱۰ سال سابقه مستمر فعالیت آکادمیک و میدانی در حوزه‌ی سوادآموزی، آموزش، کاهش آسیب و توانمندسازی کودکان آسیب دیده و خانواده‌های ایشان، آرمیتا شقاقی فرد، لیسانس و فوق لیسانس روانشناسی با ۵ سال سابقه کار آکادمیک و میدانی در حوزه کاهش آسیب و مدیر داخلی موسسه «تمام».

اعضای فوق الذکر که قطعا با انجام نشست‌های تخصصی با مدیران، مسئولان فنی و مددکاران موسسات غیردولتی فعال با مجوز بهزیستی و مددکاران بهزیستی به تعدادشان افزوده می‌شود شروع این روند مهم را با همراهی و پشتیبانی مدیر کل بهزیستی استان تهران به شکل داوطلبانه عهده دار شدند.

بدیهی است در بدنه مدیریتی و کارشناسی سازمان بهزیستی، کانون حمایت از مراکز شبه خانواده کشور و موسسات مردم نهاد دارای مراکز شبه خانواده، توانایی علمی و عملی فراوان و بیش از توانایی این گروه کوچک، اما چابک و فعال وجود دارد؛ لذا تمام تلاشمان بر این است طی جلسات منظم کاربردی با حضور این عزیزان بر تعداد و قدرت ساختاری، علمی و عملی این گروه برای پیشبرد فرآیند بازپیوند فرزندانمان افزوده شود.

قطعا در صورت موفقیت این فعالیت و ثبات روند آن در استان تهران انجام آن در سایر استان‌ها با سرعت بیشتری انجام خواهد شد.

*معتمد و عضو شورای مرکزی مشارکت مردمی سازمان بهزیستی کشور و مدیر عامل موسسه خیریه نیک‌گامان